Een nieuw visserijschandaal

Civis Mundi Digitaal #95

door Jan de Boer

Om met een variatie op Woutertje Pieterse, destijds gecreëerd door Eduard Douwes Dekker (Multatuli), te spreken: het milieu dat is een schone zaak en schept het mensdom veel vermaak. Met name Spanje en Frankrijk – met Macron die zich opwerpt als de planetaire verdediger van het milieu – willen dat hun vissersvloot met subsidies van het Europese Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij (EFMZV) gemoderniseerd wordt. Het doel daarvan is vooral verbetering van de veiligheid en arbeidsomstandigheden van de zeelui. Met Italië pleiten ze voor de herinvoering van financiële hulp voor de vervanging van motoren en voor de bouw van vissersschepen, die de Europese Unie in 2004 heeft verboden. De lidstaten waren toen overeengekomen de capaciteit van de vissersvloot binnen de Europese Unie niet te vergroten om de bronnen van de visvangst te beschermen. Dat dat broodnodig is, is duidelijk als men bedenkt dat vandaag de dag nog 40 procent van de visvoorraad in de Europese wateren te lijden heeft onder een te gering volume om bevist te worden. En de Europese Commissie, die geconstateerd heeft dat 80 procent van het EFMZV naar grote boten van meer dan 12 meter gaat, wil nog altijd vasthouden aan strenge voorwaarden voor deze subsidies.

De arbitrage zou moeten komen van het Europese Parlement, maar de huidige samenstelling van de visserijcommissie geeft, net zoals de vorige commissie, in hoofdzaak de stem van de industriële visserij weer. « De tekst die wij presenteren kent inderdaad een potentieel risico van overcapaciteit en overbevissing » erkent de voorzitter, Pierre Karleskind. » Maar behalve mijn groep, Renew, en de « Groenen » zijn alle anderen een voorstander van deze tekst, die met 20 tegen 6 stemmen is aangenomen ». De Spaanse politiek rechtse Europarlementariër Gabriel Mato, de rapporteur van de vorige visserijcommissie, is belast met de zorg voor de onderhandelingen binnen het trio van de Europese Commissie, het Europese Parlement en de lidstaten, en dat belooft weinig goeds. « Maar uiteindelijk moet het Europese Parlement zich in een plenaire zitting uitspreken. En dat heeft sinds de laatste verkiezingen een meer ecologisch karakter gekregen, » merkt Pierre Karleskind hoopvol op.

Het deel van de EFMZV bestemd voor het beheer, de controle en het verzamelen van gegevens die helpen de gezondheid van de visvoorraden te evalueren, blijft op 15 procent vaststaan. En 25 procent is bestemd voor maatregelen voor het herstel of de bescherming van het zeemilieu. De NGO’s hoopten op een hoger percentage. In hun ogen bereidt de Europese Unie een achterwaartse stap van vijftien jaar voor. « Wij weten dat de toegekende financiering voor het vernietigen van oude boten voor een deel gebruikt wordt voor de bouw van nieuwe boten, » verzucht Frédéric Le Manach, wetenschappelijk directeur van de vereniging Bloom. Ook Ludovic Frère-Escoffier, verantwoordelijk voor de campagne van het mondiale Fonds voor de natuur, is teleurgesteld: « Er was sprake van steun voor boten van hooguit 12 meter, dat is nu 24 meter: grotere, modern uitgeruste boten, grotere visvangsten. Een jonge visser (onder de 40) ondersteunen in zijn investering… wie gaat hem verhinderen zijn gesubsidieerde boot drie jaar later te verkopen? » Het WWF publiceert dezer dagen een rapport over de grote vertraging van de ODD14: het Objectief van Duurzame Ontwikkeling van de Verenigde Naties, dat tussen nu en 2030 moet leiden tot bescherming en duurzame exploitatie van de oceanen en hun natuurlijke hulpbronnen en dus tot het einde van rampzalige subsidies voor de visvangst.