Achtergronden drama Keulen

Civis Mundi Digitaal #36

door JdB

Arabische wereld met eeuwenlang een schitterende erotische literatuur
De gebeurtenissen in Keulen op oudejaarsavond waarbij door een dichte mannelijke menigte gestolen en mishandeld werd , vrouwen aangerand en in sommige gevallen verkracht werden, heeft politiek weer een ruk naar (extreem) rechts tot gevolg gehad. In Nederland steeg de dictatoriale éénmanspartij van Geert Wilders naar 41 procent in de peilingen en werd er ineens anders naar de vluchtelingen uit het midden-oosten gekeken. Geert Wilders en andere europese extreem rechtse populisten wisten zeker dat dit soort geweld tegen vrouwen voortkomt uit en hoort bij de islam. Toch wellicht ook bewust wel erg gemakkelijk en zonder kennis van zaken geoordeeld

De arabische wereld heeft eeuwenlang een schitterende erotische litteratuur gekend. De antropoloog Malek Chebel, schrijver van onder meer van de "Encyclopédie de l’amour en islam " herinnert er aan dat Egypte, een patriarchaal islamitisch land, zich lang niet altijd tegen de evolutie van verhouding man - vrouw verzet heeft. In de rijke filmjaren 1930- 1960 draaiden er films over passionele liefdesgeschiedenissen, muzikale comedies geinspireerd op de amerikaanse music-hall met vrouwelijke filmsterren. In de jaren 1960 - 1970 werd het intellectuele leven niet beheerst door islamitische verboden. Vrouwen waren modern gekleed en in Caîro kon je uitgaan naar cabarets met oosterse danseressen.
In 1953 vroeg de Islamitische Broederschap aan president Nasser vrouwen te verplichten de sluier te dragen. Zijn antwoord: " Als ik dat doe, zet ik de klok terug naar de tijd van
Al-HakimBi-Amr Allah ( 985-1021, despotische kalief ) die vrouwen verbood overdag het huis te verlaten. Voor mij geldt dat iedereen in alle vrijheid zijn of haar eigen keus moet kunnen maken".
In Tunesië verbood Bourguiba de polygamie, regelde wettelijk de echtscheiding, verbood kindhuwelijken en het dragen van de sluier in scholen, regelde het stemrecht voor vrouwen, het recht op abortus en de gratis anti-conceptiepil.
De erotische literatuur - zelfs over homosexuele verhoudingen – was in de arabische wereld tot in de achttiende eeuw overal rijkelijk aanwezig. Zij wordt nu opnieuw geschreven door vrouwen, en komt tot bloei in Bagdad, Caîro, Damascus, Tunis en in Cordoba in Andaloesië, en staat in volstrekte tegenstelling tot de straffende preken van islamitische fundamentalisten. De hoofdse liefde in de twaalfde eeuw in Frankrijk is sterk door de arabische erotische litteratuur beïnvloed.
Ibn Dawud uit Bagdad (868 -909) schreef: "het is heel gewoon dat een hoofdse man zich verootmoedigt voor zijn geliefde"
De meeste erotische litteratuur is nu verboden in het Midden-Oosten op verzoek van de salafistische fundamentalitische Mohammedaanse Broederschap zoals de boeken van de homosexuele dichter
Abu Nuwas (756-814) en de "Sprookjes van duizend en één nacht" die in het openbaar verbrand werden als " een belediging voor het fatsoen ". Overigens moet niet vergeten worden, dat het nu overheersende salafisme een minderheidsstroming in de islam bettreft.

De stelling van onder meer Geert Wilders dat de Islam per definitie vrouwvijandig is , is derhalve onjuist en een manipulatie van de werkelijkheid terwille van narcistisch machtswellust.

Achtergronden ‘Keulen’: machogedrag met collectieve ontremming
Wat was er aan de hand in Keulen en wat zijn de achtergronden daarvan? Een collectieve ontremming - een fenomeen in alle culturen, ook in Europa - is het meest waarschijnlijk. Hoe zeer deze daden ook te veroordelen zijn , zij komen overal voor , gestimuleerd door een relatieve straffeloosheid die de anonimiteit binnen een grote groep met zich brengt, vaak gepaard ook met een buitensporig drankgebruik, in een door mannen overheerste omgeving van militairen, sporters, studenten, opvoeders....... Zo is het jaarlijkse, typisch duitse bierfeest het theater van talrijke sexuele agressies, individueel of in groepsverband. En een grote menigte dronken mannen is welke nationaliteit zij ook hebben, overal ter wereld een bron van gevaar voor vrouwen. Nu is bekend dat de betrokken mannen in Keulen met name afkomstig zijn uit Libië, Tunis, Algerijë en Marokko en niet uit de door oorlog geteisterde landen in het Midden- Oosten. Ook bevonden er zich europeanen onder.

