Zuid-Korea en het coronavirus
Civis Mundi Digitaal #95
door Jan de Boer
De democratische landen Zuid-Korea, Japan en Taiwan hebben niet alleen wat betreft hun cultuur maar ook door geo-politieke redenen (altijd spanningen en de dreiging van oorlog met hun buren) een gedisciplineerde bevolking. Zij kennen angst – een goede raadgever – zonder in paniek te raken.
Zuid-Korea heeft met betrekking tot het coronavirus een strategie van massale en snelle testen gecombineerd met een directe opsporing van contacten. Deze strategie is gebaseerd op ervaringen in het verleden: het zeer ernstige ademhalingssyndroom SARS in 2003 en het ademhalingssyndroom van het Midden-Oosten MERS-CoV in 2015. Vijf jaar geleden kostte het negen dagen toen een Zuid-Koreaan terugkwam van een reis naar Bahrein en Saoedi-Arabië voordat bij hem het MERS virus dat in die gebieden al sinds drie jaar veel rumoer veroorzaakte, gediagnosticeerd werd. In die tussentijd had hij veel mensen besmet. Uiteindelijk kregen 186 Zuid-Koreanen MERS, waarvan 38 stierven. Deze epidemie veroorzaakte een politiek schandaal door de ondoorzichtigheid van de toenmalige regering.
Het land heeft zich sindsdien bewapend tegen een pandemie met name door testen, maar ook wat betreft voldoende ziekenhuisbedden, etc. Op 27 februari, toen er nog maar vier coronapatienten waren, riepen de autoriteiten de vertegenwoordigers van een twintigtal privé-laboratoria in het land bijeen en vroegen hen zo snel mogelijk een test te ontwikkelen. Zij werkten nauw samen en acht dagen later werd de door Kogene Biotech gepresenteerde test goedgekeurd dank zij een snel proces via een hervorming die na het MERS aangenomen werd. Een week later was het op industriële schaal beschikbaar en kon het land 20.000 personen per dag testen. Niet alleen in ziekenhuizen, maar ook in « drive-in » stations waarin het contact met de bestuurder tot een strikt minimum beperkt is. Testcabines zijn ook geplaatst bij kantoorgebouwen waar verscheidene corona-besmettingen zijn opgespoord. Zuid-Korea is één van de weinige landen die zo de aanbeveling van de algemeen directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie, Tedros Adhanom Ghebreyesus, « test, test en test » kan waarmaken.
Deze hervorming in 2015 staat ook maatregelen die het privé-leven binnendringen toe om het parcours van positief geteste personen na te gaan en hun contacten te isoleren: de installatie van een systeem om de gezondheidssituatie te volgen, toegang tot de GPS-gegevens van smartfones, gebruik van surveilleringscamera’s en bankgegevens. Een waarschuwing op portables wordt verzonden om het recente parcours van nieuwe gevallen op publieke plaatsen gedetailleerd weer te geven. Degenen die contact met besmette personen hebben gehad moeten zich zo snel mogelijk laten testen. De rest van de bevolking wordt gevraagd het uitgaan te beperken en een « sociale afstand » in acht te nemen, maar de autoriteiten hebben geen bewegingsbeperkingen opgelegd en winkels blijven geopend. De Staat organiseert het uitdelen van maskers aan elke persoon. Die worden ook gedragen.
Door de ervaring met SARS en vervolgens MERS weet Zuid-Korea dat de capaciteit en de snelheid van het diagnosticeren één van de belangrijkste sleutels voor de bestrijding van virussen is. Het is een cruciale factor om gevallen te ontdekken en te beheersen om zo te proberen besmettingen van andere gemeenschappen binnen de bevolking in te dammen.
Het land heeft evenwel het virus dat tot dusverre bijna honderd dodelijke slachtoffers – veel en veel minder dan waar ook – kostte nog niet geheel bedwongen, maar de piek van het aantal dagelijks geregisteerde besmettingen schijnt voorbij te zijn al blijft de situatie verontrustend. Het is begrijpelijk dat moeheid, stress en ook bezorgdheid bij het personeel in de gezondheidszorg toenemen zelfs nu systemen als de « drive-in » interactive besmettingen en risico’s fors beperken.