Ezels

Civis Mundi Digitaal #65

door Jan de Boer

China verovert de wereld en niet in de laatste plaats Afrika. Waar volgens Le Monde in 2000 de Chinees-Afrikaanse handel nog maar jaarlijks 10 miljard dollar betrof, dat is nu rond de 200 miljard dollar, net zoveel als die van Europa, de Verenigde Staten en India tezamen met Afrika, en dat cijfer zal nog ieder jaar toenemen net als de Chinese investeringen in Afrika. In Afrika vindt Peking voor zijn economische ontwikkeling niet alleen zijn vitale grondstoffen: olie uit Angola en Nigeria, koper en kobalt uit de Congo, uranium uit Namibië, bauxiet uit Guinee, allerlei soorten zeldzame metalen tot en met zand voor het fabriceren van cement en duizenden tonnen kostbaar hardhout. Afrika is voor China ook een veelbelovende immense markt voor zijn industriële productie. Als tegenprestatie financiert China op grote schaal zonder zich veel van sociale en milieuvoorwaarden aan te trekken de bouw van stuwdammen, havens, spoorwegen, fabrieken... Europa reageert niet of nauwelijks op deze Chinese expansie en zal zo in de toekomst steeds afhankelijker worden van China dat steeds meer de wereldwijde markt van grondstoffen en zeldzame metalen beheerst. Europa beperkt zich wat Afrika betreft grotendeels tot het proberen de komst van Afrikaanse migranten te voorkomen en laat China de vrije hand in China. Europese leiders... ezels!

Over ezels gesproken. De wereld zit vol geloof en bijgeloof. Mijn Andalusische echtgenote met toch een universitaire rechten- en filosofiestudie is als de dood voor gekruiste messen aan tafel, een hoed op de tafel... want dat brengt gegarandeerd ongeluk. Natuurlijk, ik erken graag dat er veel tussen hemel en aarde is wat wij niet weten en ook nooit zullen weten, dat de kosmos gigantische geheimen verbergt, hetgeen ons tot grote bescheidenheid in oordelen moet, in ieder geval zou moeten brengen. Wij, stervelingen, hebben alleen onszelf als referentiekader en kunnen begrippen als eeuwigheid en het niets met ons daardoor beperkte denkvermogen dan ook niet bevatten, afgezien van wat gefilosofeer erover. Maar toch...

Chinezen zweren in hun traditionele geneeskunde onderzeeër met tot poeder vermalen huiden van ezels, dat met het daarmee geproduceerde gelatine "ejiao" een probaat middel zou zijn tegen bloedarmoede, ouderdom en niet te vergeten tegen een verminderd libido. Ezelhuiden worden daartoe met tonnen tegelijk via de haven van Mombassa naar China verscheept. Het gebruik van "ejiao" neemt er jaarlijks steeds grotere vormen aan. Ik heb niets tegen de Chinese traditionele geneeskunde die ook in zekere westerse kringen bejubeld wordt, integendeel, maar toch... wie zijn hier de ezels? In China wordt jaarlijks 5000 ton van dit verjongings-elixer gebruikt, niet niks, en om dat veilig te stellen heeft China, na eerst in eigen land daarvoor het aantal ezels van 11 miljoen tot 5 miljoen te hebben teruggebracht, nu met name de ezels in Afrika op de korrel. Volgens de organisatie "Donkey Sanctuary" die als doel heeft deze dieren te beschermen, is alleen al in Kenia daardoor het aantal ezels van 1,8 miljoen in 2009 gedaald tot 900.000 in 2017: een zodanige snelle teruggang dat een uitsterven van deze diersoort gevreesd moet worden. Een aantal Afrikaanse landen hebben zoals Niger en Burkina Faso in 2016 en Botswana in 2017 daarom de export van ezelhuiden verboden. "Een probleem is ook dat een ezelin slechts één jong in ruim een jaar het levenslicht laat zien, waardoor het herstel van de ezelpopulatie heel veel tijd kost," aldus de woordvoerder Solomon Onyango van "Donkey Sanctuary". Maar het is moeilijk waar China veel investeert in Afrikaanse landen, dit land te onthouden van ezelhuiden, laat Kenia weten.

Inderdaad het verdwijnen van de ezel is rampzalig voor het Afrikaanse platteland. Het vlees van het dier wordt al sinds lange tijd nauwelijks gegeten, maar de ezel is onmisbaar. Het dier helpt de bevolking bij de bewerking van het land en draagt zo bij aan de voedselveiligheid van de families. De ezel transporteert er voedingswaren en materialen en schept zo ook banen voor weinig gekwalificeerde mensen. Op het platteland erft men zijn ezel of men koopt er één voor het leven. Zonder ezels heeft het platteland weinig of geen toekomst. Door de immense verkoop van ezelhuiden aan China is de prijs voor een ezel in Kenia meer dan verdubbeld, in bepaalde regio’s zelfs vervijfvoudigd, hetgeen voor de aanschaf van een ezel door de arme plattelandsbevolking een ramp is, waardoor diefstal steeds vaker voorkomt. Ook georganiseerde diefstal door duistere groepen via abattoirs voor illegale handel met China.

Ezels... er zijn er vele in deze affaire. Het ontbreekt er nog maar aan dat weer in het sprookje geloofd wordt van de ezel die ’s ochtends voor zijn meester goudstukken poepte in plaats van normale keutels!