Samenvatting van het Vierde Model

Civis Mundi Digitaal #5

door Hans Vincent

Op weg naar duurzaamheid. Pleidooi voor een nieuw verhaal:

Het Vierde Model

Samenvatting      

1. Crises

De wereldgemeenschap is op weg naar een periode met zeer zware crises. Dat is aangetoond door de berekeningen die in opdracht van de Club van Rome door Dennis Meadows en anderen in 1972 en daarna zijn gepubliceerd. De berekeningen zijn nooit op wetenschappelijke wijze ontkracht. Wel delen vele auteurs met gezag , zoals Gorbatsjov, Al Gore, en Laszlo deze mening. De crises worden verwacht in de periode van na ca 2030, maar de signalen worden nu al waargenomen:

- de sterke toename van het aantal zware overstromingen in recente  jaren als gevolg van de klimaatverandering,

- de komende tekorten aan grondstoffen, die incidenteel reeds numerkbaar zijn,

- de armoede en honger in een aantal ontwikkelingslanden,

- de regelmatig terugkerende financiële crises in de welvarende landen,

- de verslaving en depressiviteit onder volwassenen,

- de ontreddering van de jeugd, met name in etnisch gemengde wijken. 

De verslaving, depressiviteit  en ontreddering zijn in Nederland geconstateerd, maar gelden wellicht ook voor vele andere welvarende en ook arme landen.

2. Integraal gezichtspunt

De boodschap van komende zware crises wordt voortdurend verkondigd, maar pogingen om deze problemen op te lossen worden nauwelijks ondernomen of mislukken door onwil en onwetendheid bij de betrokken deelnemers, waaronder de nationale staten. Er wordt weliswaar voortdurend gesproken over duurzaamheid en in dat kader worden ook interessante acties ondernomen, maar de werkelijke oorzaken die we kunnen vinden in een materialistische, consumentistische en hedonistische mentaliteit, worden niet onderkend en al helemaal niet bestreden. Dat is ook niet verwonderlijk, want een effectieve strijd tegen deze mentaliteit is alleen mogelijk vanuit een nieuw en integraal gezichtspunt, zoals dat van het Vierde Model, de ecoculturele samenleving.

3 . Het Vierde Model

Het Vierde Model is ontworpen als een evolutionaire stap in de maatschappelijke ontwikkeling in de vorm van een verandering van het moderne sociale systeem volgens nieuwe principes ofwel een "nieuw verhaal".

Die nieuwe principes betreffen de overgang naar de fundamentele waarden op basis van culturele, ecologische en spirituele uitgangspunten ofwel creativiteit, duurzaamheid en reflectie. Dit impliceert vergaande gevolgen voor onze levenswijze, idealen en  bijbehorende politieke doelstellingen, dat wil zeggen de aanvaarding van nieuwe uitgangspunten waarop overheidsbeleid, productie, vervoer, onderwijs en media zijn gebaseerd, zoals:

• - overheden:

                + de installatie van een wereldregering met aanzienlijke bevoegdheden op militair, demografisch, ecologisch, juridisch, technisch (ruimtevaart) en financieel terrein,

                + een lange-termijn beleid op basis van wetenschappelijke modellen, ook geldend voor de nationale overheden,

• - bedrijfsleven: democratisering van de besluitvorming, ecologisering van  productie en vervoer,
• - onderwijs en media: gericht op persoonlijke ontplooiing, etnische tolerantie, integraal denken, culturele en spirituele vorming. 

Daarbij moet wel rekening gehouden worden met bestaande verworvenheden van de westerse samenleving, zoals de principes van politieke democratie, mensenrechten en emancipatie.

4. Geleidelijkheid

Langs welke weg deze evolutionaire stap naar de ecoculturele samenleving tot stand kan komen, is een open vraag. Belangrijk is in de eerste plaats dat het doel vast staat. De weg daarheen komt daarna aan bod.

De geschiedenis - en de actuele gebeurtenisen in het Midden-0osten - leren ons dat politieke opvattingen soms binnen korte termijn kunnen veranderen. Als dat zover is zullen we voor de weg van de geleidelijkheid moeten kiezen. De westerse wereld zal daarbij het initiatief kunnen nemen. Andere delen van de wereld zullen wellicht volgen.

5. Discussie

Het Vierde Model is bedoeld als uitgangspunt voor discussie.Sommige voorstellen kunnen in aanmerking komen voor wijziging, andere voor aanvulling of uitwerking. Het gaat erom dat er een denk- en werkproces op gang komt over de vraag hoe we in maatschappelijk opzicht verder gaan. Gezien de zich nu reeds manifesterende en de nog komende crises is er niet veel tijd te verliezen.

Hans R. Vincent

Bronnen

Het Vierde Model maakt deel uit van het Integrale Denken, een algemeen concept voor de integratie van wetenschappelijk, filosofisch en religieus denken. De volledige tekst  is te vinden in:

• - website integraal denken, www.integraaldenken.nl, zie pag. 7. Op weg naar duurzaamheid. Pleidooi voor een nieuw verhaal: Het Vierde Model.
• - Civis Mundi. Tijdschrift voor politieke cultuur en filosofie. Zie: digitaal: www.civismundi.nl, no 3 en 4, onder Thema 20. Integraal mens- en wereldbeeld en duurzame ontwikkeling.

+ In nummer 3: Op weg naar duurzaamheid. Pleidooi voor een nieuw verhaal. Deel I: De moderne samenleving.

     + In nummer 4: Idem. Deel II. Het Vierde Model. Hierin ook: Wim

     Couwenberg. Enkele kanttekeningen bij het pleidooi van Hans

     Vincent voor een nieuw verhaal; Hans Vincent. Een reactie op de

     kanttekeningen van Wim Couwenberg.