Het materiële en het spirituele in de loop van de geschiedenis
Civis Mundi Digitaal #60
door Piet Ransijn
Door de eeuwen heen hebben mensen nagestreefd het aardse met het kosmische te verbinden
Het materiële en het spirituele in de loop van de geschiedenis
1. Het fysieke en mystieke 2018 05 01
De middeleeuwen zijn voorbij
Men staat alleen nog stil bij
de moderne maatschappij
die leeft in het fysieke
Geen glimp van het mystieke
Gevoel voor historiciteit
raakte men gaandeweg kwijt
door geen aandacht te schenken
aan het klassieke denken
Niet-westerse culturen
kregen het zwaar te verduren
want de moderniteit
kreeg algemene geldigheid
De geest verdween
werd epi-fenomeen
in de beperkingen
van hersenwerkingen
Het oneindige bewustzijn* *Zie Pim van Lommel, Eindeloos bewustzijn
werd ons een vreemd terrein
Maar de vlam van de geest
is nooit ver weg geweest
Hij zal weer schijnen
op alle terreinen
van menselijk weten
die men niet kan meten
Aandacht voor het fysieke
verbindt zich nu met het mystieke
gezien als complementen
zoals men dat vroeger kende
Maar zo zag men het later niet
Het fysieke kwam in diskrediet
en werd gezien als inferieur
en bron van malheur
Overal in stad en land
werden vrouwen toen verbrand* * Zie Aat van Gilst, Heksen. Waan en vervolging
die uit angst voor het fysieke Uitgeverij Aspekt, 2017
vaak levensgevaar liepen
Later werd de seksualiteit
uit het keurslijf bevrijd
Men mocht er weer van houden
Er kwam eerherstel van vrouwen
Bij Dionysius de Areopagiet
vinden we dit alles niet
Hij ziet het zintuiglijke fysieke
in het licht van het mystieke
Zijn werk is doorschenen
van het ongedeelde Ene
waarin wij ons bewegen
naar een meer volledig leven
Alleen in het fysieke
en materiële streven
van het geestloze leven
valt niet ten volle te genieten
2. Verbinding van het spirituele en het materiële
Men kan het leven verdelen
door het af te scheiden
van het uiterlijke materiële
en het wereldse te mijden
Men kan ook blijven steken
in alleen het materiële leven
En men kan het leven helen
in verbinding met het spirituele
Het geeft een voller leven
als wij naar verbinding streven
van het heden en verleden
van de geest en van de leden
Het licht de eeuwigheid
leven wij dan in de tijd
Het lichaam is dan zetel
van het geestelijke leven
Ook de geest mag niet ontbreken
want zonder geestelijk leven
blijven mensen steken
in een onvolledig leven
Door de vlam van de geest
wordt het leven weer geheeld
Maar zoals het vroeger is geweest
werd het leven juist verdeeld
Het lijfelijke werd gescheiden
van het geestelijk domein
door het wereldse te mijden
als een lager aards terrein
Dit leidde tot frustratie
en gaf geen integratie
Het aardse leven werd gemeden
of men bleef er juist in steken
Ontworteling en macht
3. De ontwortelde moderne tijd
In al zijn materiële streven
lijkt de moderne tijd
de bronnen en de wortels kwijt
van het geestelijke leven
De erfenis van het verleden
lijken velen reeds vergeten
Het glorieuze verleden
wordt nu veelal gemeden
Men blijft vaak steken
in de vluchtigheid
en oppervlakkigheid
van de moderne tijd
Men kijkt naar strijd en slavernij
en gaat het liefst voorbij
aan hoogstaande moraliteit
die ook bestond in vroegere tijd* * Bijv. Adam Smith, The Theory of Moral Sentiments
Econoom E F Schumacher sluit aan bij Thomas van Aquino
Men heeft zich beroofd
van zijn oude geloof
God is dood verklaard
en ligt in kerken opgebaard
Men gelooft in politiek beleid
