Civis Mundi Digitaal #20
Vergeleken met andere landen in Europa waren Nederlanders eind vorige eeuw het meest optimistisch over hun toekomst in de 21e eeuw. Op wat enkele marginale correcties na leek het alsof zij leefden in de best denkbare wereld. Dat werd toen plotsklaps wreed verstoord door de Fortuyn revolte en de weerklank die dat kreeg. Nu zien we het omgekeerde. Ondanks ongeëvenaarde rijkdom somberen Nederlanders er nu rustig op los met het laagste consumenten vertrouwen in Europa. Nederland komt thans over als een kwetsbare en onzekere natie, hunkerend naar nieuwe successen waar het zich aan kan optrekken. Toen een Nederlandse zangeres tijdens het Europese songfestival de finale wist te bereiken, veerde de publieke opinie weer even op evenals toen tijdens de laatste Tour de France even nieuwe Nederlandse successen gloorden. Hoe kunnen we in ’s hemels naam uit deze malaise stemming komen? Het is een hartenkreet die in ingezonden stukken in kranten in allerlei toonaarden doorklinkt.
Van de Nederlandse politiek verwachten burgers aan de basis ook niet veel meer. Die deelt eveneens in die malaise stemming. Daar gaat niets bezielends meer van uit. Er wordt ongelooflijk veel gesproken en geschreven over leiderschap. Is dat omdat het juist ontbreekt aan bezielend en geloofwaardig leiderschap tegenover een overmaat aan bemoeizuchtig management? ‘’Ik sta alleen, geen God of maatschappij die mijn bestaan betrekt in een bezield verband’’, dichtte Hendrik Marsman in de jaren ’30. Ervaren velen dat nu opnieuw?
S.W.C.