D66 en het referendum

Civis Mundi Digitaal #70

door Wim Couwenberg

De achterban van D66 begint onrustig te worden. Krijgt de partij in de coalitie wel genoeg voor elkaar? Op het laatste partijcongres zijn nieuwe kroonjuwelen aan de orde gesteld. Het nieuwe D66 zet niet langer radicaal het breekijzer in het kiesstelsel, maar wil met kleiner gereedschap aan de schroeven draaien. Op dat congres werd onder meer gestemd over 15 nieuwe kroonjuwelen. Het meest vergaande voorstel is de invoering van een correctief bindend referendum, dat als het echte referendum wordt voorgesteld tegen het raadgevend referendum, dat inmiddels formeel ingetrokken is. Voor een dergelijk correctief referendum moet de grondwet wel gewijzigd worden, en daar is waarschijnlijk nauwelijks steun voor te vinden bij andere partijen.

Inmiddels is onder leiding van de D66-minister van Binnenlandse Zaken de pas ingevoerde Wet Raadgevend Referendum alweer ingetrokken. Wel heeft het nieuwe actiecomité Meer Democratie liefst drie rechtszaken aangespannen om dat te verhinderen. Het referendum wordt nog altijd in de publieke opinie geassocieerd met een van de kroonjuwelen van D66. Maar dat is het beslist niet geweest. Bij de oprichting van D66 werd onmiddellijk gestemd tegen de invoering van het referendum. Het is het actiecomité Referendum: Ja geweest, opgericht door Civis Mundi, waardoor het referendum in de jaren ’80 eindelijk, onder leiding van de Staatscommissie Biesheuvel, op brede schaal aan de orde is gekomen. En pas daarna is D66 voorstander geworden van het referendum, zoals elders in dit nummer toegelicht. Alvorens die toelichting te publiceren, volgt eerst een kort verslag van de derde rechtszaak die het actiecomité Meer Democratie aangespannen heeft tegen de afschaffing van de Wet Raadgevend Referendum door de D66-minister van Binnenlandse Zaken. Dat verslag heeft betrekking op de zitting voor de Raad van State.