Trump en de Rusland-obsessie

Civis Mundi Digitaal #47

door Alexander Dake

Er is bijna dagelijks zoveel nieuws rond Donald Trump, van zijn fricties met Europa en Merkel tot het opzeggen van het akkoord van Parijs, dat het moeilijk is om een keuze te maken voor dit artikel. Ik zal me vandaag beperken tot de Russische perikelen rondom Trump en de paniekerige manier waarop de Democratische oppositie en de Amerikaanse media er mee omgaan. Is het einde van Trump in zicht of zal hij juist sterker uit deze affaire terugkomen?

Trump geen normale politicus

Het is inmiddels een ieder duidelijk dat Trump geen normale politicus is, laat staan een normale president. Uit het boek The Making of Donald Trump (ook in het Nederlands uitgegeven) van de onderzoeksjournalist David Cay Johnson, blijkt overduidelijk dat Trump gedurende zijn carrière een controversiële en confronterende aanpak heeft gevolgd. Zijn activiteiten stonden bol van onredelijke onderhandelingen, financiële problemen, rechtszaken en het samenwerken met duistere personages, van de invloedrijke advocaat Roy Cohn tot maffiafiguren. Het feit dat zijn financiële successen zich in de New Yorkse onroerend goedwereld en rondom casinos afspeelden spreekt voor zich. Ook zorgde een aantal twijfelachtige figuren, die Trump tot voor kort om zich heen had, zoals zijn voormalige campagneleider, Paul Manafort, die eerder miljoenen verdiende met het adviseren van de voormalige door de Russen gesteunde Oekraïense president Yanukovich, en de onlangs ontslagen veiligheidsadviseur generaal Flynn, voor een stroom aan berichten over controversiële contacten tussen Trump’s campagneteam en de Russen. Maar de vraag is of dit om wat normale en wellicht wat ongelukkig overkomende contacten ging of dat er een samenzwering van Trump en de Russen achter zit.

De veiligheidsdiensten en de Democraten

De onderzoeken door de Amerikaanse veiligheidsdiensten naar de Russische invloed op de Amerikaanse verkiezingen en de contacten met Trump zijn al sinds afgelopen zomer aan de gang. Hoewel juridische molens langzaam malen, is het opvallend dat nu bijna een jaar later er aan de lopende band nieuws over de Russen en Trump naar buiten blijft komen, zonder enige bewijzen of besluit tot vervolging van enige Trump medewerker. Inmiddels hebben wel vier topveiligheidsfunctionarissen, James Clapper (voormalig directeur van Nationale Inlichtingen), John Brennan (voormalig directeur van de CIA), Mike Morrell (voormalig adjunct directeur van de CIA) en Andrew McCabe (adjunct directeur van de FBI) de afgelopen maanden voor het Amerikaanse Congres verklaard dat zij geen bewijs van samenzwering met Trump vertegenwoordigers hebben kunnen vaststellen.

Dat de Democraten, als verliezende oppositiepartij, er alles aan doen om het negatieve nieuws over Trump uit te vergroten is tot daaraan toe, maar de manier waarop lijkt meer op een heksenjacht zoals die van het mcarthyisme, genaamd naar de republikeinse Senator Joseph McCarthy, toen in de vijftiger jaren duizenden Amerikanen werden vervolgd vanwege vermeende communistische sympathieën met de Soviet Unie. Paradoxaal genoeg zijn het nu niet de conservatieve Republikeinen, maar de linkse Democraten die zich het meest opwinden over de Russische invloeden in de Amerikaanse verkiezingen en velen als agenten van het Kremlin zien. Deze Democraten besteden intussen nauwelijks aandacht aan de diepere oorzaken van hun talrijke verloren lokale en nationale verkiezingen de afgelopen jaren, zoals het verlies van steun van de middenklasse, die economisch het steeds zwaarder te verduren heeft gekregen ook tijdens de Obama jaren.

De media en de Russen

De Democraten worden in hun Rusland obsessie gesteund door vele televisiekanalen, die vanwege de kijkcijfers er belang bij hebben dat Trump en de Russen in het nieuws blijven. Daarnaast blijken zowel de onafhankelijke media als de gevestigde media, hun afkeer van het populisme van Trump niet te kunnen verbergen. Je kunt de Amerikaanse televisie niet aanzetten of kranten openslaan of er wordt over Trump en de Russen gesproken. Uit onderzoek aan de Harvard universiteit blijkt dat gedurende de eerste honderd dagen van de Trump regering, 98% van de nieuwsgaring op tv en in de kranten negatief was over Trump.  Ook, of beter gezegd juist de vooraanstaande kranten, The New York Times en The Washington Post spelen een twijfelachtige rol. De media worden van oudsher als de vierde macht beschouwd, naast de Trias Politica. Van de pers wordt met name verwacht dat zij de overheid controleren en hun lezers hierover informeren, maar niet dat zij een partijdige oppositie voeren tegen één partij, in dit geval Trump en zijn Republikeinse aanhang.  Beide kranten hebben vanaf het begin van de Amerikaanse verkiezingscapagne bijna alles wat Trump zei of deed aangevallen en tegelijkertijd de aanzienlijke zwaktes van Hillary Clinton vergoeilijkt.

