Plastic en milieuvervuiling
Civis Mundi Digitaal #58
door Jan de Boer
In de jaren 1950 werd er aan de letterlijk en figuuurlijk lopende band met het net uitgevonden chemische , makkelijk te modelleren en ook nog eens goedkope product "plastic " veelkleurige meubels , bakelieten telefoons, formica-keukens, en soepele bedrukte zakken en tassen geproduceerd. De filosoof Roland Barthès was wild enthousiast: eindelijk een uitvinding waarvan iedereen kan profiteren.... de hele wereld kan geplastificieerd worden ..... Hij is op zijn wenken bediend. Een Amerikaanse studie in 2017 gepubliceerd in "Science Advances" schat dat tussen1950 en 2015 er 8,3 miljard ton plastic is geproduceerd met als gevolg dat zeeën en oceanen :de grote vuilnisbelten van onze samenleving, geplastificeeerd gaan worden. De clip van de campagne " Plastic Ocean " op 10 april van dit jaar gelanceerd door de niet-gouvernementele organisatie " Sea Shepherd" laat dit duidelijk zien met beelden van stikkende roggen, schildpadden, haaien en dolfijnen in golven van oplichtend plastic te zien op You Tube, die je de schrik om het hart doen slaan. Een hele serie gegevens ondersteunt deze beelden. Volgens de website van Planetoscope die statistieken en gegevens van het milieu verzamelt, wordt ieder jaar 6,5 tot 8 miljoen ton plastic-afval in zee gedumpt. De organisatie " Expéditions Méditerrannée en Danger " die tegen deze vervuiling ageert, schatte dat in 2010 ongeveer 250 miljard heel kleine stukjes plastic in het zeewater langs de Franse en Spaanse kusten zweefden. Het resultaat is dodelijk: volgens "Sea Shepherd" is 35 procent van de zeevogels en 43 procent van de zee-zoogdieren zwaar getroffen door dit afval en dat voor lange tijd want polymeren hebben duizend jaar nodig om volledig te verdwijnen.
In 1997 ontdekte de oceanograaf Charles J. Moore de immense plak afval in de Grote Oceaan. Frederic Joignot laat in Le Monde weten dat de omvang ervan nu meer dan zes keer de oppervlakte van Frankrijk bedraagt. Hij noemt deze gigantische omvang van met name plastic afval " het zevende continent". Er zijn nu vijf van deze enorme velden van afval in de oceanen op onze planeet ontdekt.
Kapitein Alex Cornelissen , één van de leiders van" Sea Shepherd" zegt , dat wij vandaag een evolutie meemaken die Darwin niet heeft voorspeld: "het plastic is een nieuwe binnendringende vijandelijke soort geworden die de dierenwereld in de oceanen vernietigt en zich van hun leefwereld meester maakt". Volgens een rapport van de Stichting van de Engelse zeezeilster EllenMac Arthur, zal als er niets verandert, er in 2050 in de oceanen meer plastic dan vissen voorkomen. In 2014 was de verhouding 1 ton plastic op 5 ton vis, in 2025 zal dat 1 ton plastic op 3 ton vis zijn. Het meest dramatische is dat er op dit ogenblik geen enkel geloofwaardig intiatief in de maak is om de oceanen van deze zwevende massa’s plastic te bevrijden, laat de Californische Stichting Kaisei Project die zich ten doel stelt de oceanen te reinigen en het oceanische ecosysteem te herstellen, weten. De kosten daarvan zijn astronomisch hoog en er is geen enkel land dat zich daarvoor wil engageren, terwijl bekend is dat het menselijk bestaan op deze onherbergzame aarde mee afhangt van ecologisch gezonde zeeën en oceanen.
Veel wanhopige ecologisten willen dat de industrie hun plastic gaat recyclen en overgaat op bio-plastic. Helaas ... zo konstateert Kaisei Project dat minder dan 5 procent van het plastic wordt gerecycled . En wat betreft de bio-plastic van mais of aardappelen, de productie daarvan geeft grote onoverkomelijke problemen. Je moet voor die monoculturen gigantische oppervlakten vruchtbare grond beschikbaar hebben en grote hoeveelheden water gebruiken. Waar wil je dat allemaal weghalen? Op dit moment vertegenwoordigt het bio-plastic nauwelijks 1 procent van de jaarlijks geproduceerde 235 miljoen ton plastic.
De angstaanjagende clip van Sea Sepherd voorziet dat het plastic ons in een onomkeerbare spiraal van natuurvernietiging meesleept. Lees één van de belangrijkste aanbevelingen van de Conferentie over biodiversiteit in Rio de Janeiro ( 1992):" In geval van ernstige of onomkeerbare schade mag de afwezigheid van absolute zekerheid nooit als voorwendsel dienen om pas later maatregelen te treffen die aantasting van het milieu tegen gaan". En ondanks de door alle landen aanvaarde aanbevelingen van deze internationale Conferentie over biodiversiteit , stapelen zich de zekerheden
van de vernietigende werking van het plastic op, waarmee ons nageslacht met onoplosbare problemen wordt opgezadeld. Over een politiek kortzichtig gebrek aan moed en schijnheiligheid gesproken!