Gedichten over ethisch leven
Civis Mundi Digitaal #83
door Piet Ransijn
Dat geldt dan ook voor dieren
Ethisch leven 2019 04 12 Na lezing van Peter Singer, Een ethisch leven en The Ethics of What We Eat
Al het weelderige leven
is ten dode opgeschreven
Komt er nog een nieuw begin?
Of is dat tegen beter weten in?
Alle weelderige levensvormen
die de hemelen bestormen
neigen naar een einde
dat niet is te vermijden
Leven gaat gepaard met lijden
dat de wijze wil begrijpen
en zo mogelijk wil mijden
door zich aan een doel te wijden
dat onnodig leed verlicht
door te leven volgens inzicht
Inzicht in de wetten van het leven
die door wijzen zijn beschreven
https://kroost.org/wp-content/uploads/2015/03/IMG_9569f.jpg
Wetten van het leven
Er is een wet van medeleven
aan ons is meegegeven:
wat jij niet wil dat jou geschiedt
doe dat ook een ander niet
En een wet van het zaad
dat ooit ontkiemen gaat
Je oogst ooit wat je zaait
waarheen de wind ook waait
Daden keren tot de dader terug
Soms na jaren, soms al vlug
Zo zijn er wetten in het leven
die door wijzen zijn beschreven
De wetten van de wetenschap
ontwikkelen zich razend rap
Maar de wetten van het leven
zijn nog ongerept gebleven
Voor de wetten van de geest
geldt dit mogelijk het meest
Ook de eerbied voor het leven
is een onvermijdelijk gegeven
Het wonder van het leven
De wetenschap moet ervoor buigen
om zijn eerbied te betuigen
Het wonder van het leven
is deels nog onbekend gebleven
De wetenschap kan niet ontdekken
hoe zij dat zou kunnen scheppen
Ons weten dient het leven
waarvan we weinig weten
En we weten weinig van het einde
als we van het leven scheiden
Het mysterie van de dood
blijft nog levensgroot
Geest en stof
We weten niet eens wie we zijn
Onze geest is onbekend terrein
Het lijkt een werking van materie
Hoe het werkt is een mysterie
De verbinding tussen stof met geest
is eeuwenlang een bron geweest
van oneinigheid en woordenstrijd
en heeft niet geleid tot een vergelijk
Mensen die de geest tot stof herleiden
krijgen bijval in moderne tijden
Wie het raadsel van bezielde stof
ontsluit verdient ons aller lof
Onze wetenschap schrijdt voort
Vele vragen krijgen antwoord
Maar van de bezieling van het leven
is nog heel veel onbekend gebleven
Wat men van geheimen van de geest
in omstreden oude boeken leest
vervult een mens met diep ontzag
over wat de mensengeest vermag
Aldous Huxley, The Doors of Perception
https://iperceptive.com/works/doors-of-perception-aldous-huxley.html
Naar een rijker, voller leven
Als de ramen en de deuren opengaan*
voor het wonder van het leven
wordt ons alledaags beperkt bestaan
boven de verdeeldheid uitgeheven
Naar een rijker, voller leven
en een breder, dieper weten
dat het leven zijn bestemming vindt
als het ongehinderd wordt bemind
En de weelde van het leven hier op aarde
in zijn intrinsieke waarde wordt gelaten
en behoed voor te vermijden schade
door te leven naar morele waarden
Want wat zou het de mensen baten
als zij hun levensader zouden schaden
en de eerbied voor het leven
in de zucht naar winst vergeten?
*William Blake: “If the doors of perception were cleansed every thing would appear to man as it is, Infinite. For man has closed himself up, till he sees all things thro’ narrow chinks of his cavern.” The Marriage of Heaven and Hell
De prijs van de moderne tijd 2019 05 05
Slavernij en eenzaamheid
Bij alle verworvenheden
zijn er onvolkomenheden
Het volmaakte is ons in dit leven
bij lange na nog niet gegeven
Veel mensen leven nog in slavernij* * Dat geldt evenzeer en meer voor andere tijden
Er zijn maar weinig mensen vrij
Vele mensen leven in groepen
waarin zij geborgenheid zoeken
Velen lopen achter leiders aan
en leiden een afhankelijk bestaan
Ook veel mensen zijn alleen
als saamhorigheid verdween
Dat is een levensgroot probleem
Waar gaat dat in de toekomst heen?
Verlangen mensen in de diepte
niet hartstochtelijk naar liefde?
Veel mensen willen romantiek
Men verdraagt de kille leegte niet
die je vaak in grote steden ziet
Als prijs voor de moderne tijd
raken vele mensen elkaar kwijt
Veel mensen sterven eenzaam
Vaak niet ver van ons vandaan
Ze verdwijnen in de anonimiteit
en missen de gezelligheid
Is dit de wereld die wij wensen
voor onszelf en medemensen?
