Vergrijzing noopt tot ingrijpende veranderingen
Civis Mundi Digitaal #13
Vergrijzing noopt tot ingrijpende veranderingen
Vergrijzing wordt in beleidsdiscussies vooral gezien als bedreiging: onhoudbaarheid van de AOW en pensioenen, te weinig handen aan het bed en een tekort aan onderwijzers voor de klas. De studie Het succes van de vergrijzing van TNO en het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) concludeert echter dat vergrijzing een groot goed is omdat steeds meer mensen in goede gezondheid steeds ouder worden. De Nederlandse samenleving kan de uitdaging van de vergrijzing goed aan op voorwaarde dat we bereid en in staat zijn een aantal veranderingen en vernieuwingen door te voeren.
De studie, uitgevoerd in het kader van het programma Strategy & Change van TNO en het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS), presenteert een nieuwe visie op vergrijzing vanuit vier samenhangende vraagstukken werk, wonen, zorg en voorzieningen.
De vergrijzing noopt tot een aantal ingrijpende veranderingen op verschillende gebieden zoals de arbeidsmarkt, de sociale voorzieningen, de gezondheidszorg, en de woningmarkt. Belangrijke aandachtspunten voor een toekomstige arbeidsvoorziening zijn het investeren in menselijk kapitaal gedurende het hele werkzame leven, en vooral de inzet voor het laten groeien van de productiviteit. Zo kunnen we de vergrijzing betaalbaar houden en de positie van de Nederlandse economie versterken. Ook moet worden ingezet op groeiende participatie in (betaalde en onbetaalde) arbeid.
Wat gezondheid en zorg betreft, moet Nederland vooral inzetten op preventie van ongezond gedrag. Het terugdringen van en het vóórkomen van meer ziektes tegelijkertijd bij ouderen is van groot belang vanwege de hoge kosten en het gevolg voor de kwaliteit van leven. Speciale aandacht is nodig voor innovatie en productiviteit in de zorg. De zelfredzaamheid van ouderen wordt sterk bevorderd door woon-zorgoplossingen die mensen in staat stellen langer zelfstandig te blijven. Het realiseren van dergelijke oplossingen blijkt in de praktijk moeilijk te gaan. Een actief stimulerings- en innovatiebeleid dat over de verschillende topsectoren heengaat en ondernemers, instellingen, woningcorporaties en overheden daartoe laat samenwerken is daarbij essentieel.
De studie presenteert tot slot een aantal beleidsopties en concludeert dat vooral ingezet moet worden op een versterking van de weerbaarheid van individu en samenleving. Ook biedt vergrijzing nieuwe kansen voor innovatieve bedrijven die een groeiende ouderenmarkt weten te bedienen.