Zelf het einde kiezen? Gedichten
Civis Mundi Digitaal #89
door Piet Ransijn
https://landelijkexpertisecentrumsterven.nl/het-zelfgekozen-einde/
Opgedragen aan Wim Couwenberg
De liefde tot het leven 2019 09 27
Is de liefde voor de mensheid
iets van de moderne tijd?
En de liefde voor het leven
iets van iedere bekende tijd
dat altijd levend is gebleven?
Is die liefde eigen aan de mensen
achter al hun vele wensen
impliciet in al ons streven?
Of is de liefde tot het leven
vooral aanwezig in de jaren
dat wij actief bezig waren?
Is de liefde tot het leven
niet afhankelijk van bezigheden?
Blijft een diep gevoelde liefde
tot het leven altijd in de diepte
zolang de kracht van leven
aan ons mensen is gegeven?
Wordt die liefde minder
als we kijken naar de jaren
toen wij nog vol passie waren
zonder schroom en hinder
van beperkingen en kwalen?
Gaat zij soms in hoge nood
over in verlangen naar de dood?
Raakt men op het leven uitgekeken
als de levensliefde is geweken?
Of verlangt men al of niet bewust
eigenlijk gewoon naar rust?
Blijft er in de diepte
steeds een diepe liefde?
Blijft zolang wij leven
als een onomstotelijk gegeven
toch de liefde tot het leven?
Aan het eind van het leven
zegt de levenskracht:
‘Het is nu volbracht’
En zij zal zich overgeven
aan een hogere macht
de bron van al het leven
Ons leven gaat dan naar de bron
waar het zijn leven begon
als een wezenlijk onderdeel
van een groter geheel
https://www.inspirerendleven.nl/verliefd-op-leven/
Het gegeven leven 2019 09 09
Is het aan de mensen gegeven
een eind te maken aan hun leven?
Het leven is aan ons gegeven
Behoort het ons dan toe
ook al zijn we levensmoe?
Of behoren wij het leven toe?
Heeft een leven niet zijn eigen tijd
en bepaalt het niet zijn eigen eind?
Kunnen we het leven vragen
om het niet te dragen leven
kortelings een eind te geven
als het niet meer is te dragen?
Het leven is in wezen goed
Het komt ons veelal tegemoet
in wat wij werkelijk willen
Maar niet in alle grillen
Kent het leven niet ook plichten
om ons op iets goeds te richten?
Is het kostbaarste gegeven
dat wij hebben gekregen
niet ons eigen leven?
Als het tot een last wordt
geven we het terug aan God
https://zinvollerleven.nl/moet-het-zelfgekozen-einde-altijd-eindigen-in-euthanasie-door-een-arts/
Als het leven eindigt 2019 09 10
Als mensen aan het leven lijden
Moeten wachten tot het einde
van een leven dat een last is
vol gebreken en gemis
helpt een zelfgekozen einde
mensen uit hun droefenis
Het leven heeft zijn fascinatie al verloren
Niets of niemand kan dan meer bekoren
Mensen staren futloos door het raam
en vinden nergens meer wat aan
De liefde voor leven lijkt geweken
Ze raken op het mooie uitgekeken
hangen niet meer aan het leven
en hoeven niets meer na te streven
Wat ze deden lijkt voor niets geweest
Voor hun einde zijn ze niet bevreest
Ze zijn zich van hun eindigheid bewust
en verlangen bovenal naar rust
Ze verlangen bovenal naar vrede
Zijn het liefste spoedig overleden
Ze verlangen te gaan slapen
en het leven achter zich te laten
http://ongrond.nl/2019/09/de-zelfgekozen-dood-als-waardig-levenseinde/
Het einde van het leven 2019 09 10
In een leegte kunnen leven
is voor wie dat kan een zegen
Er hoeft dan niet veel meer
Je bent niet steeds in de weer
Je kunt je laten dragen
als onzekerheden je belagen
en het leven onverhoopt
dichterbij het einde loopt
Het einde van een mensenleven
is onweerlegbaar een gegeven
waar je niet om hoeft te vragen
dat zich kan versnellen en vertragen
Het uiteindelijke stervensuur
wordt bepaald door de natuur
Is het dan een mens gegeven
om een eind te maken aan zijn leven?
