Van crisis naar crisis in de landbouw van Frankrijk en andere EU-lidstaten als gevolg van ultra-liberale landbouwpolitiek

Civis Mundi Digitaal #36

door Jan de Boer

De landbouw in Frankrijk, toch een zwaargewicht in Europa, gaat van crisis naar crisis.

Nu eens geen problemen in de wijnbouw - behalve dan op het gebied van gezondheid door
nog steeds het gebruik van verboden pesticiden en herbiciden - , de export doet het goed en de prijzen stijgen. Dus geen vrijwel altijd ongestrafte gewelddadige protestdemonstraties met grote vernielingen aan publieke gebouwen, overvallen op importeurs van italiaanse en spaanse wijnen... - de leiders van de wijnbouwvakverenigingen keuren deze akties af, maar hebben er wel begrip voor - om financiële overheidssteun af te dwingen. Toch kunnen we nog wat verwachten nu de organisatie van de Tour de France dit jaar een wijn uit Chili tot de officiële wijn van de Tour de France hebben verklaard. Niet erg slim, ook niet erg vaderlandslievend , maar zoals de romeinen reeds zeiden: " pecunia non olet" , geld stinkt niet want Chili heeft daarvoor behoorlijk in de zak moeten tasten. De in hun trots gekrenkte wijnbouwers hier zijn des duivels en hebben al aangekondigd dat ze blokkades zulen opwerpen op de wegen waarlangs de wielrenners uiteindelijk weer in Parijs arriveren.

Wel elders grote problemen.
De productie in de graanteelt steeg in 2014 met 9 procent, maar de marktprijzen daalden daalden met 20 procent mee door de door internationale ontwikkelingen problematische geworden export.
De nationale markt op gebied van gevogelte , met name kippen, ontglipt aan de franse kippenfokkers door de concurrentie van met name Brazilië. Alleen het kwaliteitsmerk "label rouge" en bio-kippen houden stand. Frankrijk is het derde Europese land wat betreft de productie van fruit en groenten, maar heeft steeds meer te lijden van concurrentie van Spanje en Marokko.

Ronduit crisissituaties zijn er
-in de melksector door het verlaten van de quota-politiek en een veranderend klimaat met als gevolg weilanden met volop gras waar vrijwel het hele jaar gegraasd kan worden. De produktie is flink gestegen op het moment dat de consumptie is gedaald mee door een sterk verminderde vraag uit China.
- in de varkenssector waar de productie is gestegen en de marktprijzen fors zijn gedaald mee door het embargo van Rusland. Volgens de federatie van varkenshouders verliezen hun leden rond de 6000 euro per week.
- in de rundvleessector waar de boeren 3, 70 euro per kilo betaald krijgen bij een productie die 4,40 euro per kilo kost.In twee jaar tijd is de prijs per kilo betaald aan de boeren met 0,60 euro gedaald , verklaart hun federatie die dat mee wijt aan het embargo van Rusland, de crisis in Griekenland en de massale slachting van koeien vanwege de melkcrisis.

Dus zijn er overal in Frankrijk van wege de crisissituatie in de landbouw geweldddadige protesten en manifestaties door de betrokken landbouwers georganiseerd: blokkades met brandende autobanden op de doorgaande wegen, het " zuiveren " van buitenlandse producten in supermarkten, enzovoort, om de overheid te dwingen maatregelen te treffen die hen weer een levensvatbaar bedrijf opleveren. Niet eenvoudig , want Europa houdt vast aan zijn ultra-liberale politiek van vrije concurrentie , dus het opnieuw instellen van quota’s of het opkopen / bewaren van teveel productie
- denk aan de vroegere boterberg - is niet aan de orde, het embargo van Rusland is er ook nog steeds, de buitenlandse markt is moeilijk te beinvloeden, nationale steunmaatregelen zijn uit een oogpunt van valse concurrentie moeilijk in Europa te verkopen, terwijl de europese binnenkomers : Polen en Roemenië, de totale europese landbouwproduktie fors hebben verhoogd.

Daarbij is er een duidelijke neiging om de landbouw verder te industrialiseren ter wille van het profijt. De geweldige kippenfokkerijen en de 1000 koeienboerderijen zijn daarvan een voorbeeld.
De bedrijven moeten in dat kader steeds groter worden, de investeringen door de boeren daardoor steeds hoger waardoor hun schuldpositie steeds zwaarder wordt, die weer wordt bestreden met een hogere produktie met nog meer investeringen ...een dodelijke spiraal. Dat speelt in Nederland ook waar boeren tot aan hun nek in de schuldensteken bij onder meer de RABO-Bank ( in de wandeling genoemd : Ruimt Alle Boeren Op). Frankrijk heeft zo in 25 jaar de helft van haar landbouwbedrijven verloren. Volgens de laatste statistische gegeven van 2010 waren er in dat jaar 490.000 boerenbedrijven terwijl aan het einde van de jaren ’80 er nog meer dan een miljoen waren. Overigens zijn het lang niet alleen de heel kleine boerenbedrijven die failliet gaan. Integendeel , deze hebben met hun directe verkoop van producten aan winkels en particulieren in hun omgeving nog een wat langere adem .

Niet alleen in Frankrijk dondert het, ook in Duitsland rommelt het ,terwijl ook in Denemarken en Nederland de boeren zich ook beginnen organiseren .........

Het moge duidelijk zijn, binnen de huidige ultra-liberale landbouwpolitiek zijn er geen goede en duurzame oplossingen voorhanden. De enige oplossing ligt mijns inziens in een herstel van een per land nationale of een iets grotere regionale landbouwpolitiek met als doel voorzover mogelijk een nationale/regionale zelfvoorziening ( prijsblokkades op produkten van buiten) gebaseerd op de volgende 7 criteria:
herstel van de rijkdom van de grond, rekening houden met ecologische voorwaarden van duurzaamheid, inspelen op klimatotogische veranderingen, herstel van de biodiversiteit, veeteelt gebaseerd op het natuurlijke gedrag van dieren, meer alternieven voor vlees, garantie van voedselveiligheid.
Kortom: nationale, Europese en internationale landbouwpolitiek moet in het belang van eenieder, producent en consument, mens en dier, voor een veilige toekomst volledig op de schop!

Statistische gegevens ontleend aan publikaties rond de" Salon de l’agriculture " in Parijs eind februari 2016.