Gedichten over visie en waarden
Civis Mundi Digitaal #44
door Piet Ransijn
met een blik op de verkiezingen
Toekomstvisie 2017 02 10
Spirituele intellectuelen
die inzichten delen
is wat mij voor ogen staat
voor de tijd die komen gaat
Wijze mannen en vrouwen
die hun visies ontvouwen
voor de komende tijd
als aanzet tot wijzer beleid
Geen politieke redenaars
Wat zeggen zij voor waars?
Geen bange populisten
die willen redetwisten
Geen reactionaire taal
stijlloos en heilloos kabaal
Maar visionaire mensen
die het optimum wensen
voor dieren en mensen
Die niet discrimineren
geen angsten afreageren
op andere volken en groepen
onschuldigen leuzen toeroepen
Het gaat om mensen die niet delen
in onbegrip en vooroordelen
die alom heersen bij velen
maar dieper inzicht delen
Mensen die worden bewogen
door begrip, respect en mededogen
die ieder afzondelijk onderdeel
kunnen zien in een groter geheel
Het grote verband ziend
waarvoor iedereen dient
Waarin alles zijn plaats heeft
en samen leeft en beweegt
Wat we nodig hebben is integratie
geen discriminatie en polarisatie
Geen vooroordelen maar inzicht
Niet langer vissen in troebel water
maar leven en anderen leven laten
in het licht dat ieder mens verlicht
Rembrandt
arendlandman.nl/2010/12/de-diepere-innerlijke-betekenis-van-kerst-de-geboorte-van-jezus-is-symbool-voor-de-geboorte-van-het-licht-in-het-hart-van-de-mens
Menselijke waarden en vrede op aarde 2017 02 13
Wie gelooft tegenwoordig nog
in deze tijd van kiezersbedrog
in universele menselijke waarden
zoals bijvoorbeeld vrede op aarde?
Wie gelooft nog in verdraagzaamheid
waarden en principes uit een oude tijd?
Toen er nog God en goden waren
verbonden met die oude waarden
Nog vóór er werd gestreden
om wat dogmatici beleden
en fel verdedigden als waar
Toen mensen gaven om elkaar
Nog niet van onschuld beroofd
door fundamentalistisch geloof
Nog geloofden in respect
dat in hen werd opgewekt
door oude geestelijke waarden
zoals bijvoorbeeld vrede op aarde
Rots in de branding 2017 02 14
Als een rots in de branding
Niet naar rechts en naar links
Stromingen gaan langszij
rechts en links voorbij
Onstuimige golven botsen
tegen de kale rotsen
Zij blijven stevig staan
als golven er omheengaan
Zo wijkt een onbestendige waan
van meningen en vooroordelen
voor een bestendig bestaan
waar alle mensen in delen
En alle mensen mogen zijn
wie zij in diepste wezen zijn:
een grenzenloos bewustzijn
waarin wij leven bewegen en zijn* *Handelingen van de apostelen 17:28
http://wopke.van-der-heide.com/landschappen
Tijdsbeeld 2017 02 16
Mensen hebben geen tijd
meer voor schoonheid
Zijn vaak niet rechtvaardig
Gedragen zich onwaardig
Luisteren naar valse profeten
en hun hardvochtige kreten
die verdeeldheid zaaien
en angst doen oplaaien
Voelen zich niet meer vertrouwd
Velen zijn bang en benauwd
dat onze dierbare aarde
door rampen zal ontaarden
We missen richting en waarden
van zorg en begrip voor elkaar
voor de dieren en planten op aarde
maar velen gaan voor handelswaar
Veel hebben is heerlijk
ook al is het oneerlijk
Slavernij en kinderarbeid
zijn nog wereldwijd verbreid
Neoliberale materiële waarden
beheersen de dierbare aarde
Geven vrijheid aan de rijken
die naar koersen kijken
Zich steeds meer verrijken
aan arme angstige mensen
die veiligheid en welzijn wensen
en niet naar koersen kijken
De groeiende kloof tussen arm en rijk
is een onheilspellend teken van de tijd
Het wijst op tanende rechtvaardigheid
die samengaat met onverdraagzaamheid
Een wereld zonder waarden
kan in rampen ontaarden
In groeiende menselijke noden
zien wij onwelkome voorboden
Toch zijn er in de nood
ook tekenen van hoop
De welvaart trekt weer aan
Men is met het milieu begaan
Mensen willen vrede op aarde
Geven om menselijke waarden
