Birma: de triomfale electorale zege van de partij van Aung San Suu Kyi

Civis Mundi Digitaal #105

door Jan de Boer

U zult het,ongetwijfeld een goede maand in de media gelezen hebben dat de partij van mevrouw Aung San Suu Kyi de verkiezingen met groot succes heeft gewonnen. Haar door een ieder fel verworpen beleid tegen de mohammedaanse minderheid van de Rohingya heeft haar leiderschap en verzet tegen de militaire Junta waarvoor ze in 1991 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg, in de wereld geen goed gedaan. Toch heeft deze verkiezingsuitslag tegen ieders beter weten in mij beslist niet verrast. Daarom kom ik in dit artikeltje nog even op het hoe, wat en waarom van deze verkiezingen terug

Op 8 november was de overwinning van de Nationale Liga voor de Democratie (NLD) overweldigend en groter met de behaalde 82 % van de zetels in de volksvertegenwoordiging dan zij in haar stoutste dromen had durven hopen. De Partij van Eenheid, Solidariteit en Ontwikkeling (USDP), de belangrijkste politieke formatie van de oppositie en gecreëerd door de erfgenamen van het militaire regime werd verpletterd. De USDP sprak van kiezersfraude en eiste tevergeefs nieuwe verkiezingen. Het is overigens goed om te weten dat de Grondwet het leger een kwart van de zetels van het parlement toedeelt

Het succes van de NLD illustreert de bestaande kloof tussen de verbrijzelde reputatie van Aung San Suu Kyi in de meeste Westerse landen en haar verering in haar eigen land. Ondanks haar in stukken gevallen internationaal imago van democratisch icoon door haar passiviteit in de tragedie van de mohammedaanse Rohingya - een statenloze minderheid en slachtoffer van een gewelddadige etnische zuivering door het Birmaanse leger in 2016 en 2017 – blijft zij een zeer geliefd personage in Birma

Waar de zege van de partij van « moeder Suu » - zoals de Birmanen zeggen - in de verschillende regio’s van het land « bamar », verreweg de belangrijkste etnische bevolkingsgroep, geen verrassing was, waren de goede resultaten behaald in verschillende van de zeven Staten van etnische minderheden voor verreweg de meeste westerse analisten wel een grote verrassing. Zij hadden een « electorale breuk » tussen deze Staten en de regio’s « bamar » voorspeld. Maar de NLD won in de deelstaten Kachin, Chin, Kayah (Karen) en Mon bijna alle zetels. De deelstaat Arakan waar de Rohingya’s leven was daarop een uitzondering. De nationalistische formatie Arakan National Party (ANP) verkreeg er goede resultaten bij de boeddhistische meerderheid. De oorlog die er sinds maanden in deze regio woedt tussen het reguliere leger en de strijders voor autonomie van het Arakan Army (AA) – ik wijdde hier in het verleden een artikel aan - verklaart dit relatief slechte resultaat van de Liga.

Zoals ik verwachtte, hebben op nationale schaal heel veel « etnische » kiezers op de NLD gestemd gezien haar reputatie als verzetspartij tegen de militairen ten tijde van de junta. Waar zelfs haar economische balans van vier jaar bewind teleurstellend genoemd mag worden, blijft Aung San Suu Kyi populair bij de bevolking die nog gemarkeerd wordt door de jaren van dictatuur (1962 -2011). Mijn internetcontact David Mathieson schreef in het dagblad van Singapour « The Straits Times »: « Veel mensen die de onvolkomenheden van de NLD als regeringspartij bekritiseren, laten daarbij Aung San Suu Kyi volledig buiten beschouwing: haar imago staat los van de politieke werkelijkheid. En waar concrete economische resultaten uitblijven, zeggen de meeste Birmanen dat er nog een lange weg afgelegd moet worden… »

De politieke balans van de regering van « ASSK » houdt nog minder over. Haar relaties met de militairen blijven uiterst gespannen. Tijdens haar mandaat is de vrijheid van meningsuiting teruggebracht en zijn journalisten die het leger bekritiseerden, in de gevangenis beland. De conflicten in de « etnische » Staten zijn verscherpt en in tegenstelling tot haar beloften in het begin van haar mandaat is Aung San Suu Kyi kennelijk onmachtig het vredesproces te versterken, dat nu in de praktijk op een dood punt is aangeland. De onderdrukking van de mohammedaase Rohingya heeft zeker een tienduizend doden gekost en de vlucht van een 700.000 mohammedanen naar Bangladesh tot gevolg gehad waar de in kampen opeengestapelde vluchtelingen geen enkel perspectief hebben op een terugkeer naar hun verwoeste dorpen. De Verenigde Naties hebben deze tragedie als « genocide » gekwalificeerd en « ASSK » heeft haar land moeten verdedigen voor het Internationale Hof van Justitie: het rechtsorgaan van de Verenigde Naties. De NGO Human Rights Watch heeft de regering van « ASSK » aangeklaagd « die niet de noodzakelijke maatregelen heeft genomen tegenover de systematische vervolging van en het geweld tegen de Rohingya ». De NGO wijst in dit verband op « de algemene straffeloosheid die het leger geniet ». Maar zoals ik in een vorig artikel schreef, hebben deze beschuldigingen geen enkele consequentie voor de Birmaanse kiezers die de Rohingya als de « vijfde colonne » van een Islam beschouwen die door veel Birmanen als agressief en bedreigend voor het land wordt gezien.Gedragen door een golf van nationalisme is premier mevrouw Aung San Suu Kyi door deze internationale kritieken en rechtsgang nog populairder in Birma geworden dan zij al was: mee een reden van de door mij indertijd verwachte daverende verkiezings-overwinning van de NLD.

Voor de goede orde: Birma telt 53 miljoen inwoners waarvan slechts 4% mohammedanen zijn

Geschreven op 12 december 2020