Een foto als obsessie

Civis Mundi Digitaal #20

Een foto als obsessie

Bespreking van: Salo Muller, De foto, Uitgeverij Verbum, Laren, 2013

De schrijver is bekend geworden als fysiotherapeut van Ajax in de hoogtijdagen van die club in de jaren zeventig. Als joods jongentje heeft hij vanaf 1941 ondergedoken gezeten, zijn beide ouders zijn omgekomen in Auschwitz. Over zijn belevenissen in de oorlogsjaren schreef hij eerder het boek Tot vanavond en lief zijn, hoor. Dat waren namelijk de laatste woorden die zijn moeder tot hem sprak, toen zij hem afzette bij de kleuterschool. Diezelfde dag werden zij door de Duitsers opgepakt en verdwenen zij voorgoed uit zijn leven. Dat heeft uiteraard een onuitwisbare indruk op dat joodse jongentje gemaakt en zijn hele verdere leven sterk beïnvloed.

Deze kleine roman is daarvan een ontroerende uiting. Het gaat over een joods jongentje van wie de hele familie door de nazi’s is omgebracht. Hij heeft nog een foto bewaard waarop die hele familie - veertig mensen - hem aanstaren. Voor hun noodlottige deportatie naar concentratiekampen. Deze foto blijft dat jongentje in zijn verdere leven achtervolgen. De roman vertelt dat leven in zijn gewone dagelijkse gang met als hoofdthema die foto die hem als een ware obsessie blijft begeleiden en op wraak doet zinnen. Die wraakzucht leidt tot een reeks van nachtmerries en psychiatrische behandelingen. Qua opzet en uitwerking is het geen sterk verhaal, althans dat is mijn mening. Maar het is wel heel goed geschreven.

S.W.C.