Velen voeren een morele strijd
voor vrede en verdraagzaamheid
die door de valse profeten
met voeten wordt getreden
Vrouwe Justitia als behoedster en godin van rechtvaardigheid met weegschaal en zwaard. Soms ligt aan haar voeten de cornucopia, de Hoorn van Overvloed
Goden rijzen uit hun graven*
en tonen zich in menselijke waarden
Eenwenoude duisternis wijkt
langzamerhand voor het licht
totdat zij blijvend bezwijkt
voor het goede en ware zwicht
Een veld van licht blijft bestaan*
waarin vormen op- en ondergaan
in een veld van puur bewustzijn
waarin wij leven, bewegen en zijn* *Handelingen van de apostelen 17:28
Een golvend veld van tegendelen
waarin het Ene verschijnt in het vele
zonder hetgeen niets anders is
en het leven zijn bestemming mist
alsmede zijn diepere betekenis
Het leven wordt dan verkwist
in geld en goederen najagen
zonder naar het Ene te vragen
dat in talrijke harten zal dagen
wanneer de grauwe grijze mist
en eeuwenoude duisternis
geleidelijk op zullen klaren
Een louterend licht
zal dan aarde bewaren
Licht dat ieder mens verlicht* *Johannes 1:9
toont wat er komen gaat
in een nieuwe dageraad
*Aldus Max Weber aan het eind van Wetenschap als beroep en roeping
*Het Platoonse idee van het Goede, het Schone en het Ware in het licht waarvan de vormen en ideeën vorm krijgen en zichtbaar kunnen worden.
De Titanic op ramkoers 2017 02 20 Na lezing boekbespreking De kanarie in de kolenmijn
door Marianne Thieme en Ewout van Engelen
Het verkiezingsspektakel
zet zich voort met veel gekakel
De campagne komt op koers
Programma’s worden opgepoetst
Het komt het allemaal goed
als men dat programma doet
Terwijl de Titanic richting ijsberg gaat
leiden leiders ons af met loos gepraat
Het gaat om overleven op deze planeet
Geen van hen die de oplossing weet
Kan het roer nog tijdig om?
Of zijn de stuurlui te dom?*1 *Trump als voorbeeld en boegbeeld voor velen
Terwijl de massa zich vermaakt
totdat het schip de ijsberg raakt
weet men niet of men wel overleeft
Als Ajax maar gewonnen heeft
Het volk wordt verder afgeleid
door de verkiezingsstrijd
Het gaat niet alleen om vluchtelingen
die zich aan onze grenzen verdringen
Het gaat om samen overleven
door onze aandacht te geven
aan waar het werkelijk om gaat
Want het is nu nog niet te laat
Een ramp kan worden afgewend
als men oorzaak en remedie kent:
Een destructieve wijze van leven
die wij dienen op te geven
voor de duurzame levenswijze
naar het voorbeeld van de wijzen
Geluk is in onszelf te vinden
Niet door ons aan waren te binden* *Het zgn ’warenfetisjisme’ van Marx
De aarde is ons aller moeder
Wij zijn ons broeders hoeder*1
Wereldomvattende verlichting
is een sociale verplichting
Zoals vanouds de wijzen leerden
toen het volk de wijzen eerde
Een consumptieve levenswijze
is niet de levenswijze van de wijze
Biedt te weinig duurzaamheid
Te veel strijd met haat en nijd
Te weinig innerlijk geluk
Men heeft het veel te druk
met geld en goederen vergaren
die om de zoveel tijd verjaren
door steeds weer iets te produceren
waardoor we blijven consumeren
Zo zitten we gevangen
in een keten van verlangen
Telkens nieuwe dromen
Er lijkt geen eind te komen
aan het leven in de waan
van een illusoir bestaan
Een leven dat soms in een flits
van inzicht te doorbreken is
Er opent zich een perspectief:
De hele wereld is ons lief
De mensen gaan ons aan het hart
We gaan dan voor een nieuwe start
Dan lokt een duurzame levenswijze
De levenswijze van de wijzen
De wijze draagt zijn waarden
schatten en juwelen binnenin*2 *Lau Tse, Tau Tse Tsjing, LXX 5-7
Vandaaruit volgt een nieuw begin
in harmonie met hemel en aarde*
1. Genesis 4:9. “Ben ik mijn broeders hoeder,” zei Abel nadat hij zijn broer Kaïn had gedood, toen hem werd gevraagd waar zijn broer was.
