Vrouwen en depressie

Civis Mundi Digitaal #60

door Mr. Maud Kips

Meestal kan ik in de artikelen in Civis Mundi wel iets ter overdenking vinden. Niet zelden tref ik een voor mij nieuw perspectief aan dat ik als verruimend of zelfs verrijkend ervaar. Vaak ben ik het ook na verdergaande overweging met de strekking van sterk opiniérende artikelen niet eens, maar leer ik ervan in de zin dat ik de redelijkheid van het daar geventileerde standpunt kan waarderen. Een enkele keer kan ik niet anders dan een CM-artikel als achterhaalde, of zelfs gevaarlijke, nonsens betitelen. Het artikel van De Boer over vrouwelijke ‘seizoensdepressies’ is zo’n artikel.

Al zeker een halve eeuw leeft uitdrukkelijke en veelzijdige kritiek op de neiging vrouwen of ‘de vrouw’ of ‘het vrouwelijke’ biologistisch te determineren. Je kent dat wel: vrouwen als broedmachines, als hersenloze wezens wier enige levensdoel, zo niet bestaansrecht gestoeld is op het vermogen kinderen te dragen, te baren en te voeden; vrouwen die dientengevolge geen ander recht dan het aanrecht toekomt. De Boer komt met een verhaal, waar hij het ook vandaan moge halen, dat wat dat biologistisch determinisme betreft, rechtstreeks uit - op z’n laatst - de vijftiger jaren van de vorige eeuw lijkt te zijn geteleporteerd.

Wat doen strofes als: ’Onze menselijke soort is gefabriceerd in Afrika tussen Ethiopië en Tsjaad. Daar winkelden Lucy en haar vriendinnen in de jungle en daarna in de savanne. Het was er mooi en warm weer en de nacht duurde net als de dag 12 uur en dat het hele jaar door’  in ’s hemelsnaam in Civis Mundi? Zin om te provoceren? 

De afgelopen halve eeuw overziend raad ik je twee boeken aan. Het eerste is van de journalist Susan Brownmiller uit 1975, ‘Against Our Will’. Dit werk is o.a via bol.com nog te verkrijgen en desnoods als pdf te downloaden via onder andere https://archive.org/details/0449908208AgainstOurWillB1 . Het tweede is van de psychiater Judith Lewis Herman, oorspronkelijk uit 1992 maar het is in 2016 herzien en van een - in wetenschappelijk opzicht onmisbare - epiloog voorzien: ‘Trauma and Recovery’, vertaald als ‘Trauma en herstel’. Beide boeken bieden - vooral in onderlinge samenhang - in historisch, cultureel, sociologisch en psychologisch opzicht een voorlopig voldoend inzicht in het door De Boer in jouw Civis Mundi opgeworpen thema van ‘vrouwen en depressie’.