Seksueel misbruik in r.-k. kerk en het taaie dogma van het celibaat

Civis Mundi Digitaal #64

door Wim Couwenberg

In het dagblad Trouw wordt onder de titel ‘De achillesiel van de katholieke kerk’ opnieuw uitvoerig ingegaan op het seksuele misbruik van kinderen door r.-k. geestelijken. Met het vertrek van de Amerikaanse aartsbisschop Theodore McCarrick eind juli bereikten de slepende schandalen in de rooms-katholieke kerk een voorlopig dieptepunt, aldus Trouw.

Dit herinnert mij aan mijn jongere jaren, waarin het denken nog beheerst werd door eeuwige, onveranderlijke waarheden en waarden. Het was een tijd van complete alomvattende geborgenheid in de moederschoot van de heilige katholieke kerk. Maar ook een tijd met een repressieve seksuele moraal die niet onderdeed voor de seksualiteitsangst zoals die nu in de moslimwereld nog gecultiveerd wordt[1]; en met een van klerikale zijde doelbewust aangekweekt zondencomplex, dat voor traditioneel opgevoede christenen een niet geringe psychische belasting is geweest.[2] Het zedelijke leven draaide primair om een kuise levenswandel als hoogste deugd met onkuisheid als meest te duchten zonde, want uit wellust stamt het grootste kwaad, zoals ons ter afschrikking werd voorgehouden, een morele code die nu alleen nog weerklank vindt in de orthodox-islamitische wereld.

Met de seksuele revolutie sinds de jaren ’60 is dat helemaal omgeslagen. Er is toen ook een religieuze vernieuwingsbeweging in katholieke kring op gang gekomen, en die beweging heeft, zoals bekend, geleid tot het Tweede Vaticaanse Concilie, waarin ook gepleit werd voor afschaffing van het celibaat in de r.-k. kerk. Maat dat stuit opnieuw op starre afwijzing. Dat celibaat is ongetwijfeld de belangrijke voedingsbodem, waarop het seksuele misbruik onder katholieke geestelijken zich breed kon ontplooien. Ik begrijp niet waarom in het licht van dat misbruik en de daarmee gepaard gaande schande en schade opnieuw stelling genomen wordt tegen dat invloedrijke celibaatsdogma, dat in de Amerikaanse kerk en in oosters-orthodoxe kerken allang afgeschaft is.



[1] Zie o.a. Seksuele revolutie in Oost en West I, april en II, november, 1969; Seksuele Emancipatie, Civis Mundi, mei, 1978; en  S.W. Couwenberg (red.), Seksuele revolutie ter discussie, Civis Mundi jaarboek, 2005, pp. 17-19 en p. 132 e.v.

[2] Ook een bekende Duitse filosoof als Max Scheler, zo bekende hij, ging hieronder gebukt. Zie J.H. Nota. Max Scheler, 1979, p 113