Drie minister-presidenten vragen samen 1 miljard euro van Nederland

Civis Mundi Digitaal #100

door Michel van Hulten

Drie minister-presidenten van respectievelijk Curaçao, Aruba, Sint Maarten, drie landen binnen ons Koninkrijk Nederland die enkele weken geleden Nederland bezochten, brachten een boodschap mee die hen zwaar op de maag lag: ‘Wij hebben samen een miljard euro nodig om onze landen uit het moeras te trekken’. Of Nederland in Europa maar betalen wilde. 

Uiteraard speelde COVID 19 oftewel de Coronabesmetting een verklarende rol. Die kaart kon ook worden gespeeld omdat elk van deze landen een desastreus toeristenseizoen doormaakt. De wereld sluit de grenzen, aan vakantiezoekers en als zodanig geld-brengers is groot tekort, lokaal valt het werk in de toeristenindustrie de inwoners uit de handen. Zij kunnen niet verdienen omdat te veel anderen niet komen om uit te geven. Maar zouden zij en hun landen ook zo diep in de put geraakt zijn als er geen Coronabesmettingen hadden plaats gevonden of de dreiging alleen al toeristen weg liet blijven?

Van de Nederlandse minister-president wisten de drie bezoekers al dat hij niet zo’n erg bereidwillige partner is als het erop aankomt geld te verstrekken. Zij deden die ervaring nu ook zelf op, dat miljard werd niet zonder meer toegezegd laat staan verstrekt en zij kregen de dringende boodschap mee thuis schoon schip te maken, de kwaliteit van besturen te verbeteren en geen geld uit te geven dat zij niet hebben.

Voor een van de drie landen, Aruba, beschikken we gelukkig sinds kort over een vlijmscherpe en diepgaande analyse van de huidige stand van zaken en hoe het heeft kunnen gebeuren dat Aruba praktisch gesproken failliet is en inderdaad kan stellen dat het zonder hulp van buitenaf niet meer uit de put komt. Kort samengevat leert die analyse ons als oorzaak: ‘eigen schuld’.

Die analyse staat geboekt onder de titel ‘Naar integer openbaar bestuur in Aruba’ , auteur Armand Hessels. Hij is een gepensioneerde Arubaan die al jaren aandacht vraagt voor het falen van het openbaar bestuur op Aruba via publicaties gebaseerd op zijn eigen onderzoek. Zie vooral zijn website: http://deugdelijkbestuuraruba.org/rapporten/. Achter hem en om hem heen staat de Stichting Deugdelijk Bestuur Aruba – SDBA waarvan hij oprichter en ook voorzitter is.

Uit zijn recente samenvattende studie haalde Civis Mundi Digitaal, maart 2020- #95, al de pagina’s 45-49 waar in slechts vijf pagina’s uit de doeken wordt gedaan wat de feitelijke staat en ontwikkeling is van de openbare financiën van Aruba (https://www.civismundi.nl/?p=artikel&aid=5694 ). Wat blijkt? De kosten van slecht openbaar bestuur zijn helder en hoog.

Toen konden we nog niet voorzien dat kort erna de hoogst-geplaatsten uit deze landen naar Den Haag zouden komen om te bedelen. Lezing van het complete rapport zoals geschreven en gepubliceerd door Armand Hessels kan ertoe bijdragen de volle omvang te beseffen van de moeilijkheden waarin het lokale openbaar bestuur het land gestort heeft. Dan wordt ook duidelijk dat het overdreven is te stellen dat de huidige problemen aan de Corona-pandemie zijn te wijten. Die ziekte levert hoogstens bijkomende problemen en verergert wat al mis ging. De auteur maakt overtuigend duidelijk dat de ware oorzaken van de problemen voor Aruba zijn toe te schrijven aan tekortschietende kwaliteit van openbaar bestuur.

Wat wij onszelf hier in het Europese Nederland mogen verwijten is dat alle feiten die Hessels’ analyse op een rijtje zet en de conclusies die hij eruit trekt, eerder ook door onze ministers en parlementariërs gezien  en getrokken hadden kunnen worden. Zij hadden al veel eerder aan de bel kunnen trekken en met veel meer macht dan nu gebeurt door een gepensioneerde burger van het eiland. Dan had herstel eerder ingezet kunnen worden. Wat doen al die missies van politici en ambtenaren die vanuit Den Haag naar deze landen reizen daar eigenlijk wel, als ze niet zien wat daar kennelijk feitelijk gebeurt? En er niets aan doen?

Zijn rapport is door Armand Hessels in een aanbiedingsbrief zelf omschreven als:
“Hierbij ontvang je de link naar ons laatste rapport in de serie van 6 rapporten over de kwaliteit van het bestuur in Aruba gedurende vooral de eerste 31 jaar na de Status Aparte. Zoals je kunt zien, is er in de 6 rapporten aandacht besteed aan de belangrijkste infracties in/van het bestuur zoals:

1       het onverantwoordelijke personeelsbeleid,

2       het deficiënte financieel beheer,

3       het gebrek aan transparantie,

4       het falend functioneren van het Parlement,

5       het ontbreken van een coherent socio-economisch beleid en

6       het gebrek aan integriteit.

Zoals je kunt lezen in het laatste rapport (zie link) is het belangrijkste doel van alle rapporten om de verschillende infracties te identificeren om zo het verbeteringsproces te beginnen en een betere invulling te geven aan onze democratie/democratische rechtsstaat. Dat is een proces dat de steun vereist van alle instanties en geledingen in onze samenleving.

Het moet duidelijk zijn dat de zes rapporten in feite weinig nieuws naar voren brengen: de meeste informatie die ik gebruik komt uit rapporten van onze eigen Arubaanse instanties. Maar … in het algemeen is al deze info genegeerd en is er een beleid gevolgd dat heel schadelijk bleek voor Aruba. SDBA zorgt ervoor dat deze info niet meer genegeerd wordt en dat de hele Arubaanse bevolking naar behoren wordt geïnformeerd. Hopelijk wordt dit een gezamenlijke inspanning met al diegenen die daadwerkelijk het belang van heel Aruba voorop stellen.”
http://deugdelijkbestuuraruba.org/wp-content/uploads/2019/12/NAAR-INTEGER-OPENBAAR-BESTUUR-IN-ARUBA.COR_.pdf  

Een analyse en beschrijving zoals deze van het Land Aruba, hebben we niet van Curaçao en Sint Maarten. Mogelijk vallen daar collegae voor Armand Hessels te vinden die op gelijke wijze het gebeuren in hun eigen Landen analyseren en beschrijven. De Regering van het Koninkrijk zou de grote stimulator van zulk onderzoek moeten zijn. Een eerste stap is al gezet om ook in andere delen van het Koninkrijk soortgelijk onderzoek te doen. Zie daarvoor het recente proefschrift van Nelly Schotborgh-van de Ven, De wortels van publieke fraude en corruptie in het Caribisch deel van het Koninkrijk, → https://research.vu.nl/ws/portalfiles/portal/90037072/complete+dissertation.pdf
ISBN 978-94-6375-621-1, Academisch Proefschrift, Vrije Universiteit Amsterdam, 11 december 2019.

Zulk een academische studie levert allicht ook een bijdrage om in die Landen schoon schip te maken, de kwaliteit van besturen te verbeteren en geen geld uit te geven dat er niet is.