Staten tonen hun militaire macht, ondanks Covid-19

Civis Mundi Digitaal #98

door Jan de Boer

Er zijn mensend die de wereld na het coronavirus liefst zien veranderen in een vreedzame internationale samenleving. We hebben onze les geleerd… Helaas vergissen zij zich. Ondanks Covid-19 tonen op dit moment Staten alweer hun militaire macht.  In de maand april waren er overal ter wereld demonstraties van militaire krachten, terwijl de situatie door het coronavirus verslechterde. Begin april stuurde Peking een armada naar de Zuid-Chinese Zee met ook zijn vliegdekschip Liaoning nadat haar marine enkele incidenten met Vietnamese en Japanse boten had uitgelokt. Als antwoord daarop lieten de Verenigde Staten daar hun vijf strategische op het eiland Guam gestationeerde bommenwerpers vluchten uitvoeren voordat deze het bevel kregen naar Amerika terug te vliegen, hetgeen leidde tot de nodige ongerustheid bij haar Aziatische bondgenoten.

In het Midden-Oosten bleef Iran de Amerikanen in de Perzische Golf bestoken om vervolgens  zijn eerste militaire satelliet in een baan om de aarde te brengen, hetgeen leidde tot een algemene afkeuring. In Europa werden op 17 april  door de NAVO  twee Russische jachtvliegtuigen onderschept die op een aggressieve manier de Amerikaanse torpedobootjager  l’Uss-Donald-Cook,  die bij Letland voer, benaderden. En eind april verklaarde Moskou dat voor de eerste keer in de wereld «parachutisten vanuit een vliegtuig IL-76 vanaf een hoogte  van 10.000 meter onder de extreme condities van het noordpoolgebied in de regio van de Franz -Jozef eilanden waren gedropt» .Terwijl het Franse vliegdekschip Charles -de-Gaulle terug van uit het noorden van de Atlantische Oceaan wegens besmettingen bij de bemanning op zee bleef liggen,  verklaarde Londen dat het vliegdekschip HMS Queen Elizabeth vertrok voor operationele  oefeningen, zij het wat later dan was voorzien wegens het coronavirus.

Propaganda-oorlogen, strategische intimidaties, enz. zijn de veelvuldige  bewijzen dat de strategische competitie gewoon doorgaat en dat de «eetlust» van de macht geen plaats heeft gemaakt voor een nieuw tijdperk van samenwerking en wederzijdse bijstand. Wegens het coronavirus zijn de grote militaire oefeningen opgeschort, maar in alle regio’s met internationale spanningen blijven de legers in de startblokken staan.

De befaamde zender CNN rapporteerde dezer dagen dat de raadgevers inzake de gezondheidszorg van Donald Trump zich naar het Pentagon hebben begeven om de maat van de situatie te nemen. De militaire chefs, verklaarde CNN, denken dat «de pandemie de geopolitiek overhoop zou kunnen halen en nieuwe onvoorziene bedreigingen voor de nationale veiligheid zou kunnen creëren». Het nu ontwikkelde plan om militair personeel te testen geeft prioriteit  aan de nucleaire strijdkrachten en eenheden ter bestrijding van het terrorisme en vervolgens aan legeronderdelen voor operaties in het buitenland en bij het aanwerven van nieuwe recruten.

Een hoge Franse militair verklaarde in een interview met het dagblad Le Monde, dat de pandemie niet de instabiliteit van de wereld moet doen vergeten. Het spel van de autoritaire machten is niet veranderd, oordeelde hij. «Onze democratieën maken deel uit van staten die vast lijken te zitten in hun problemen rond de beëindiging van de lockdown, van maskers, etc., terwijl de strategisch denkende staten, voornamelijk de vroegere wereldrijken, zoals China, Rusland, Turkije die zich al jarenlang bewapenen, voortgaan hun visie van de lange termijn te ontwikkelen en te realiseren». Voor hem is het duidelijk «dat men de pandemie gebruikt om zijn spierballen te tonen in de context van een mondiale verzwakking. Het is op dit moment nauwelijks meer dan dat, maar het is een teken waarmee rekening moet worden gehouden». Volgens hem moeten de democratieën weer strategisch gaan denken met allereerst ook de versterking van de collectieve organisaties zoals de Europese Unie en de NAVO die hun stabiliteit verzekeren.

In deze context heeft China, dat wordt beschuldigt het coronavirus te hebben verspreid, gekozen voor een verharding van zijn politiek waarvan zijn anti-democratische propaganda door de neo-Maoïsten getuigt. Zij lijkt op dit moment de enige macht die geneigd is militair van de huidige situatie te profiteren. Haar activiteit in de Zuid -Chinese Zee is naast de militaire acties rondom Taiwan zeer belangrijk met als politiek doel twee nieuwe regionale districten in de betwiste archipels van de Spratley- en de Paraceleilanden te creëren. Dit mag blijken uit de voortgaande annexaties met ook het  daar vestigen van militaire bases.

Behalve China zijn er ook andere landen die zonder twijfel hun pionnen naar voren willen schuiven. Dat is de mening van een andere militaire bron, die de aandacht vestigt op de recente explosie van cyberaanvallen. «Het betreft duidelijk piraten , maar iedereen weet heel goed dat de grote piraten-organisaties op zijn minst goede relaties met staten onderhouden. Een betrouwbare militaire bron: «In de huidige situatie is het de vraag of wij de Golfoorlog met een Saddam Hussein die morgenochtend Koeweit binnenvalt, zullen overdoen». De NAVO, met onnutige wapens tegen het coronavirus,  communiceert op basis van het politieke thema «Samen zijn we nog sterker» en stelt intergeallieerde solidariteitsacties voor.

Bruno Tetrais verbonden aan de Stichting Strategisch Onderzoek in Parijs: «De landen die het meest verzwakt zijn door het Covid-19, zijn allemaal lid van de NAVO. Het is het oude Westen dat getroffen is». Voor deze expert draagt deze periode het risico in zich morgen «te laat voor een oorlog te zijn», want «de volgende crisis is niet beslist een sanitaire crisis, zij kan ook heel goed een militaire crisis zijn».

«Vrede op aarde in de mensen van goede wil» is helaas een heel ver verwijderd ideaal.

Geschreven op 7 mei 2020