De nieuwe kleren van Jupiter Macron

Civis Mundi Digitaal #94

door Jan de Boer

Het zou de meest indrukwekkende hervorming worden van zijn mandaat: de hervorming van het Franse pensioenstelsel. Macron droomde ervan dat deze hem op één lijn zou stellen met de grote staatsleiders generaal de Gaulle en Mitterrand. Maar nee, deze hervorming loopt uit op een politiek fiasco en doet denken – voer voor historici – aan de steek van Napoleon III.

Het enthousiaste koor dat de eerste passen van de jonge president verwelkomde, is veranderd in een koor van huilebalken. Afgezien van de onvoorwaardelijke fans van het Elysée, zijn er vrijwel geen supporters meer van deze pensioenhervorming. Er is bijna niemand meer die durft te zeggen dat deze hervorming rechtvaardig is. Zelfs Laurent Berger van de hervormingsgezinde vakbond CFDT laat een ongerust geluid horen. Economen die de komst van Emmanuel Macron als een zegen voor Frankrijk beschouwden, aarzelen niet langer om hun twijfels en hun onenigheid uit te spreken. Dat is bijvoorbeeld het geval met Antonio Bozio, één van de vaders van de hervorming van het pensioensysteem middels punten. Hij schreef kortgeleden in Le Monde over de studie van de impact van deze voorgestelde hervorming die ook door de Franse Raad van State bekritiseerd werd: « Deze studie, die helderheid en transparantie zou moeten brengen, geeft ongelukkigerwijze lang niet alle informatie die nodig is voor een onpartijdig debat. De parlementariërs missen verscheidene belangrijke « sleutel »- analyses om op basis van feiten te kunnen discussiëren. Dat is niet alleen jammer voor de hervorming, maar vooral ook voor de democratie ». De econoom Jean-Paul Fitoussi, die de komst van Macron toejuichte, publiceerde in Le Monde een artikel met een titel die niets verbergt: « De technocratische illusie is verworden tot een ontkenning van de eis voor solidariteit ». En de bekende econoom Elie Cohen, ex-lid van de fanclub van de president, schreef dezer dagen in Telos: « Hoe meer de regering oplossingen probeert te vinden voor de steeds meer opduikende problemen, hoe minder men begrijpt welke doelen de regering in werkelijkheid nastreeft… Het wordt steeds urgenter de hervorming te hervormen! » Gegeven dat hij bekend staat om zijn orthodoxie, leest dit als een oorlogsverklaring.

Bovengenoemde persoonlijkheden zijn beslist geen provocateurs, onverantwoordelijke economen of populisten. Maar er zijn momenten dat de realiteit dwingt tot dergelijke uitspraken. Zelfs bepaalde parlementariërs van de groep LREM (de partij van Macron) in de Algemene Vergadering weigeren nog langer « ja-knikkers » te zijn. En steeds zeldzamer worden de LREM-parlementariërs die hun jeugdig enthousiasme tijdens hun eerste schreden als volksvertegenwoordigers, toen zij geloofden dat ze de door Macron beloofde « nieuwe wereld » zouden ontdekken, hebben bewaard.

Maar behalve de hervorming van het pensioenstelsel wordt vooral het « macronisme » afgewezen. De meedogenloosheid van « klasse-beslissingen » wordt week na week bevestigd, ondanks een mobilisatie die sinds de komst van de « gilet jaunes » niet afneemt. De arrogantie van de machthebbers met hun lessen van publieke moraal die gepaard gaan met traangasgranaten en rubberen kogels, alsof men hier in Hongkong leeft, heeft een algemene afwijzing tot gevolg. De hardnekkige weigering om ook maar met de minste kritiek rekening te houden of over de minste alternatieve oplossing te discussiëren, werkt als een boemerang. Van het « Grote Nationale Debat » is niets overgebleven behalve de monologen van een niet echt luisterende president op TV-uitzendingen. De 16.000 « cahiers de doléances « (de per gemeente gebundelde verzoek- en klachtenlijsten) die ter gelegenheid van dat Nationale Debat opgesteld werden, zijn opgeslagen in op elkaar gestapelde dozen in de kelders van de archieven van Seine-et-Marne. Niemand weet of zij ooit nog geopend zullen worden. In de nationale Algemene vergadering is het debat over de hervorming van het pensioenstelsel, dat nu aan de gang is, al even karikaturaal.

In de « Nieuwe kleren van de keizer « vertelt Andersen over een oppermachtige keizer die zo van zichzelf vervuld was dat hij naakt rondliep zonder dat iemand dat hem durfde te laten weten – tot het moment dat een onschuldig klein kind uitriep: « De koning staat in zijn blootje! « Emmanuel Macron die zichzelf graag ziet in de kleren van een sociale monarch, verkeert in dezelfde situatie.