of is dit geloof juist kwijt
door al het politiek kabaal
in veelbelovende onware taal
Men zoekt gemeenzaamheid
voorbij de politieke strijd
De vlam van het spirituele
ontvlamt opnieuw bij velen
Er zijn ook vele groepen
die het geestelijke zoeken
in een eigen innerlijk weten
of zich weer op God beroepen
Men streeft nu wereldwijd
meer naar duurzaamheid
in integraal sociaal beleid
om de wereld weer te helen
Terwijl alleen het materiële
de wereld vaak verdeelde
in concurrerende kampen
en teisterde met rampen
Hoewel ook het religieuze
met fanatieke leuzen
onze wereld splijt
in onderlinge strijd
Om zich te bezinnen
wendt men zich naar binnen
om de wijsheid te beminnen
die daar is te vinden
Zoals de oude filosofen
ons hebben doen geloven
dat de liefde tot de wijsheid
dieper gaat dan politiek beleid
Zo zal ook in de moderne tijd
een integraal sociaal beleid
een antwoord willen geven
op de problemen van het leven
4. Het vergeten spirituele verleden
In het licht van het spirituele
kan het leven zich weer helen
vanuit het ongedeelde Ene
dat in ons lijkt verdwenen
Het heeft ooit eerder geschenen
in de oudheid en de middeleeuwen
zoals bij Dionysius de Areopagiet
maar ligt nu buiten ons verschiet
Door de blik te verbreden
naar het vergeten verleden
keren we terug naar de bronnen
waar onze cultuur is begonnen
Door in ere te herstellen
wat zij hebben te vertellen
door oude en vergeten wijzen
uit hun graf te laten herrijzen
Wij raakten afgesneden
van het vergeten verleden
bij gebrek aan dieper weten
in de hoogmoed van het heden
De bronnen van het spirituele
lijkt men kwijt in deze tijd
De geschiedenis verliest zijn zin* *Zie Wim Couwenberg, Heeft de geschiedenis zin?
en men gelooft dan nergens meer in
Het leven van de geest
is lang genoeg verdrukt geweest
Bij vele mensen gaat weer leven
wat obscuur blijkt gebleven
Oude wijzen rijzen uit hun graven
om ontluikend inzichten te staven
met verloren en vergeten wijsheid
uit een lang vervlogen tijd
Men gaat weer schatten zoeken
in vergeten oude boeken
uit kluizen en duistere hoeken
én verbreedt weer het zicht
De Indiase godin Laksmi staat voor materiéle en spirituele overvloed
5. Oosterse en westerse spiritualiteit vormen een eenheid
In de moderne tijd komt
het licht dat ieder mens verlicht
in ons tot leven en verstomt
het niet meer in onwetendheid
De westerse spiritualiteit
leek soms zijn bronnen kwijt
en zocht bij oosterse volken
wat eigen wijzen ook vertolkten
Het is tijd om de eenheid
te zien van de spiritualiteit
in het oosten en westen
en grondig uit te testen
Om oude en vergeten boeken
geïnspireerd te onderzoeken
in het licht dat ieder mens verlicht
en te komen tot het inzicht
dat overal hetzelfde licht
in mensen heeft geschenen
van het ongedeelde Ene
dat bij ons lijkt verdwenen
In het licht van de oosterse wijsheid
komt wijsheid uit vervlogen tijd
die onbekend bleek gebleven
momenteel opnieuw tot leven
Schatten uit een ver verleden
waarvan velen niet meer weten
mogen niet meer worden gemeden
en dienen naar voren te treden
Ziehier in mijn repliek
waarom Dionysius de Areopagiet
onze diepe interesse geniet
de aandacht krijgt die hem toekomt
opdat zijn stem niet verstomt
en onze beschaving tot leven komt
In de oppervlakkigheid
van de moderne tijd
is het een wel bestede tijd
de eigen spiritualiteit
die onbekend is gebleven
weer aandacht te geven
www.nieuwwij.nl/opinie/een-aardse-mystiek-voor-filosofische-zinzoekers