Vrede in Afghanistan? Vergeet dat maar

Civis Mundi Digitaal #95

door Jan de Boer

Donald Trump slaat zich vol trots op de borst en tweet: waar die kluns van een Obama niet in is geslaagd, is mij wel gelukt… een vredesakkoord met de Taliban in Afganistan. Nou, laat mij niet lachen: de werkelijkheid is – met dank aan de New York Times en de journalist Jacques Follarou (Le Canard enchâiné en Le Monde) – heel anders.

Dit vredesakkoord, dat op 29 februari in Doha door Washington en de Taliban werd ondertekend, is al op 2 maart door de Taliban geschonden. Zij verdedigden hun aanvallen door te wijzen naar de weigering van Kaboel om 5000 van hun gevangengenomen strijders te bevrijden. En zij zeiden daarbij dat ze aan geen enkele inter-Afgaanse vredesonderhandeling zullen deelnemen, voordat deze strijders bevrijd zijn. Deze massale bevrijding staat inderdaad in het ondertekende vredesakkoord, evenals – in ruil daarvoor – de vrijlating van 1000 leden van de Afgaanse veiligheidstroepen. Maar president Ashraf Ghani van het door en door corrupte Afgaanse regime liet weten dat hij zich niet gebonden voelde aan deze belofte, die zonder zijn instemming gedaan was. Volgens hem kunnen deze invrijheidsstellingen meegenomen worden in de vredesbesprekingen met de Taliban die op 10 maart moeten beginnen, maar moeten ze zeker nu niet uitgevoerd worden. De ingegraven oorlogsstellingen van de deelnemers aan dit proces van nationale verzoening beloven niet veel goeds. Eén ding is duidelijk: volgens de Taliban is er « een einde gekomen aan de vermindering van de gewelddadigheden » en « conform het akkoord zullen onze moedjahediens geen buitenlandse troepen aanvallen, maar wij blijven onze operaties vervolgen tegen de troepen van de regering in Kaboel ». Sindsdien zijn er al verschillende aanslagen gepleegd en zijn er 55 burgers gevangengenomen in de provincie Maidan Warwak, in het centrum van het land. De gouverneur van de provincie Zaboel liet weten dat de lokale taliban aanvallen had gepleegd op politieposten bij autoroute 1.

De Amerikaanse autoriteiten lieten weten dat het nodige geduld opgebracht moet worden voor de verwerkelijking van een dergelijk akkoord. De Amerikaanse stafchef Mark Milley waarschuwde « de mensen die denken dat er een absoluut ophouden van geweld in Afganistan zal plaatsvinden ». De Amerikaanse staatssecretaris van defensie Mark Esper verklaarde: « Dat zal een lange hobbelige kronkelweg worden… met hoogte- en laagtepunten, met pauzes en nieuwe vertrekpunten ». Volgens het akkoord van Doha moeten de Amerikanen en hun bondgenoten al hun troepen tussen nu en 14 maanden terugtrekken als de opstandelingen de vermindering van geweld voortzetten, de discussies tussen de opstandelingen en Kaboel op 10 maart openen en een permanent staakt-het-vuren respecteren. Van Amerikaanse zijde wordt gezegd dat de leiders van de Taliban ook hun imago moeten bewaken en voor hun achterban geen blijk moeten geven toe te geven aan hun vijand: het regime in Kaboel. De leiding van de Taliban mag dan spreken van de « nederlaag « van de Verenigde Staten, de opstandelingen hebben op andere plaatsen beloofd hun offensief tegen Kaboel voort te zetten tot de terugkeer van een « islamitische regering ». Dit in tegenstelling tot hun militaire leider Sirajuddin Haggani, die verklaarde zich in te zetten voor « het serieus werken met andere partijen om te komen tot een nieuw inclusief politiek systeem ». De Afgaanse president heeft – nu ik dit artikeltje op 6 maart schrijf – nog steeds geen delegatie benoemd om met de Taliban over een inter-Afgaanse vrede te onderhandelen. Geïsoleerd en omstreden door de meerderheid van de politieke krachten in het land, is president Ghani in openlijke oorlog met de chef van de uitvoerende macht van de regering, Abdullah, de tweede man van het regime. Deze laatste heeft nu met anderen, waaronder ex-president Hamid Karzai, aangekondigd met een eigen onderhandelingsteam aan de onderhandelingen met de opstandelingen deel te nemen. Dat dwarsboomt ook nog eens het vredesakkoord met de Taliban.

Het is niet moeilijk om te voorspellen dat deze vredesonderhandelingen uitlopen óf op een voortzetting van deze oorlog, die alleen al Amerika 935 miljard dollar heeft gekost en daarbij inbreng van buitenlandse troepen, óf op een islamitische regering en invoering van de sharia, met als belangrijkste slachtoffers vrouwen en meisjes. Ik wed op deze laatste mogelijkheid.