Waarom willen mensen alles sturen
en het niet iets langer laten duren?
Waarom geen overgave
in vertrouwen en genade?
https://willemwever.kro-ncrv.nl/vraag_antwoord/de-aarde/wat-gebeurt-er-als-de-zon-ermee-ophoudt
Als het leven uitdooft 2019 09 11 Voor W.
Donkere voorbije jaren
heb ik achter me gelaten
Levend in onzekerheden
in een eeuwig heden
dat niet voorbij gaat
Dat steeds opnieuw ontstaat
en telkens weer geboren wordt
als een wending van het levenslot
dat nieuwe kansen geeft
zolang het leven in ons leeft
En als het leven uitdooft
en de naderende dood
het van zijn glans berooft
dan blijft zijn inspiratie groot
In het licht der eeuwigheid
is geen reden tot zwartgalligheid
In het najaar zijn de bomen
in hun mooiste kleur gekomen
Voor de bladeren verdwijnen
laten zij de regen erop stromen
en de zon er nog op schijnen
De ongekend gevarieerde kleuren
kunnen ons gemoed opbeuren
Voor het naderende einde
al dit mooie doet verdwijnen
laten wij de zon er nog op schijnen
http://blog.despinoza.nl/log/spinozas-sterven-maakt-deel-uit-van-zijn-filosofie-over-de-dood.html
Uit de film van Robin Lutz uit 2015, Spinoza, een vrije denker met Rowin Prins als Spinoza
De laatste keuze 2019 09 12
Mag een mens zijn eigen leven nemen
of is het van hoger hand gegeven?
Slechts weinig grote filosofen
zeggen daar iets zinnigs over
Dichters hebben dat soms wel gedaan
en maakten soms een eind aan hun bestaan
Aan depressieve dichters geen gebrek
In menig schrijver huist een gek
Er zijn ook veel romans geschreven
over het benemen van het leven
Tal van troosteloze doodsverhalen
vullen letterkundige annalen
***********
Als het leven naar zijn einde loopt
het weinig perspectief meer biedt
en ook levensvreugde is er niet
dan is de dood de laatste hoop
De ziel wil naar zijn oorsprong toe
Het lichaam voelt al jaren moe
Dan vraagt een vrije geest:
is het niet genoeg geweest?
Al wil hij zich te ruste leggen
wie heeft het dan voor het zeggen?
Aan wie behoort ons lichaam?
Wie beslist er over ons bestaan?
Als mensen niet in God geloven
blijven zij ten slotte zelf over
om hun eigen lot te kiezen
als er niets is te verliezen
https://online-orakels.nl/orakelkaarten/de-weg-van-de-ziel
Een vereenvoudigd traditioneel beeld van een ziel die overgaat
Als de ziel van het lichaam scheidt 2019 09 16
Ons geboorte- en ons stervensuur
wordt bepaald door de natuur
Echter in moderne tijden
kan met barensweeën wekken
En bij onomkeerbaar lijden
wil men niet het leven rekken
Het geboorte- en het stervensuur
laat men nu niet meer aan de natuur
Als de ziel van het lichaam scheidt
dat gebeurt wanneer men overlijdt
dan wordt de ziel veelal ‘gehaald’
zo wordt in oude bronnen verhaald
Als de dood wordt opgewekt
gaan ‘begeleiders’ dan verstek?
Vaak is er een ziels- of bloedverwant
die ons van de andere kant
van gene zijde tegemoet treedt
bij wie de ziel zich veilig weet
als hij het lichaam achterlaat
en de ziel dan overgaat
Zo laten oude bronnen weten
die men tegenwoordig wil vergeten
Men gelooft niet in een ziel
omdat die niet te meten viel
Men gelooft slechts in de stof
Dood wil zeggen dat het lichaam stopt
Het bewustzijn houdt dan op
Als de dood wordt opgewekt
hoe vindt de ziel dan zelf zijn plek?