Probematiek van ouderen
Oude mensen worden doorgesluist
naar een soort verzorgingshuis
waar zij professioneel begeleid
samen wachten op hun eind
En hun tijd met puzzels vullen
achter ramen tussen oude spullen
om de leegte te verhullen
die hen tot het eind begeleidt
Hoe zij naar het leven kijken
kan nog menigeen verrijken
als wij ons meer interesseerden
voor wat zij van het leven leerden
De samenleving valt uiteen in groepen
en splist zich verder in beroepen
Generaties die elkaar vermijden
raken van elkaar gescheiden
Wij maken verder onderscheid
in sekse, klasse en etniciteit
Verbindende waarden
Wat zijn de verbindende waarden
die mensen in hun waarde laten?
De gezamenlijke zorg voor onze aarde
wordt door velen reeds gedragen
als een alomvattende waarde
die mensen, dieren en milieu omvat
en de contradicties uitvlakt
Of juist nog scherper stelt
zoals tussen arm en welgesteld
Er groeit een collectief bewustzijn
dat wij wereldburgers zijn
Geworteld in de eigen natie
groeit de mondiale integratie
Verbanden worden mondiaal
en verbondenheid groeit nationaal
Maar ook tussen vele landen
versterken zich de banden
Het nationale gemeenschapsgevoel
is echter niet het hoogste doel
Iedere groepering is een onderdeel
van een groter mondiaal geheel
Middelpuntzoekende krachten
kunnen de centrifugale compenseren
en de contradicties verzachten
mitigeren, complementeren, integreren
De vijandschap en polemiek
wordt zo een kleurig mozaïek
Door het oog van de kunstenaar
complenteren de kleuren elkaar
Zo kunnen wij elkaar verrijken
als wij ethisch en esthetisch kijken
vanuit een grondgevoel van empathie
dat liedt tot onderlinge harmonie
Het goede doen 2018 08 15
De wereld die men ziet
begrijp ik heel vaak niet
Het gedrag van medemensen
zou ik veelal anders wensen
Meer begrip en mededogen
zou van mij wel mogen
Ik heb slechts mijn gedrag
onder mijn eigen gezag
en wil het goede doen
niet alleen maar uit fatsoen
Ik zoek gerechtigheid
voorbij conventionaliteit
Want wat er allemaal hoort
lijkt soms licht gestoord
Conventies die je ziet
zijn zo vaak het goede niet
omdat mensen uit fatsoen
niet altijd het goede doen
en anderen gaan verwijten
dat ze van de norm afwijken
en elkaar niet meer begrijpen
Het gaat niet om conformeren
en aan anderen mores leren
of anderen te willen dwingen
net als ons te leren zingen
Ieder vogel zingt zijn eigen lied
en de een begrijpt de ander niet
Als de bereidheid er zou zijn
er voor elkaar te willen zijn
en mensen elkaar weer verstaan
dan zou het allemaal anders gaan
Dan zou het mooie en het goede
dat wij in ieder mens vermoeden
meer naar voren komen
Dan zouden wensen en dromen
steeds meer tot vervulling komen
Dan worden sprookjes werkelijkheid
en krijgt het leven kwaliteit
Dierenliefde 2017 12 06
Opgegroeid op het land
voelde ik mij vaak verwant
met dieren, niet met mensen
met hun opgefokte wensen
Een dier is authentiek
en heeft geen tactiek
Dieren veinzen niet
Ze zijn zoals je ziet
Hun reactie is direct
ook als je hun irritatie wekt
Dieren zijn goedmoedig
In wezen zijn zij goedig
Worden ze geraakt
dan zijn ze niet gemaakt
Zij uiten zich nog puur
volgens hun natuur
Zoals een dier kan grommen
begin ik ook te brommen
wanneer mij iets niet zint
of als men met kritiek begint
Zijn haar gaat overeind
als er iets bedreigend schijnt
Hij is dan op zijn hoede
soms met ingehouden woede
Dierenliefde is nog instinctief
Dat maakt hen zo lief
Er is geen verlegenheid
in hun genegenheid
Een dier voelt mensen aan
Blijft vaak bij hen vandaan
Behalve als het tederheid ontmoet
Want zachtheid doet hen goed
Het voelt hun energie
en dikwijls weinig synergie
Mensen willen meestal iets
en geven niets voor niets
Terwijl een dier eenvoudig is
Het denkt niet en voelt hoe het is
Het wil een plekje en wat eten
Wat het meer wil laat het weten
Misschien soms wat genegenheid
en ook een beetje tederheid
Wil ook zijn affectie kwijt
en let dan niet op tijd
In de menselijke levensstijl
van kopen en consumeren
en de aarde ruïneren
zien zij weinig heil