Het maoïsme van Xi-Jinping en Wuhan

Civis Mundi Digitaal #99

door Jan de Boer

Een onaangename sfeer van de culturele revolutie tijdens Mao zweeft door Wuhan, de hoofdstad van Hubei. Na de aanval op de schrijfster Tang Fang vergrijpen de nationalisten zich nu aan haar schrijvende vrienden en vriendinnen. Hun belangrijkste slachtoffer is haar vriendin Liang Yanping, professor literatuur aan de universiteit van Hubei en daarnaast in de ogen van de nationalisten een halve misdaad: gastwetenschapper aan de universiteit van Tokyo.

Op 24 april kondigde de directie van de universiteit van Hubei aan dat een onderzoek  naar deze professor wordt ingesteld. De universiteit had geen kritiek op het geven van colleges, maar « kortgeleden hebben internetters ontdekt dat onze professor van het departement literatuur Liang Yanping ongepaste meningen heeft verspreid op WeChat ». De universiteit zei daarbij dat zij al in 2019 kritiek op deze professor had geleverd vanwege haar steun aan de « voorstanders van onafhankelijkheid in Hongkong », vanwege de vele Japanners die haar op WeChat volgen en haar « racistische opvattingen ». Liang Yanping had overigens deze omstreden berichten al verwijderd. Maar de universiteit bevestigde dat zij opnieuw een onderzoek instelde « ook om van deze gelegenheid gebruik te maken de professorale ethiek van lesgevers te versterken ».

Welke fouten heeft Liang Yanping gemaakt ? De internetters zagen dat Fang Fang het eens was met een aantal berichten van Liang Yanping en begonnen zich daarom in haar te interesseren. Liang Yanping heeft het ongeluk het individu in het centrum van de maatschappij te plaatsen. « De groep is belangrijker dan het individu. Het land is belangrijker dan ons leven. Dat is wat de absolute macht ons leert », schreef ze in februari 2015. In 2017 oordeelde zij dat « overal in de wereld  de Japanners vrijer en waardiger zijn dan de Chinezen ». Op 5 oktober 2019 droeg ze een zwart masker net als de studenten in Hongkong. Drie dagen later zei ze «  blij te zijn dat de studenten daar de waarheid kunnen zeggen ».

De nationalistische internetters laten dit soort verklaringen niet zomaar passeren. « In de hele wereld is er geen enkel sociaal medium dat racisme tegen de eigen bevolking accepteert. Wij kunnen niet accepteren dat een professor van een universiteit dit soort meningen verkondigt. Zij moet ontslagen worden en haar rechten op pensioen moeten haar ontnomen worden » verklaarde een internetter, een commentaar dat door tienduizenden internetters toegejuicht werd. « Wij moeten haar medestanders opsporen. Liu Chuane, de directeur van het departement literatuur, is hier de verantwoordelijke, hij heeft de meest patriottistische studenten beledigd ». « De jonge roden zijn nog feller dan de oude » liet Liu Chuane in de sociale media weten. Op dinsdag 28 april was zelfs Xie Hongxing, de voorzitter van de universiteit onderwerp van kritiek  ondanks het door hem ingestelde onderzoek naar Liang Yanping. Een internetter die goed zijn officiële foto in de bibliotheek van de universiteit bekeek, merkte bij hem twee kleine taoïstische hangers aan zijn halsketting op: « Dit is onvergeeflijk. Men kan geen colleges politieke wetenschappen geven als men niet gelooft in het marxisme-leninisme ». De internetter eiste derhalve  een « onderzoek naar de universiteit van Hubei ». Meer dan 220 miljoen internetters volgden hem in de sociale media.

Ook op 28 april verbrak Fang Fang haar stilzwijgen en publiceerde op Weibo de samenvatting van een tekst waarbij zij de auteur niet vermeldde. « Meer dan 50 jaar zijn er sinds de culturele revolutie voorbij gegaan, maar ze is er nog altijd. De studenten klagen de professoren aan,  geven ze aan, vernederen ze , schrijven slogans tegen hen. Alles begint opnieuw », verklaart een trieste Fang Fang die in de ogen van een deel van de internetwereld een « verraadster » is.

Overigens zijn het niet alleen schrijvers/schrijfsters die door de nationalisten worden gevolgd en aangevallen, het betreft in feite alle artiesten die het marxisme-leninisme niet blindelings verheerlijken. Zo ook de cineast Jiang Nengjie wonende in Kanton en maker van documentaires over problemen in China waarbij hij zover mogelijk ook oplossingen aangeeft. Hij zegt uitdrukkelijk niet aan politiek te doen, maar alleen problemen waarmee sociale of beroepsgroepen te maken hebben,  mee te willen helpen oplossen. Zijn laatste documentaire over mijnwerkers met hun stoflongziekte heeft hem wederom felle kritiek van de neo-maoïstische jongeren opgeleverd. Zij verwijten hem alleen de meest sombere kant van China te laten zien en niet de zegeningen van het marxistisch-leninisme met een duidelijke Mao-saus dat China opstoot tot de eerste plaats in de vaart der volkeren …..

Geschreven op  4 juni 2020