Wordt hij dan van hoger hand begeleid
bij zijn zelfgekozen stervenstijd?
Daarom is goed om instemming te vragen
van hen die zorg voor ons gaan dragen
als wij van het leven willen scheiden
en de tijd komt dat wij overlijden
https://barbaramiller.nl/blog/wetenschappers-‘bewijzen’-dat-de-ziel-niet-sterft
Leven zonder doel 2019 09 16
Kan een leven zonder doel
toch nog even zinvol zijn?
Gaat het niet om een gevoel
van liefde en bewustzijn
van het zijn voorbij een doel
voorbij gedachten en gevoel?
De pure existentie
van onze essentie
als het grondgegeven
van een mensenleven
Waar denken ophoudt
en niet meer benauwt
Waar gevoel vibreert
in liefde voor het leven
als het eerste gegeven
dat denken vooraf gaat
en gevoelens achterlaat
Als we zo weer tot onszelf komen
kan het leven weer gaan stromen
Tot het onomkeerbaar uitdooft
en ons van de laatste pijn berooft
https://www.eerstekamer.nl/overig/20121218/tweede_evaluatie_wet_toetsing/document
Restricties 2019 09 16
De moderne mens meent alles te mogen
en kan geen restricties meer gedogen
Zijn wil is wet, geldt onverlet
maar binnen grenzen van de wet
De wet moet worden opgerekt
wanneer de wet restricties geeft
voor hoe men sterft en leeft
omdat hij ons beperkingen oplegt
De wijsheid is soms ver te zoeken
Men gelooft niet meer in oude boeken
Kennis van het verleden raakt vergeten
De wetenschap wil alles beter weten
Zij gelooft alleen wat je kunt meten
Meetvermogen echter is begrensd
zoals het verstand van ieder mens
Er is geen ruimte voor mysterie
Alles wordt herleid tot de materie
In zo’n beperkt wereldbeeld
wordt onze ziel niet meer geheeld
Wij dolen rond in de materie
Er is geen plek meer voor mysterie
Geen ontzag meer voor geboden
Men gelooft niet in God en goden
Hooguit in een scheppingsmacht
of in een vage hogere kracht
Men meent dat de natuurlijke wetten
naar onze mensenhanden zijn te zetten
Ons geboorte- en ons stervensuur
laten wij niet meer aan de natuur
Mensen kunnen het nu zelf bepalen
als zij een baby uit de buik gaan halen
En er wordt niet moeilijk meer gedaan
als mensen uit het leven willen gaan
Mensen krijgen straks een ‘stervensrecht’
als daarvoor restricties zijn geslecht
In de waan van ons beperkte bestaan
komt het niet op diepe wijsheid aan
Van een ziel wil men niet weten
die het lichaam bij de dood verlaat
en naar het hiernamaals overgaat
De oude visie raakt vergeten
Men schikt zich niet naar de natuur
bij de geboorte en het stervensuur
Maar of dat nu wijsheid is
blijft voor ons nog ongewis
Zinvol leven van demente mensen 2019 09 23
Het demente leven heeft zijn waarde
zolang wij blijven leven hier op aarde
Dat alleen het doelgerichte leven zin heeft
is een dwaling die bij vele mensen leeft
De zin van het leven valt niet te weten
door alleen de overschatte rede
Demente mensen hebben nog gevoel
en vinden in vertedering een levensdoel
Het leven van demente bejaarden
heeft een diep doorvoelde waarde
Wij zagen dit een aantal jaren
bij een hoogbejaarde vader
Als wij hun gegeven leven eren
en hun leven kunnen respecteren
kunnen zij dat zeer waarderen
en ons onvermoede overgave leren
Ons schromelijk overschatte verstand
heeft in ons leven vaak de overhand
Het meent dat de zin van het leven
ligt in naar iets toe te streven
Simpelweg alleen maar zijn
en om niet gelukkig zijn
is onmogelijk voor het verstand
Tegen zinloos leven is het niet bestand
Zo langzamerhand wordt het tijd
niet door het verstand te worden geleid
maar door een dieper levensgevoel
dat aanwezig is voorbij elk doel
De zinloze schoonheid van de zon aanschouwen
biedt genoeg om van het leven te houden
Ook de wind, de wolken, zelfs de regen
kunnen diepere zin aan het leven geven
Beter dan de overschatte en geïsoleerde rede
die geen weet heeft van de zin van het leven
Zolang demente mensen niet ondraaglijk lijden
kunnen zij nog steeds een zinvol leven leiden
Aanvaarding 2019 09 26
Als het leven op zijn einde loopt
en een ziekte biedt geen hoop
kan dan aan het eindigende leven
toch nog een zin worden gegeven?
