Taiwan heeft onze steun nodig

Civis Mundi Digitaal #102

door Jan de Boer

Het is zaak dat Europa eindelijk gaat beseffen dat haar politiek inzake Taiwan een herziening nodig heeft gezien de hardere opstelling van China. Gedurende tientallen jaren heeft Europa een evenwicht nagestreefd tussen het principe van zelfbeschikking (de enige vreedzame oplossing van de geschillen tussen Peking en Tapei) en het Chinese principe van één land met de retoriek van « één land, twee systemen ». De huidige Chinese politiek met name ook ten opzichte van Hongkong stelt de Europese politiek inzake Taiwan van het handhaven van de status quo voor problemen en is dus aan herziening toe.

Europa heeft Taiwan niet aangemoedigd om zelfstandig te worden of Taiwan gesteund in haar pogingen deel uit te maken van internationale organisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Deze status quo is nu onmogelijk gemaakt door China. Peking heeft de geloofwaardigheid van haar eigen politiek jegens Taiwan ongeloofwaardig gemaakt. Allereerst door het model « één land, twee systemen » dat toegepast zou worden in Hongkong waar de recente handelingen van China het in 1984 ondertekende internationale verdrag hebben geschonden. Waar de bevolking van Hongkong in overgrote meerderheid niet geregeerd wenst te worden door de Chinese communistische partij, antwoordt China met dwang, controle en onderwerping. De bevolking van Taiwan volgt deze ontwikkeling met argusogen en wijst het ongeloofwaardige model « één land, twee systemen » met kracht af getuige ook de grote verkiezingszege van Tsai Ing-wen, voorstandster van onafhankelijkheid, bij de verkiezingen van afgelopen januari.

Europa heeft wat betreft een hereniging van Taiwan met China de eis gesteld van het gebruik van vreedzame middelen en noodzakelijk overleg tussen Peking en Taipei. China lijkt zich steeds verder van een vreedzame oplossing te verwijderen. Al jaren probeert China en helaas met succes Taiwan te isoleren. Sinds 2013 toont de Chinese Communistische Partij die zegt de incarnatie van China te zijn, haar vastberadenheid om de oplossing van de kwestie Taiwan « die niet steeds een generatie doorgeschoven kan worden » te versnellen. President Xi Jinping gevolgd door de eerste minister Li Keqiang hebben het niet meer over een « vreedzame hereniging » in hun toespraken. Sinds augustus 2019 ondersteunt het Chinese Volksleger voor de Bevrijding de dreigende woorden van de Chinese leiders met een escalatie van militaire oefeningen ter zee en in de lucht rondom Taiwan. China probeert overigens ook elders met intimiderende militaire oefeningen haar eigen belangen in strijd met de fundamentele principes van de Verenigde Naties ten koste van alles te realiseren of dat nu de grens met India of de Zuid-en Oost-Chinese zee betreft.

De kloof tussen de politieke systemen van Taiwan en China lijkt niet eerder zo groot en diep geweest. Taiwan heeft zich ontwikkeld tot een open en pluralistische democratie. Het eiland is één van de meest effectieve landen in de strijd tegen het Covid-19. Het bezet de 43ste plaats in het mondiale klassement van persvrijheid, terwijl China op de 177ste plaats staat. Als Europa haar politiek van het handhaven van de status quo en de erkenning van « één China » blijft vervolgen, is het risico groot en wellicht onvermijdelijk, dat Taiwan in handen van China valt. Dan zou Europa laten zien dat zij de vrijheid van democratische samenlevingen niet wil verdedigen en dat zij Peking het groene licht geeft om het internationale evenwicht te wijzigen.

Het is daarom van belang dat Europa duidelijk haar steun aan de Taiwanese democratie uitspreekt. En ook Taiwan via een dialoog met alle politieke hoofdrolspelers betreffende Taiwan openlijk steunt inzake het lidmaatschap van de Wereldgezondheidsorganisatie en alle andere multilaterale organisaties. Verder samen met Taiwan een internationale dialoog aangaan over vrede, veiligheid en stabiliteit in deze regio, nauwere economische en commerciële relaties met Taiwan aangaan en dit land helpen economisch minder afhankelijk van China te worden. Onderstrepen dat de relaties tussen beide kanten van de zeestraat bepaald moeten worden door het recht van het zelfstandig bestaan van Taiwan en het afwijzen van elke bedreiging of gebruik van geweld. Het is van belang dat Europa Peking duidelijk laat weten dat als China Taiwan toch met geweld met China probeert te verenigen, zij als antwoord tenminste een politieke en economische breuk met de Europese democratieën kan verwachten.

Geschreven op 23 september 2020