Eerste jaarlijkse “Staat van de Unie: het standpunt van de regio’s en steden”

Civis Mundi Digitaal #52

De voorzitter van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR), Karl-Heinz Lambertz, hield vorige maand de allereerste toespraak over de "Staat van de Europese Unie: het standpunt van de regio’s en steden", gevolgd door een debat met de voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk. Deze nieuwe exercitie moet worden gezien in de context van het lopende politieke debat over de toekomst van Europa.

Voorzitter Lambertz’ toespraak (FR), vandaag uitgesproken in Brussel in de plenaire vergadering van het CvdR, die bestaat uit gekozen lokale en regionale vertegenwoordigers uit alle lidstaten, heeft tot doel de balans op te maken van de huidige situatie van steden en regio’s in de EU en te kijken naar de belangrijkste uitdagingen voor de komende jaren.

"Bij het Europees Comité van de Regio’s beschouwen wij de Unie vanuit het perspectief van de gewone mensen, door de ogen van onze 350 lokale en regionale gekozen vertegenwoordigers. Dat is het perspectief dat we willen overbrengen"; zei voorzitter Lambertz.

“Voor de activiteiten van lokale en regionale leiders neemt Europa een steeds belangrijker plaats in. Zij voeren de meeste EU-wetgeving uit. Zij bouwen, medefinancieren en beheren Europese projecten. In hun assemblees en met hun medeburgers debatteren zij over Europa.Net zoals het Europees niveau de lokale en regionale overheden beïnvloedt, moeten lokale en regionale niveaus hun invloed nu volledig op Europees niveau kunnen laten gelden”, benadrukte hij voorts.

De voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk herhaalde dit standpunt en benadrukte: “Het zelfvertrouwen en het welzijn van Europa hangt af van de vitaliteit van onze steden, regio’s en gemeenten."

Kernpunten uit de Staat van de Regio’s 2017:

Hernieuwd contact met burgers: “De inzet van lokale en regionale gekozen vertegenwoordigers wordt beloond met vertrouwen van het publiek in lokale en regionale overheden, wat belangrijker is dan het vertrouwen in de EU en de lidstaten in het algemeen. Dit is een bron van grote trots, omdat het betekent dat onze steden en regio’s een element van vertrouwen vormen in een Unie waarin twijfel soms hoogtij viert.”

Ons werk moet worden geleid door twee principes: actie op het juiste niveau en dialoog met de Europese burgers (...). Sinds maart 2016 hebben we meer dan 140 openbare debatten in 95 regio’s georganiseerd."

"Ik ben er stellig van overtuigd dat door tegemoet te komen aan de verwachtingen van de burgers het wantrouwen jegens Europa plaats zal maken voor een verlangen naar Europa."

De toekomst van het cohesiebeleid: "Het cohesiebeleid levert een essentiële bijdrage op basis van solidariteit aan de consolidatie van de EU en is de noodzakelijke tegenhanger van de internemarktregels." De toekomst hiervan en die van Europa houden met elkaar verband.

“Ten minste drie van de vier Europeanen meent dat de regionale investeringen van de EU positieve gevolgen hebben voor hun gemeente of regio.”

"Ons verzoek aan de Raad is tweeledig: zorgen voor een krachtig cohesiebeleid waarbij alle regio’s betrokken zijn en garanderen dat ten minste een derde van de EU-begroting voor dit beleid is bestemd, zoals nu het geval is."

EU-begroting en overheidsinvesteringen: "De ambities voor Europa moeten met aanzienlijke middelen worden ondersteund om geloofwaardig te zijn, met name door nieuwe eigen middelen vrij te maken."

Migratie: "Onze identiteiten moeten vreedzaam communiceren en voortdurend openstaan voor de buitenwereld, in plaats van naar binnen gekeerd te zijn."

"In Catania, in Athene, op de Griekse eilanden en in vele andere plaatsen en landen hebben lokale en regionale ambtenaren onder zeer moeilijke omstandigheden de opvang van duizenden migranten georganiseerd. (...) Met hun moed en hun solidariteit hebben zij Europa trots gemaakt."

Brexit: "Brexit is het mislukken van een Unie die op ontheffingsregelingen is gebaseerd (…). Het besluit van het VK om de EU te verlaten zal ernstige gevolgen hebben voor de Britse en Europese lokale gemeenschappen."

Sociaal Europa: "Veiligheid moet ook sociale zekerheid omvatten. Er bestaan nog steeds grote economische en sociale verschillen tussen Europeanen. Een op de vijf Europeanen maakt deel uit van een huishouden dat onder de armoedegrens leeft of heeft te maken met sociale uitsluiting. (...) Europeanen hebben behoefte aan een sterk sociaal model dat iedereen beschermt."

"Europeanen hebben behoefte aan een sterk sociaal model dat iedereen beschermt. We mogen nooit vergeten dat Europa geworteld is in het vooruitzicht van een betere sociale bescherming. Dit is precies waar de sociale top op 17 november in Göteborg, Zweden, waaraan ons Comité zal deelnemen, over gaat."

Milieu: "De veiligheid van Europese burgers hangt mede af van de bescherming van het milieu en de biodiversiteit. Ook in dit verband zijn regio’s en steden koplopers, net als de Amerikaanse staten en steden die moedig hebben besloten om de doelstellingen van het Akkoord van Parijs ten uitvoer te leggen, ondanks de onverantwoordelijke houding van Donald Trump."

De strijd tegen klimaatverandering is ook een prioriteit voor ons. We zijn onlangs partnerschappen aangegaan met het Europees Klimaatalliantienetwerk en het internationale ICLEI-netwerk

Routekaart

Als onderdeel van zijn bijdrage aan het debat over de toekomst van Europa heeft het CvdR "Nadenken over Europa" opgezet, een bottom-upinitiatief waarbij met medewerking van zijn 350 leden en plaatsvervangers burgerdialogen en gemeentehuisdebatten gehouden worden. In aanvulling daarop houdt het CvdR ook een pan-Europese online enquête, waarmee burgers aan de hand van een reeks vragen over de toekomst van Europa feedback kunnen geven. Op basis hiervan zal het CvdR in de eerste helft van 2018 zijn visie op de toekomst van Europa vanuit lokaal en regionaal perspectief goedkeuren. In het eerste kwartaal van 2019 zal het een "Top van Europese lokale en regionale leiders" organiseren.

Op 9 oktober heeft het Europees Comité van de Regio’s samen met leidende Europese verenigingen van steden en regio’s een Europabrede coalitie - #CohesionAlliance - opgericht, om ervoor te pleiten dat het cohesiebeleid met de EU-begroting voor de periode na 2020 sterker, doeltreffender, zichtbaarder en voor elke regio in de EU beschikbaar wordt. Lokale en regionale leiders uit heel Europa, samen met leden van het Europees Parlement en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en bedrijfsverenigingen, worden verzocht de verklaring van de Alliantie te ondertekenen.

Achtergrondinformatie

De voorzitter van het CvdR zal voortaan ieder jaar tijdens de oktoberzitting een toespraak over de "Staat van de regio’s in de EU" houden. Doel is de balans van de huidige situatie van de steden en regio’s in de EU op te maken en vooruit te blikken op de belangrijkste uitdagingen die de komende jaren te wachten staan. De toespraak moet ook worden gezien als een eerste reactie van het CvdR op de belangrijkste voorstellen in het werkprogramma van de Europese Commissie. De toespraak wordt gevolgd door een debat met de leden van het CvdR en vooraanstaande vertegenwoordigers van de EU.