2. ”De geest van de diepte [Tau, de oergrond van alles] sterft niet. Men noemt die de duistere moeder. Haar poort heet de wortel van hemel en aarde. Eeuwig schijnt die te bestaan. Wie daarop steunt, kent geen inspanning [en laat hemel en aarde door zich heen handelen].
“Hemel en aarde zijn duurzaam, omdat zij niet voor zichzelf leven. Vandaar stelt de wijze zich achter anderen en komt zelf naar voren. Hij maakt zich los van zichzelf en blijft zelf behouden...
Als wijze leiders het Tau konden handhaven, zouden de tienduizenden wezens zich vanzelf schikken. Hemel en aarde zouden zich verenigen en een zoete dauw doen neerdalen, en vanzelf, zonder bevel, raakte het volk tot harmonie.” Lau Tse, Tau Tse Tsjing VI, VII, XXXIII.
Het gaat er dus om dat leiders en bevolking zich bewust worden van het Tau, de oergrond van de dingen en de bron van het denken, en vandaaruit handelen
Vreemdelingenvrees 2017 02 23 Bij de herdenking van de Februaristaking
Bij grote maatschappelijke noden
zoekt men vaak een zondebok
Dat lost natuurlijk weinig op
Het versterkt de ingroup
tegenover de outgroup
Vroeger waren dat de Joden
De Nazi’s wilden allen doden
De laatste tijd is de islam
onderwerp van vrees en blaam
Het splijt de maatschappij
in groepen: wij en zij
in opgedeelde kampen
coulant of tegen migranten
Er zijn ook veel autochtonen
die opkomen voor allochtonen
Culturen die van vrees genezen
bereiken een omvattende synthese
Alle burgers zijn gelijkwaardig en vrij
Een bevrijde maatschappij
bevrijdt van zondebokzoekerij
verwerkelijkt universele waarden
Draagt bij tot vrede op aarde
Een groep heeft een beperkt vermogen
om vreemde binnendringers te gedogen
Als zij bijna onder vreemde druk bezwijkt
lijkt een maximale overlast bereikt
Collectieve spanningen moeten zich uiten
komen in vreemdelingenvrees naar buiten
Arme ontheemde migranten
worden belaagd aan alle kanten
Ze raken hun wortels kwijt
Hun land is geteisterd door strijd
Ze worden door geweld bedreigd
waardoor hen geen keuze blijft
Ze hebben geen perspectief
nemen bezwaren voor lief
Vluchten naar een ander land
ondanks alle tegenstand
Ze worden geweerd en genegeerd
in overvolle kampen geïnterneerd
Moeten ze worden gedeporteerd?
Een land dat al genoeg problemen heeft
zit met vluchtelingen opgescheept
Vreemdelingen vormen een probleem
Ze moeten ergens heen. Waarheen?
In een wereld zonder permanente vrede
met een schrijnend oorlogsverleden
kunnen problemen niet worden vermeden
Het daagt ons uit tot medemenselijkheid
rechtvaardigheid, verdraagzaamheid
in plaats van onderlinge strijd
en voortdurend aandacht te schenken
aan vreemdelingenvrees en vijand-denken
Het vraagt bezinning over onze waarden
de toekomst van ons land en van de aarde
In wat voor wereld willen wij leven?
Wat voor voorbeeld willen wij geven?
