Hypocrisie en olie- en gasboringen

Civis Mundi Digitaal #104

door Jan de Boer

Een goede week geleden zei Macron in een TV-uitzending, nu de Verenigde Staten met hun aanstaande president Joe Biden zich weer zullen aansluiten bij de landen die het klimaatakkoord van Parijs (2015) ondertekenden: « Make the planet great again ». In september 2019 verklaarde Macron in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties dat het nodig is « dat de grote landen ophouden met de financiering van nieuwe vervuilende installaties » in het buitenland. Nu is het natuurlijk niet de eerste keer dat er een groot verschil is tussen woorden en daden van het narcistische baasje Macron, maar deze keer is het schijnheiligheid ten top. Want het was juist zijn minister van economische zaken die in oktober 2020 vol trots aan parlementariërs « un plan climat » voorlegde voor de Franse export door het subsidiëren van fossiele energie tot ten minste 2035.

Subsidies hebben Frankrijk in de laatste jaren in staat gesteld om geld van de belastingbetalers te gebruiken voor het garanderen van immense gasprojecten in het Noordpoolgebied en in zee bij Mozambique. Gepresenteerd als een grote stap vooruit zou de financiering van fossiele energieprojecten van Frankrijk een wereldleider op dit gebied maken en Franse bedrijven veel exportmogelijkheden bieden. De minister van economische zaken en financiën Bruno Le Maire: « De regering heeft de bedoeling de ondersteuning van olieprojecten in het buitenland in 2025 te beëindigen en die van gasprojecten in 2035 ». Inderdaad, de regering heeft « de bedoeling », en daarmee houdt ze een flinke slag om de arm.

Als het parlement deze voorstellen aanneemt, toont het land dat zij haar internationale partners met heel wat ambitieuzere voorstellen niet volgt. Het financieel ondersteunen van de exploratie van nieuwe gasbellen gedurende nog 15 jaar betekent het terugkomen op het afgrendelen van de mondiale economie wat betreft de afhankelijkheid van koolwaterstoffen in plaats van op de rem te trappen.

Wetenschappers zijn erg duidelijk: om de klimaatopwarming onder twee graden te houden, moet er direct gestopt worden met de exploitatie van nieuwe olie- en gasreserves. Het gebruiken van publiek geld om nieuwe olieprojecten tot 2025 en gasprojecten tot 2035 te ontwikkelen betekent een capitulatie voor de klimaatontregeling. Deze voorstellen houden ons op de weg naar een wereld van gemiddeld plus 4, wellicht 5 graden van nu tot aan het einde van deze eeuw. En omdat oceanen nu eenmaal minder snel opwarmen dan het vasteland, betekent dit dat daar de temperaturen tot 8 à 9 graden kunnen oplopen. Anders gezegd, wij zijn dan op de weg naar een onleefbare wereld voor een groot deel van de mondiale bevolking.

Zeker, het gaat hier ook over werkgelegenheid. De crisis op de olie- en gasmarkten heeft al sinds enige jaren de Franse koolwaterstofsector getroffen. Deze crisis gaat vrijwel onafhankelijk van de genomen beslissingen betreffende exportfinanciering voortduren. Doorgaan met het gokken op reeds wankelende economische modellen, bestemd om te verdwijnen, in de hoop dat bedrijven zonder enige dwang van economisch model wisselen, is een illusie. Het is het zich onthouden van een kostbaar « savoir-faire » voor de energietransitie en het tenietdoen van elke hoop op een rechtvaardige transitie voor werknemers.

De staat moet vanaf vandaag een professionele omschakeling plannen en begeleiden. Dat gebeurt echt niet binnen ondernemingen waarvan de leiders radicaal weigeren het economische model te veranderen.

In de bovengenoemde toespraak voor de Verenigde Naties kwalificeerde Macron zijn exportfinancieringen als « incoherent » en « onverantwoordelijk ». « Wij moeten helder en eerlijk tegen onszelf zijn ». Maar waar is deze helderheid, eerlijkheid en coherentie als men beweert binnenlands een groene stimulering van de economie te realiseren, terwijl men zich tegelijkertijd opmaakt om een immens gasproject van Total en de Russische groep Novatek in het Russische noordpoolgebied financieel en politiek te steunen?

Ik steun dan ook meer dan van harte Gaël Giraud, econoom en directeur van de sector onderzoek van het « Centre National de la Recherche Scientifique » (CNRS), Jean-Marc Jancovici, stichter en voorzitter van de denktank « The Shift Project », en Laurence Tubiana, directrice van de « Fondation européenne pour le climat », die de Franse volksvertegenwoordigers die de begroting voor 2021 behandelen, indringend vragen deze voorstellen te verwerpen. « U hebt zich in 2017 uitgesproken voor een verbod op het zoeken en exploiteren van koolwaterstoffen in Frankrijk. Gaat u er dan werkelijk mee akkoord dit tot 2035 in het buitenland wel financieel te steunen? »

Maar ik vrees dat, nu de politieke partij van Macron nog de meerderheid heeft in de volksvertegenwoordiging, het subsidiëren van deze immense projecten gewoon doorgaat.

Geschreven op 17 november 2020