Toenemende Chinese invloed in de Grote Oceaan

Civis Mundi Digitaal #59

door Jan de Boer

De toenemende Chinese invloed in de Grote Oceaan verontrust steeds meer de andere mogendheden in deze regio, die geen mogelijkheden zien om allerlei dure beloftes te doen en waar te maken en tegelijkertijd hun moeilijke en ingewikkelde relaties met China te verzorgen.

China heeft zijn keus laten vallen op het zuiden van de Grote Oceaan allereerst om de aanwezigheid van Taiwan dat ze beschouwt als een afvallige Chinese provincie, in dat gebied tegen te gaan en vervolgens ook in het kader van haar ambities als wereldmacht. Zij overspoelt de regio met giften en vooral ook met leningen tegen zeer lage rentes. Volgens het Australische instituut Lowy heeft China tussen 2006 en 2016 in deze regio financiële hulp geboden tot 1,5 miljard euro.

Deze financiële steun is allereerst bestemd voor de infrastructuren van de betreffende landen en wordt door de lokale leiders des te meer gewaardeerd omdat deze niet onderworpen is aan de door de westerse mogendheden altijd opgelegde regels van goed beheer. In januari 2018 beschuldigde de Australische minister van internationale ontwikkeling en de Grote Oceaan, mevrouw Concetta Fierravanti-Wells, China van het aanleggen van "wegen die nergens naar toe leiden" en "nutteloze bouwwerken".

De Westerse mogendheden vragen zich af op welke manier zij China van repliek moeten en kunnen dienen. De Nieuw-Zeelandse premier, mevrouw Jacinda Ardern, presenteerde in maart dit jaar een politiek van "reset" (een nieuwe start) met de eilanden in de Grote Oceaan die daar het slecht ervaren paternalisme moet doen vergeten. Frankrijk heeft wapens verkocht: straalvliegtuigen, de Rafale, aan India en onderzeeboten aan Australië, in dit kader geen onbeduidende klanten.

Engeland heeft in 2017 aangekondigd dat ze haar steun aan de regio met 5 % verhoogt en gaat drie nieuwe diplomatieke posten openen op de eilandengroepen Vanuatu, Samoa en Tonga.

 "Niemand wil werkelijk China trotseren, men wil een alternatief bieden, maar China heeft meer financiële mogelijkheden" laat Anne-Marie Brady, gespecialiseerd in de Chinese politiek, van de Nieuw-Zeelandse universiteit van Christchurch weten. "De inwoners van Polynesië zeggen dat Frankrijk hun in de steek heft gelaten en de inwoners van Nieuw Caledonië zijn van oordeel dat Frankrijk alleen maar geïnteresseerd is in nikkel waar het eiland rijk aan is. Als Frankrijk zich werkelijk interesseert voor het wel en wee in de Grote Oceaan, moet ze daar meer doen".

Peking heeft met name op Vanuatu veel geïnvesteerd in meer dan dertig projecten waaronder een nieuwe officiële residentie voor de premier. Volgens onderzoek van de "Sydney Morning Herald" zijn er onderhandelingen gaande tussen Vanuatu en China voor een permanente Chinese militaire aanwezigheid in de archipel. Beide landen ontkennen dat daarvan sprake is… In Australië sloeg dit nieuws als een bom in. "We zullen met grote bezorgdheid de vestiging van een militaire basis van welke vreemde mogendheid ook in de landen van de Grote Oceaan volgen", liet onmiddellijk de Australische premier Malcolm Turnbull weten. Australië is de dominante mogendheid in deze regio en is er de eerste financiële hulpgever. Australië loopt op eieren met China die haar belangrijkste handelspartner is. Sinds 2017 zijn hun relaties er niet beter op geworden door strengere Australische wetgeving om binnenlands buitenlandse invloed tegen te gaan door onder meer buitenlandse giften aan Australische politieke partijen te verbieden. China reageerde meteen op deze "anti-Chinese paranoia".

Het Australische instituut politieke strategie laat weten, dat "onze relatie met China steeds moeilijker wordt. China wordt steeds daadkrachtiger en agressiever zowel in de regio als wat betreft Australië. Ons land heeft geen andere keus dan een zeer duidelijke lijn te volgen om haar strategische belangen te laten respecteren".

Het wordt steeds spannender met wapengekletter in de Grote Oceaan, die - nu ironisch bedoeld - ook wel de Stille Oceaan wordt genoemd, met ook de toenemende spanningen tussen China en Japan over de eilanden in de Oost-Chinese Zee en de vestiging van Chinese militaire bases op illegaal bezette eilandjes in de Zuid-Chinese Zee die Chinese onderzeeërs ongehinderd en ongezien de Grote Oceaan op kunnen varen. China maakt zich duidelijk op om met ook een steeds groter militair budget de absolute heerser in het Oosten van Azië en de Grote Oceaan te worden.

Het Westen zij gewaarschuwd!