Vredesprijs EU toch verdiend ondanks alle heisa er omheen

Civis Mundi Digitaal #14

door SWC

Vredesprijs EU toch verdiend ondanks alle heisa er omheen

De toekenning van de vredesprijs aan de EU dit jaar was volstrekt terzake. Maar, zo tekende NRC Handelsblad hierbij aan, de cynici zetten hierbij weer de toon. Debunken ligt Europeanen goed. We kunnen nooit trots zijn op wat we bereikt hebben, aldus een Europese functionaris. Ook het commentaar van de Britse premier op toekenning van die vredesprijs was opvallend zuinig. Daarom hier een tweetal lofprijzingen van Britse zijde op de EU.

"History does not record any other organization so successful in exporting its values, rules and institutions without the use of force as the EU", zo luidt het lovende commentaar op de Europese integratie van de Financial Times (van 28/9/2004). In dezelfde geest prijst de Britse hoogleraar Europese Studies T. Garton Ash de uitbreiding van de EU in Oosteuropese richting als het meest geslaagde voorbeeld van vreedzame ‘regime change’ uit onze tijd[i].

Natuurlijk valt er veel aan te merken op de praktijk van de EU, op te grote bemoeizucht; de exorbitante salarissen van EU commissarissen en functionarissen waar de PVV terecht zo kritisch tegen tekeer gaat;[ii] het democratisch tekort waarop in dit nummer nader wordt ingegaan; de hogepriester mentaliteit van EU functionarissen met dat aura van: we will make the world a better place waarop NRC Handelsblad nog eens wees bij gelegenheid van die vredesprijs enz. enz. Natuurlijk wordt de toekenning van die prijs niet alleen of voornamelijk ingegeven door objectief vaststelbare motieven. Er komen lobbyisten aan te pas, politieke voorkeuren en motieven, academische pressies en dergelijke. Maar niettemin is het een feit dat de Europese integratie het beste antwoord was op de Europese burgeroorlog in de eerste helft van de vorige eeuw en sindsdien een noodzakelijke voorwaarde is geworden voor de instandhouding en toekomst van de Europese natiestaten in de 21^e eeuw.  

Maar wie moet die prijs in ontvangst nemen? De EU kent nu wel een president. Maar gezien de onduidelijke structuur van de EU - deels federaal, deels confederaal - is die niet voldoende representatief. Het meest voor de hand ligt een afvaardiging van die EU-president samen met de voorzitter van de Europese Commissie en die van het Europese Parlement. Maar daarover is onenigheid ontstaan. De EU-president stelde daarna voor de 27 EU regeringsleiders naar Oslo te sturen om de prijs in ontvangst te nemen, daarbij gesteund door de Duitse Bondskanselier Angela Merkel. De Britse premier suggereerde vervolgens 27 kinderen naar Oslo te sturen, één uit elk EU land. Prima idee, zo reageerde daarop een woordvoerder van Denemarken. Is dit gesteggel niet een treurige demonstratie en illustratie van het klein menselijke niveau waarop hoge politiek van grote politieke ego’s zich zo vaak afspeelt?

SWC

[i] T. Garton Ash, EU op zoek naar een verhaal, NRC Handelsblad, 4 januari 2007

[ii] De achtergrond van die te hoge salarissen wordt geweten aan Franse invloed, in het bijzonder aan de belangrijke rol van de vakbeweging in Frankrijk, die ook zijn stempel drukt op de arbeidsvoorwaarden van het EU- ambtenaren apparaat. Zie het interview met Nel Barendregt, van 1979-1978 kabinetschef van de Nederlandse Eurocommissaris Henk Vredeling, in Trouw 18 oktober 2012.