Het lijkt dan ook heel wat beter om de gebeurtenissen in Keulen niet te verklaren uit het wezen van de islam, maar uit een sterke macho-cultuur die - overigens daar niet alleen - in de landen rond de Middellandse Zee zeer sterk heerst en dat niet alleen aan de noordafrikaanse kust. Ook een land als Spanje kent een macho-cultuur getuige ook het daar wijd en zijd verbreide huiselijk geweld waarbij dagelijks doden vallen.
De vrouwenhaat van de islamitische fundamentalisten, van de salafisten, heeft tot gevolg het door hen vermijden van vrouwen en het verbod op alle vormen van wellustig gedrag in de openbare ruimte. Als men weigert vrouwen een hand te geven, is er weinig reden om aan te nemen dat men wel in het openbaar de hand op de billen van een vrouw legt.

Om de gebeurtenissen in Keulen goed te begrijpen moet je je niet alleen verdiepen in de culturele achtergrond van de daders, maar ook in hun levensloop en hun leefomstandigheden in Europa.. In Duitsland worden vluchtelingen opgevangen , krijgen zakgeld , maar mogen niet werken. Zo verkeren ze zonder een werkelijk contact met Duitsland, in een omgeving van sexueel gefrustreerde
jonge mannen, die zich laten gaan bij en profiteren van grote openbare festiviteiten. Zij denken dat alles mag en hun macho-cultuur doet hen denken dat in wezen alle vrije vrouwen geen " nee" zeggen. De jonge migranten kennen de sexuele codes van toestemming in westerse samenlevingen niet. Toestemming voor het hebben van sex moet expliciet uitgesproken worden in ondubbelzinnige woorden en elke keer opnieuw. Een voorbeeld : de klokkenluider Julien Assange
wordt in Zweden vervolgd voor verkrachting omdat hij geen toestemming vroeg voor een tweede sexcontact op die dag. Amerikaanse middelbare scholieren kriigen les in hoe je het woord en met welk gebaar je richt tot een ander zonder dat er sprake is van ongewenste intimiteiten.

Botsende trends
Daarbij is de situatie voor jonge noordafrikanen steeds complexer aan het worden omdat ze uit landen komen waar de spanningen rond de " vrouwenkwestie" zeer duidelijk aanwezig zijn. Steeds meer vrouwen werken en studeren er, winnen daardoor aan onafhankelijkheid, sluiten zich niet meer in huis op en gaan uit. Tegelijkertijd wint het islamitisch fundamentalisme terrein, streeft naar een weer strikt patriarchale samenleving, bekritiseert en onderdrukt vrouwen die zich emanciperen en niet de traditionele kleding dragen. Zo is de drukke openbare ruimte er een plaats geworden van pietluttige fundamentalisten, van mannen die een contact zoeken, vaak wat oudere vrijgezellen, en van doodarme jonge mannen zonder toekomst, waar vrouwen zich niet meer veilig voelen. Is er sprake van aanranding of verkrachting, dan laat vrijwel in alle gevallen politie en justitie het afweten.
Al is het sexueel conservatisme overal sterk aanwezig , de jonge generatie streeft met vallen en opstaan naar meer vrijheid , maken zich samen met behulp van internet sterk daarbij gesteund door
advocaten en moedige religieuze leiders die voor tolerantie pleiten.

Na het drama Keulen manifesteerden in heel Duitsland op 16 januari tientallen jonge Syriers die de sexuele gewelddadigheden op oudejaarsnacht veroordeelden met spandoeken :" wij zijn tegen het geweld dat vrouwen is aangedaan "

Religieus integrisme , macho-cultuur en sociale ellende liggen aan de wortels van het kwaad dat vrouwen in Keulen en elders trof. Noorwegen heeft dat mijns inziens goed begrepen om alle vluchtelingen bij aankomst een verplichte cursus " hoe om te gaan met vrouwen in Noorwegen" te laten volgen.

Dit artikel is mee gebaseerd op artikelen in " Le Monde" en de weekbladen Nouvel Observateur en Marianne.