Reactie op Machteld Roede

Civis Mundi Digitaal #81

door Stijn Bruers

Ze schrijft toch een aantal dingen die ik niet verwacht van een biologe.
Eerst een moraalfilosofisch punt: ze haalt het argument aan van ons omnivore darmstelsel nadat ze schrijft dat veganisme voor haar te ver gaat. Ik interpreteer dat als een argument waarom veganisme te ver zou gaan. Maar dan zou het een naturalistische drogreden zijn. En een heel vreemde nog wel, want stel dat we zometeen een planteneter tegenkomen met één maag en een even kort darmstelsel als ons. Zou ze dan concluderen dat ze veganistisch moet worden? Of stel dat mensen toch lange darmen bleken te hebben, zou ze dan zeggen "verdorie, nu moet ik veganist worden"? Ik vermoed van niet, wat wil zeggen dat de lengte van ons darmstelsel en het aantal magen irrelevant is en niets te maken heeft met een plicht om bepaalde voeding wel of niet te eten.

Over het woordgebruik ’ras’: ik schreef nochtans letterlijk "of politiek correcter: populatie". Ik weet ook wel dat een mensenras niet af te bakenen of te definiëren is, maar hetzelfde geldt voor soorten. Ik kan natuurlijk wel een verschil in huidskleur zien, en zo kan ik ook een verschil tussen een mens en een chimpansee zien, maar er is geen scherpe grens tussen blank en zwart en tussen mens en chimpansee. Je kunt zeggen dat soorten bestaan omdat speciesisten erin slagen om ’soort’ als kernbegrip te nemen, maar dan bestaan rassen ook, want racisten slagen er ook in om ’ras’ als kernbegrip te nemen. Het verbaast me dat Roede letterlijk schrijft "dat bij de mens geen rassen voorkomen; nergens zijn scherpe grenzen te trekken.", terwijl de evolutieleer overduidelijk aantoont dat tussen soorten ook geen scherpe grenzen te trekken zijn en dat soorten volgens diezelfde reden dus ook niet bestaan. Het is verbazend om dergelijke ontkenning van de evolutieleer te horen van een biologe.

Nog enkele citaten van haar:
"Toch we bleven één soort: mannen en vrouwen waar ook vandaan kunnen samen kinderen krijgen." Sommige mannen en vrouwen zijn nochtans onvruchtbaar, dat is ook evidente biologische kennis. En er is ook geen scherpe grens te trekken tussen mannen en vrouwen: er zijn vele vormen van intersexualiteit.  

"Racisme bestaat helaas zeker wel, maar dat is een sociologisch fenomeen." net zoals speciesisme.  

"Daarna vliegt hij uit de bocht" Er wordt niet beargumenteerd waarom ik uit de bocht vloog. Ik stelde een retorische vraag of we die zwarte mogen opeten, met duidelijk "nee" als antwoord. Als dat uit de bocht vliegen is, wil dat dan zeggen dat het antwoord op mijn vraag "ja" zou zijn?

"Iedere soort heeft een eigen, specifiek genoom, gekenmerkt door het aantal en door de vorm van de chromosomen." Dit is gewoon niet waar. Ten eerste zijn er mensen met extra chromosomen (triple X-syndroom,...). Ten tweede is dit in contradictie met wat ze verderop schrijft: haar ontkenning dat een muilezel een nieuwe soort is, terwijl ze zelf zegt dat die muilezel 63 chromosomen heeft, dus is het geen paard (64 chromosomen) en geen ezel (62 chromosomen). Ten derde, en bovenal, is het in strijd met de evolutieleer. Kijk naar onze voorouders: we slagen er niet in om op basis van hun genomen te bepalen welke voorouder mens is en welke niet.

"Bruers koppelt in bovengenoemd citaat een wezen, een mens, aan het hebben van een menselijk genoom, dus beziet de mensen als een biologisch gegeven." Nee, Neerhoff en Bakker deden dat.

"Vanaf 200.000, ja wellicht zelfs 300.000 jaar geleden, toen de moderne mens Homo sapiens sapiens ontstond, wordt geschat dat er 107,5 miljard mensen zijn geboren, allen met hetzelfde genoom." Hoe weet ze dat? Gelooft ze echt dat er op een specifieke datum, bv in het jaar 256.743 voor christus, de eerste mens geboren werd, dat al haar kinderen hetzelfde genoom hebben, en dat haar moeder een ander genoom had? Zo ja, hoe ziet dat genoom er dan precies uit, en op basis van wat kun je stellen dat haar moeder een ander genoom heeft? Of nog algemener gesteld: welke kennis hebben we nodig om te bepalen of het genoom van die moeder daadwerkelijk anders is dan van haar dochter? 

"Alleen zeer ver terug in de tijd is twijfel waar de grens van ons humaan genoom ligt" Dat wil dus zeggen dat volgens haar soorten niet bestaan, net zoals rassen niet bestaan: omdat er geen scherpe grens is.

"het menselijk genoomproject is al sinds april 2003 99,99 procent van ons humane genoom bekend. En vanwege dat ene, specifieke genoom mag je — juist vanuit de genetica kennis, spreken van ‘de mens’."  De vraag is of Roede op basis van dat human genome project nu kan zeggen wat precies het menselijk genoom definieert (bv welke baseparen in het DNA...). Ze mag alle kennis van het human genome project daarvoor gebruiken.

"wat inderdaad een wel zeer antropocentrisch de mens tot navel van de wereld maken is." Dat begrijp ik niet.

"Stijn Bruers benadrukt graag dat wij mensen deel uitmaken van de smalneusapen. Een plaagstootje? Maar zijn namen uit de taxonomische rangschikking van het dierenrijk gebruiken gebeurt zo veelvuldig dat ik het toch meer bekijk als semantisch baltsgedrag om de heren Neerhof en Bakker naar de achtergrond te dwingen." Nee, het is gewoon een argument om de ongewenste willekeur in de ethiek van Neerhoff en Bakker aan te duiden. Die ongewenste willekeur leidt tot discriminatie.