Meer Democratie - Verslag van onze referendum rechtszaak
Civis Mundi Digitaal #62
Onlangs diende onze rechtszaak omtrent de afschaffing van het referendum in het Paleis van Justitie van de Haagse Rechtbank. De rechtszaak ging goed en wij schatten onze kansen 50/50. Hieronder een kort verslag.
Eis: referendum over het referendum
Onze hoofdeis: maak een referendum mogelijk over de afschaffing van het referendum. Want daar hebben we tenminste een hard wettelijk recht op. Ons pleidooi: de manier waarop de intrekkingswet een referendum over het referendum poogt te voorkomen, is expliciet illegaal verklaard door de Wet Raadgevend Referendum en die wet is voorlopig nog honderd procent van kracht.
Pleidooi van onze advocaten
In hun pleidooi wezen de advocaten van Meer Democratie, mr. Jan van der Grinten en mr. Jutta Wijmans van het Amsterdamse kantoor Kennedy Van der Laan, op de onrechtmatigheid van de intrekkingswet (hoogleraar staatsrecht Wim Voermans noemde deze “illegaal”). De juridische trucs die de regering heeft toegepast om een referendum over het referendum te voorkomen, zijn expliciet onrechtmatig verklaard en rechtens buiten werking gesteld. De intrekkingswet is, kortom, strijdig met het nu geldende recht.
Ons commentaar: de juridische truc houdt met name in dat de Intrekkingswet, waarmee de referendumwet zou worden afgeschaft, na publicatie in het Staatsblad terug reist in de tijd, om dan naar de toekomst toe het recht om een referendum aan te vragen, doelgericht uitschakelt. Een juridische ‘back to the future’, een puur legalistisch-wiskundige truc bedoeld om de wet te omzeilen.
Slap en ontwijkend verweer van landsadvocaten
In hun verweer gingen de landsadvocaten herhaaldelijk niet in op de onrechtmatigheid van deze juridische truc. Ze verwezen naar de frase dat de intrekkingswet “juridisch effectief” was en bleven maar herhalen dat we ons niets van de nu geldende wet hoeven aan te trekken, omdat die straks is afgeschaft.
Ons antwoord is dat de afschaffing van het referendum nog helemaal niet zeker is! De Senaat moet zich nog uitspreken en er is misschien de kleinst mogelijke meerderheid. En over ‘juridisch effectief’ gesproken, er zijn wel meer wetten en regimes in de wereld die juridisch effectief zijn maar toch voor geen meter deugen. Dat een bepaald regime functioneert, is slechts de allerlaagste eis, maar bij lange na niet voldoende om een handelswijze te rechtvaardigen.
Oproep aan Senaat: stel de stemming uit!
De rechtbank doet definitief uitspraak op woensdag 1 augustus. Uitspraak over onze voorlopige voorziening volgt op woensdag 4 juli. De rechter vroeg de landsadvocaten of het kabinet bereid zou zijn om te wachten met de afhandeling van de intrekkingswet tot 1 augustus. Het antwoord: Nee!
Onze reactie: dat is een schoffering en minachting van de rechtbank. Dat moeten de senatoren, als hoeders van de rechtsstaat, niet toestaan! Wij roepen de Senaat daarom op om de stemming tot na 1 augustus uit te stellen. Senatoren, doe uw grondwettelijke taken!
Download de pleitnota
Lees de pleitnota van onze advocaten mr. Jan van der Grinten en mr. Jutta Wijmans hier: https://www.meerdemocratie.nl/pleitnota