De aanpak van deze en volgende pandemieën en gevaarlijke tendensen

Civis Mundi Digitaal #107

door Jan de Boer

Er is terechte kritiek op de huidige aanpak van de Covid-19 pandemie. Het wordt steeds duidelijker dat de economische, sociale en psychische nadelen van de herhaalde vrijheidsbeperkingen en lockdowns veel groter zijn dan de gedachte voordelen. Willen onze samenlevingen overleven, dan moet er gekozen worden voor een andere aanpak. Bij onvoldoende (mondiale) immuniteit, met name veroorzaakt door onvoldoende vaccinatie, duikt het virus immers na elke lockdown weer op. Daarbij moet rekening gehouden worden met een voortdurend muteren van het virus – een vorm van leven die ook wil overleven – met ook de mogelijkheid van zeer kwaadaardige varianten. Het is dan ook waarschijnlijk dat in ieder geval jaarlijks – net als bij de griep – de vaccins aangepast moeten worden of dat er zelfs volledig nieuwe vaccins uitgevonden en geproduceerd moeten worden. Dat houdt in dat er grote tijdsverschillen kunnen of zullen bestaan tussen uitbreiding van pandemieën en bestrijding ervan door vaccins.

Veel kritiek spitst zich toe op de slachtoffers van de huidige aanpak, en dan met name de jongeren, waarbij al of niet openlijk de vraag gesteld wordt of zij in het kader van de volksgezondheid geen voorrang moeten krijgen boven ouderen; de jongeren zijn immers de toekomst van de samenleving. Ik vind deze tendens in de kritiek op de huidige aanpak van pandemieën onjuist en gevaarlijk. Onjuist omdat mijns inziens er in principe weinig of geen verschil is wat betreft belangrijkheid van slachtoffers als je ervan uitgaat dat ieder mens evenveel recht heeft op een waardig bestaan. Als ik nu kijk naar categorieën slachtoffers, is die van alleenstaande vrouwen met kinderen dan minder belangrijk dan jongeren? Tellen de honderdduizenden door de pandemie veroorzaakte werklozen van 50 jaar en ouder die waarschijnlijk niet meer aan de bak komen en daardoor al of niet met hun gezin in bittere armoede terechtkomen niet meer mee? Enzovoort.

Als we ervan uitgaan dat een nieuwe aanpak van de pandemie niet langer gebaseerd kan zijn op vrijheidsbeperkingen tot en met lockdowns, maar op ieders eigen verantwoordelijkheid, dan constateer ik dat – ook in bedrijven, theaters, etc. – met het consequent toepassen van de bekende anti-virusmaatregelen: mondkapjes, sociale afstand van ten minste anderhalve meter, het frequent handen wassen met vette zeep, het luchten van ruimten en/of gebruik maken van virusdodend licht… heel veel besmettingen en zieken voorkomen kunnen worden. Deze maatregelen moeten verplicht gesteld worden, met de daarbij behorende controle.

Desondanks en zeker verder versterkt door een mogelijk gebrek aan immuniteit moet er rekening gehouden worden met een groter aantal besmettingen en zieken. Frequent testen en isolering van besmette personen kunnen bijdragen aan een zekere beperking van het aantal besmettingen. Ervan uitgaande dat ieder mens evenveel waard is en recht op leven heeft (daarover beslist hijzelf en niet de samenleving; recht op leven betekent in de gezondheidszorg naar mijn mening ook het zoeken naar een goed evenwicht tussen leven en dood en niet koste wat kost het leven c.q. lijden verlengen) betekent dat forse noodzakelijke investeringen in de gezondheidszorg, met name in ziekenhuizen en personeel, en dat op zeer korte termijn. Jongeren in principe voorrang geven boven ouderen is in dit kader in zijn algemeenheid totaal onjuist en discriminerend en doet mij denken aan bepaalde methoden uit de Nazitijd.

Naast investeringen moet er ook fors geïnvesteerd worden in fundamenteel wetenschappelijk onderzoek, waarbij vondsten uitgewerkt kunnen worden voor het vervaardigen van doeltreffende vaccins. Ook moet er nu eens veel meer geïnvesteerd worden in medicijnen die de (ergste) consequenties van het ziek zijn door het virus kunnen voorkomen. Over vaccins vinden jullie een apart artikeltje.

Deze integrale aanpak is mijns inziens de enige juiste en onvermijdelijke aanpak voor de bestrijding van pandemieën als wij de samenleving economisch, sociaal en psychisch overeind willen houden.

Geschreven op 6 februari 2021