Maar Ieder antwoord dat je vindt
waait weldra weer weg in de wind
De genoegens zijn niet groot
want de partner is al dood
Soms is er een sprankje zon
als er weer een dag begon
Maar meestal valt het tegen
en is er veel meer regen
Het leven lijkt op een ballon
die zwevend aan zijn reis begon
en steeds maar hoger steeg
Maar langzaam loopt hij leeg
Door de kracht der zwaarte
valt hij zachtjes terug op aarde
De aarde die ons altijd draagt
ook als je er niet om vraagt
en de zon die altijd schijnt
hoewel hij voor het oog verdwijnt
kunnen ons een antwoord geven
op de vraag naar de zin van het leven
Er is geen welomschreven doel
Soms is er wel een goed gevoel
Een diepe vrede met het heden
ondanks alle leed dat is geleden
We hebben er van lieverlee
een ongekende vrede mee
Met een soort van overgave
aanvaard je dankbaar de genade
als een hand die naar je reikt
wanneer het leven langzaam wijkt
Alsof een onvermoede schoonheid
het leven van zijn leed bevrijdt
https://www.spiegelbeeld.nl/images/pdf/Euthanasie.pdf
Overgave 2019 09 26
Het menselijk verstand
heeft graag alles in de hand
Komt de dood ons halen
dan willen we dat zelf bepalen
Kunnen we onzekerheid verdragen?
Is er nog een plaats voor overgave
voor mysterie en genade?
Blijven er nog laatste vragen
waarbij wij het antwoord openlaten?
Het doel en de zin van ons leven
wordt ook door anderen gegeven
Die kunnen wij niet zelf bepalen
of uit oude boeken halen
Het gaat meer om overgave
dan om antwoorden op vragen
Soms moet je dingen openlaten
en het aan de kosmos overlaten*
*Volgens de kosmische religie Einstein
https://www.rememberme.nl/inspiratie/blogs-van-marielle-van-heteren/onderweg-naar-morgen
Voltooid leven 2019 09 26
Is een mensenleven ooit
verzadigd of voltooid?1
Of blijft er toch een reden
om nog voort te leven?
Kan die reden onbewust zijn
als een wil tot voortbestaan?2
Of bepaalt soms het bewustzijn
als het tijd is om te gaan?
Leven is iets anders dan bewustzijn
Is leven niet eenvoudig levend zijn?
En ook zonder een reden tot leven
kan het leven vreugde geven
Wij hoeven niet te redeneren
om het leven te waarderen
Want ook zonder een doel
kent het leven nog gevoel
Misschien is de zin van het leven
niet zozeer bewust te streven
maar meer uit ons gevoel te leven
en ons aan het leven over te geven
1. Abraham stierf verzadigd van leven, Genesis 25:8.
2. Zie o.m. Augustinus, Civitate Dei, XI, 27, Spinoza, Ethica, Schopenhauer, Die Welt als Wille und Vorstellung; Nietzsche, de wil tot macht, Bergson, ‘élan vital’, en de ‘entelechie’, de bezielende levenskracht bij Aristoteles en de bioloog Hans Driesch.