Standbeeld op Bali van de held Arjuna uit de Bhagavad Gita en het Indiase epos de Mahabharata
Een oude strijder 2017 02 22
Een strijder dient zich te ontfermen
over anderen en hen te beschermen
Toont respect, begrip, erbarmen
voor behoeftigen en armen
Hij strijdt met mededogen
ook voor hen die anders geloven
Ieder dient eenzelfde God
op velerlei manieren* *’In all ways, men follow my path,’ Bhagavad Gita IV-11
Zo verschillen wij van dieren
Een ieder treft eenzelfde lot
ondervindt eenzelfde nood
en gaat uiteindelijk dood
Een rechtvaardige bestrijdt het boze
en verzet zich tegen goddelozen
Een ieder die nog iets gelooft
is niet volkomen goddeloos
God is geen persoon of entiteit
maar een sacrale werkelijkheid* *Durkheim e.a. onderscheiden het sacrale van het seculiere
De strijd die nu gestreden wordt
betrof vroeger de duivel en God
De strijd in de moderne tijd
gaat om slaverij en menselijkheid
om barbarij en waardigheid
onrecht en rechtvaardigheid
normloosheid en moraliteit* *Zie Durkheim, Over Moraliteit
Oude mythische beelden
beschrijven universele
wijze leringen en lessen
over kosmische processen
Uiteindelijk wint het licht
dat ieder mens verlicht* *Johannes 1:9
“Als dharma (gerechtigheid, beschaving) in verval raakt
en adharma (onrecht, anomie, verval) gedijt... om de rechtvaardigen te beschermen en het boze te vernietigen, om dharma (gerechtigheid) te vestigen, word ik keer op keer geboren,” Bhagavad Gita, IV-7,8
Het einde van een oude strijder
Arjuna bestrijdt de demonen, Mahabharata, episode 31
Een wereld die naar licht verlangt
Van strijd naar eenheid 2017 03 06 Na een blik op het lijsttrekkersdebat
Verwikkeld in een woordenstrijd
in een gistende vervallen tijd
die onderhuids naar licht verlangt
raken mensen meer en meer vearmd
in een wereld zonder zin en doel
gevangen in een wezenloos gevoel
Verwikkeld in hun woordenstrijd
lijken leiders al tijden de weg kwijt
Ze leven nog in het verleden
toen stammen nog elkaar bestreden
Terwijl ze een betere wereld beloven
en hun oude slogans zelf niet geloven
blijft hun wereld in een mist gehuld
en de droom van velen onvervuld
Veel mensen zijn in angst gevangen
terwijl ze naar een perspectief verlangen
dat hen toekomst biedt, een perspectief
dat uitweg biedt uit groeiend ongerief
Met geld alleen zal het niet gaan
Evenmin met politiek en retoriek
Daarbij ziet men de essentie niet
Het gaat om het ontwaken uit de waan:
De bevrijding van gevangenschap
van ego-denken als cruciale stap
Alleen in een verruimd bewustzijn
kan het leven wezenlijk beter zijn
Met een beperkt verstandelijk vermogen
beperkt in empathie en mededogen
blijft men naarstig hopen en geloven
in wat politici steeds weer beloven
Zonder ons ervan bewust te zijn
van wie of wat wij wezenlijk zijn
dolen wij rond in een land van blinden
zonder blijvend geluk en vrede te vinden
Wanneer wij ontwaken uit de waan
opent zich een ongerept bestaan
waarin wij samen verder kunnen gaan
Het eeuwige in alles trekt ons aan* *Goethe, Faust: het eeuwig vrouwelijke trekt ons aan
Niet meer van elkaar gescheiden
zoals vroeger in turbulente tijden
toen volken die elkaar bestreden
aan oorlogen en schaarste leden
Als het licht van binnen is ontstoken
wordt zelfzucht ook doorbroken
in een meer gezamenlijk bewustzijn
waarin wij allen in de diepte één zijn
Het bewustzijn van ons mensen
heeft in wezen geen grenzen
en verbindt ieder onderdeel
in een alomvattend geheel*
waarvan wij deel uitmaken
Waarin wij meer en meer ontwaken
in een alomvattend bewustzijn
waarin wij leven bewegen en zijn
waarin wij wezenlijk één zijn
in groeiend eenheidsbewustzijn
Zoals de lentezon de mist verdrijft
en een lichte wereld overblijft
en een allesverlichtend zonlicht
zijn weerschijn geeft op ieder gezicht
*Bewustzijn is in wezen grenzenloos en alomvattend volgens de Indiase filosofie, met name de Vedanta filosofie van de Oepanishaden en de leer van Atman en Brahman, het alomvattende (bewustzijn) dat zich tevens kenmerkt door gelukzaligheid: sat chit andanda, zijn, bewustzijn en gelukzalkigheid. Zonder het bewustzijn daarvan leven we in beperkingen en onwetendheid. Zie Hans Komen in Civis Mundi nr 43 Bewustzijn: Wat is dat? en talloze versies van de Oepanishaden en de Vedanta-filosofie, die aldous Huxley beschrijft als de The Perennial Philosophy.
