Civis Mundi Digitaal #88
In Kim Jong-un heeft Donald Trump een nieuwe kameraad getroffen.Terwijl zij alles hebben om elkaar te haten, zijn beide mannen de beste vrienden geworden. De Noord-Koreaanse leider heeft zelfs een bericht aan de Amerikaanse president gestuurd waarin hij zich verontschuldigde voor de recente serie raketlanceringen. Wat wil een mens nog meer? Deze lanceringen hadden anders een hele wending aan de Amerikaanse politiek kunnen geven temeer omdat op hetzelfde moment de Amerikanen en Zuid-Koreanen gezamenlijk militaire oefeningen in de regio hielden. Maar Donald Trump was niet één seconde aangedaan. Hij zei getroffen te zijn door het geweldige bericht met de excuses van Kim Jong-un, die hij bovendien kwalificeerde als « president » en niet als dictator. Tegelijkertijd liet hij weten dat in zijn ogen de militaire oefeningen met Seoel «duur en ridicuul» zijn, hetgeen ook zo is. Vraag: Waarom dan deze oefeningen organiseren ?
Natuurlijk , gelukkig is de tijd nu voorbij dat de Verenigde Staten en Noord-Korea elkaar met verbale bommen bestookten, die heel gevaarlijk de geesten rijp maakten voor andere vormen van explosies. Maar het valt niet te ontkennen dat Donald Trump al naar gelang de omstandigheden, landen en geprekspartners warm of koud reageert. Donald Trump heeft geen programma maar handelt naar puur eigen belang, niet in het minst om als president herkozen te worden. Een bewijs daarvoor is ook zijn houding naar Iran dat geen nucleaire wapens bezit , terwijl hij vriendelijkheden uitwisselt met een Kim Jong-un die deze wel heeft en gebruikt voor chantage om de blokkade die zijn land treft, te laten beëindigen.
De Verenigde Staten hebben zo ook besloten de chef van de Iraanse diplomatie, Javad Zarif, te straffen door hem als terrorist af te schilderen. Javad Zarif was de Iraanse onderhandelaar van het in juli 2015 ondertekende nucleaire akkoord waaraan Washington zich eenzijdig heeft ontttrokken in mei 2018. Bekend voor zijn gevoel voor de dialoog en gematigdheid is hij beslist geen marionet van de mollahs, die altijd dit nucleaire akkoord hebben afgekraakt. Door hem op de korrel te nemen speelt de Amerikaanse president in de kaart van de avontuurlijke fundamentalisten in Teheran op het gevaar af van een escalatie te voeden waarvan niemand weet tot hoever die kan gaan.
In beide gevallen blijkt Trump door slechts één idee geobsedeerd te zijn : een eind te maken aan het akkoord met Iran ondertekend door Barack Obama en een verdrag te ondertekenen met Noord-Korea dat geen handtekening van Barack Obama zal hebben. Je kunt met deze obsessie toch moeilijk spreken van een diplomatieke coherentie hetgeen je toch van de eerste wereldmacht zou moeten kunnen verwachten.
De behandeling van Venezuela laat dezelfde onverantwoordelijkheid zien. De Verenigde Staten zijn begonnen met de erkenning van Juan Gaido die zich zelf als president uitriep (overigens gevolgd door de meeste Europese landen). Zij kondigden vervolgens aan dat de dagen van president Nicolas Maduro, gekozen onder verdachte omstandigheden maar toch gekozen…, geteld waren. Vervolgens riepen ze zonder succes de Venezolaanse militairen op tot opstand. Tegelijkertijd werdeen verveelvoudiging van sancties tegen Caracas afgekondigd. Daarbij had Trump de steun van Latijns-Amerikaanse leiders die net zo presentabel zijn als Jaïr Bolsonaro, gekozen als president van Brazilië na een juridische staatsgreep die zijn tegenstander, de vroegere president Lula, in de gevangenis bracht. Als finishing touch stelde Trump een eenzijdig embargo in tegen Venezuela: een economische oorlogsverklaring die het land gelijkstelde met Syrië, Cuba, Iran of…….. Noord-Korea, behalve dan dat Trump lieve woorden aan het adres van Pyongyang bezigt en tegen Caracas een harde politiek voert.
De eerste winnaar van deze geschiedenis is Nicolas Maduro van wie Trump zich wilde bevrijden. Toch smelt zijn basis in het volk zienderogen weg en zelfs zij die met nostalgie terug denken aan Chavez laten hem vallen gezien een catastrofale regeringsbalans. Maar dank zij Trump kan de Venezolaanse president de vlag van de opstand dragen tegen de Amerikaanse inmenging : het enige vaandel dat nog zijn volk kan verenigen, terwijl Juan Gaido de Amerikaanse interventie rechtvaardigt en dat in een land waar het heel dom is de rol van Amerikaanse marionet te spelen.
Daardoor heeft Maduro de onderhandelingen met de oppositie onder de vlag van Noorwegen af kunnen breken. Enige maanden geleden was hij politiek dood verklaard, maar hij is nog steeds president. Weliswaar is zijn positie verzwakt maar niet meer of minder dan het geval is met zijn concurrent Juan Gaido.
Er zijn meer voorbeelden aan te voeren, zoals de opstand in Honkong waarvan Trump eerst zei dat het hier een binnenlandse Chinese aangelegenheid betreft, dus geen actie van hem, maar nu gebruikt hij deze opstand om China verder onder druk te zetten met verder ook het leveren van oorlogsmateriaal aan Taiwan dat door China beschouwd wordt als een desnoods met geweld opnieuw in China te integreren afvallige Chinese provincie, enzovoort, enzovoort.
Het grote gevaar van de populist Donald Trump is dat hij geen programma heeft, maar alleen dat nastreeft wat in zijn eigen belang is, ook om als president in 2020 herkozen te worden. Ieder land met verstandige leiders moet zich dus hoeden voor het zich zo maar achter het Amerika van de onberekenbare Trump te scharen en in hem een bondgenoot te zien.