Onmacht bij migrantendrama

Civis Mundi Digitaal #76

door Jan de Boer

Ondanks alle risico’s vluchten mannen, vrouwen en kinderen weg van hun land waarbij velen verdrinken bij hun poging Europa te bereiken. Drie jaar na een massale komst van migranten en hun ontvangst met name in Duitsland is Europa steeds meer een ongastvrij eldorado geworden. Wegen zijn gesloten, muren gebouwd en prikkeldraadversperringen opgericht, grenzen zijn afgegrendeld en wat overbleef is de Middellandse Zee: de meest dodelijke migrantenweg ter wereld.

De Hoge Commissaris voor Vluchtelingen (HCR)van de Verenigde Naties heeft in zijn bericht van 3 januari 2019 de balans opgemaakt: 2260 mensen zijn in 2018 op zee tussen Afrika en Europa verdronken. Zelfs al is dit aantal met 1000 personen lager dan in 2017, het blijft een absolute schande voor een Europa dat afhankelijk van de lidstaten vorig jaar besloot de havens te sluiten zoals Italië en de schurkenstaat Malta of geen toegang te verlenen aan een reddingsboot als ’Aquarius’ die zo gedwongen werd zijn humanitaire werkzaamheden te staken.

De migratiedruk is evenwel sinds de stormloop op Europa in 2015 voortdurend gedaald. In 2018 arriveerden volgens Frontex, het Europese agentschap voor samenwerking betreffende grensbewaking, 150.000 migranten, volgens het HCR waren het er slechts 115.000, ver beneden de piek van 1 miljoen migranten in 2015. De eerste entree voor migranten is nu Spanje sinds Italië met Libië een akkoord heeft gesloten om vertrek vanuit Libië over zee te verhinderen.

Ondanks deze drastische verlaging hebben de Europese politici verlamd door de opkomst van nationalisme en vreemdelingenangst en - haat nog steeds geen gemeenschappelijke en humanistische politiek ontwikkeld jegens deze reizigers die tot alles bereid zijn om ellende en oorlog te ontvluchten.

Buitenparlementaire hulporganisaties voor de verdediging van mensenrechten hebben vrijdag 4 januari 2019 een nieuw "schaamterecord" aan de kaak gesteld: 49 migranten waaronder heel kleine kinderen bij Libië uit zee gered en nu aan boord van twee boten die recentelijk het werk van Aquarius, van Sea-Watch en Sea-Eye hebben overgenomen, bij de kust van Malta door een woeste zee heen en weer geslingerd worden.

De Europese Commissie onderhandelde over hun ontscheping en riep de Staten op tot "meer solidariteit". Alleen Duitsland, Nederland en Frankrijk waren bereid om een aantal van deze 49 migranten op te nemen. Nu moet er nog een haven voor de ontscheping van deze vluchtelingen gevonden worden. Geen enkel land met een zeegrens heeft zich tot op heden (6 januari nu ik dit artikeltje schrijf) daarvoor aangemeld.

Het Europese akkoord van juni 2018 betreffende de creatie van ’ontschepingsplatformen’ en ’controlecentra’ zijn nog altijd niet gerealiseerd, zijn zelfs niet in een beginfase van oprichting. Op een paar maanden van de Europese parlementsverkiezingen waarbij ieder land een nieuwe toename van extreem-rechts vreest, is er sprake van een totale verlamming. De enige ’efficiency ’ van Europa schijnt, gezien de vermindering van het aantal migranten, de gesloten akkoorden met de doorgangslanden Turkije en Libië te zijn. Een uiterst twijfelachtige en nogal morbide efficiency als men de overlevings- omstandigheden in een oorlogvoerend land als Libië kent. De HRC heeft de Europese landen opgeroepen om eindelijk deze impasse te doorbreken.

Ee nieuw gegeven: er is een tweede zee waarin de migranten zich met kano’s en andere wankele bootjes in begeven ondanks hoge golven en winterse temperaturen: ’La Manche’, het Kanaal tussen Frankrijk en Engeland. Londen denkt dat in 2018 een 539 migranten deze oversteek hebben gewaagd, waarvan 80% in de laatste drie maanden van 2018. Een Engelse patrouilleboot bewaakt nu deze zone. Europa moet er alles aan doen om te verhinderen dat Het Kanaal na de Middellandse Zee een tweede zeemansgraf wordt op de ruïnes van onze waarden van gastvrijheid en menselijkheid.