Ik wil hier niet Trump’s vele fouten goedpraten, noch een vermeende rol van de Russen bij het hacken tijdens de Amerikaanse verkiezingen uitsluiten. Waar het wel om gaat is dat het Amerikaanse publiek op dit moment continu afgeleid wordt door de Rusland obsessie, zonder dat werkelijk belangwekkende zaken zoals de economie, klimaatverandering of de rol van de VS in het Midden Oosten goed worden belicht. Op dit moment lopen er een aantal onderzoeken naar deze Rusland affaire: in het Amerikaanse Congres, door de FBI en door de onafhankelijke aanklager, Robert Mueller. Dat lijkt mij meer dan voldoende.

Impeachment

De Democraten en media maken het echter nog bonter door steeds vaker de term impeachment te gebruiken en zoals Hillary Clinton onlangs deed vergelijkingen te maken met het aftreden van Richard Nixon in 1974. Deze vergelijking gaat op dit moment mank, bovendien is de kans op impeachment voorlopig erg klein.  Impeachment  is een politiek proces dat uit twee stappen bestaat. Allereerst moet het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden bepalen of er sprake is van “verraad, omkoping of andere zware misdrijven of overtredingen” (de zogenaamde “high crimes and misdemeanors”). Dit kan met een gewone meerderheid besloten worden (momenteel hebben de Republikeinen 239 en de Democraten 193 zetels in het Huis van Afgevaardigden). Als dat gebeurt, dan is de president impeached, wat vervolgense de tweede fase in de Senaat inluidt. De Senaat kan dan met een tweederde meerderheid tot veroordeling besluiten (de Republikeinen hebben 52 zetels en de Democraten 48). Indien tot veroordeling wordt besloten, volgt afzetting van de president. Bij vrijspraak, zijn er geen andere gevolgen voor de president.  Tot dusver zijn alleen twee presidenten impeached: Andrew Johnsonin 1868 en Bill Clinton in 1998, maar geen van beiden werd door de Senaat veroordeeld. Richard Nixon trad, als enige president ooit, af, nadat weliswaar een impeachment procedure in het Huis van Afgevaardigden was begonnen maar nog niet afgerond. Kortom, impeachment  is een zeldzame procedure, waarbij de kans op veroordeling en dus afzetting gezien de huidige politieke verhoudingen minimaal is.  Naast impeachment is er nog een andere procedure om een president af te zetten en dat is een procedure waarbij de meerderheid van het cabinet vaststelt dat de president niet in staat is om zijn functie adequaat uit te oefenen. Deze procedure is echter nog nooit toegepast, met uitzondering van voor tijdelijke ziekenhuisopname van de presidenten Reagan en George W. Bush.

Einde van Trump in zicht?

Duidelijk is dat de Democraten, de media en sommigen in het Republikeinse establishment en de veiligheidsdiensten er alles aan gelegen is om Trump het regeren zo moeilijk mogelijk te maken, en hem zelfs tot aftreden te brengen. Zoals gezegd zolang er allerlei onderzoeken lopen, lijkt dit op paniekvoetbal van de gevestigde orde, weliswaar mogelijk gemaakt door een chaotisch en incompetent Witte Huis. Maar deze overdadige aandacht voor de Russen kan ook anders uitpakken. Columnist Holman Jenkins in The Wall Street Journal opperde onlangs dat zelfs als vast komt te staan dat de Russen een rol hebben gespeeld in de Amerikaanse verkiezingen, hun rol ook gericht zou kunnen zijn geweest op het zwartmaken van Trump in plaats van hem te steunen. Daarnaast acht Jenkins het niet onmogelijk dat uit de lopende onderzoeken zal blijken dat de anti-Trump lekken uit het Witte Huis de afgelopen maanden uiteindelijk een ernstiger misdrijf zullen zijn dan de vermeende Trump samenzwering. De huidige Rusland obsessie kan dan een boemerang effect veroorzaken tegen de Democraten en de media, en Trump juist vaster in het zadel brengen. Het lijkt mij niet dat dat de bedoeling is van de Democraten, maar paniek is nooit een goede raadgever.

* Mr A.M. Dake is de uitgever van Cosimo, een uitgeverij van boeken die informeren en inspireren, gevestigd in New York en Den Haag.