Hoe we onze wereld kunnen redden

Civis Mundi Digitaal #109

door Paul van Doorn

Inleiding: wat hebben we geleerd van de crises?

We zijn nu 13 jaar verder sinds ik mijn eerste boek Hoe we onze wereld kunnen redden, de spirituele samenleving heb geschreven. Hier een verwijzing naar het artikel en het nummer van CM. Wat is er sindsdien gebeurd en waar staan we nu ? We hoeven dan alleen maar te kijken naar de verschillende crises die we de afgelopen jaren voorbij hebben zien komen: de financiële crisis van 2008, de coronacrisis van 2020 en de klimaatcrisis van deze eeuw. De eerste genoemde crisis lijkt inmiddels beteugeld, Maar schijn bedriegt. De achterliggende problemen zijn niet opgelost. We zouden ervan gaan leren zeiden we. Heel het aandelen gebeuren moest worden uitgebannen. Het zou leiden tot inhaligheid en hebberigheid hetgeen tot deze crisis had geleid. Maar inmiddels is de handel in aandelen groter dan ooit tevoren.

Dan is er nu de coronacrisis. Deze duurt nog voort, maar met de verschillende vaccins al in aantocht en de roep op ‘terug naar normaal’, lijkt het er ook hier op dat we er weinig van hebben geleerd en gewoon weer verder willen. Dan de klimaatcrisis, die  zijn hoogtepunt nog niet heeft bereikt. Al over 9 jaar verwacht het KNMI dat de temperatuurstijgingen dramatische waarden gaan aannemen met onomkeerbare gevolgen. Als we vervolgens kijken naar de plannen van de mondiale overheden die zich hebben verenigd en het hebben over ‘Build back better’, lijkt het er ook hier op dat men denkt terug te kunnen naar hoe het vroeger was.

Heeft de geschiedenis ons niet geleerd dat het nooit meer wordt, zoals het vroeger was? Dat er sprake is van permanente en onomkeerbare veranderingen en vooruitgang? Dit betekent dat we goed om ons heen moeten kijken naar wat er gebeurt en daar ons plan op moeten trekken. Wat ik heb geleerd door de inzichten die ik heb opgedaan is dat de natuur, al het leven op aarde, maar ook het hele universum, streeft naar evenwicht. En alles is een golfbeweging die continu doorgaat en nooit uitdooft. En tenslotte dat Liefde de grootste kracht in ons universum is en hetgeen is waar alle mensen diep in hun hart naar streven. Vandaar dat het ook niet zo gek is dat cursussen over ‘hoe wordt ik gelukkig’ populair zijn op de verschillende universiteiten in de wereld.

Desondanks denken we iedereen gelukkig te kunnen maken door steeds maar weer macht over elkaar uit te oefenen, is het niet vanuit multinationals, dan is het wel vanuit onze overheden. En alle problemen denken we  met regels en technische oplossingen het hoofd te kunnen bieden. Het gezegde luidt: een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen, maar wij gaan er gewoon steeds mee door. Het grote issue van hetgeen ik hiervoor heb uitgelegd, is eenvoudig dat de gevestigde orde zijn macht en status zou verliezen als we ons zouden confirmeren aan de door mij genoemde ‘wetmatigheden’. Vandaar dat we de gevestigde orde ook kunnen zien als de conservatieve krachten in onze samenleving en daarmee de vooruitgang juist afremmen in plaats van te stimuleren. Desondanks wil ik graag nog eens vertellen hoe ik tot mijn inzichten ben gekomen en heb beschreven  in mijn boek ‘’. Een boek dat ik met liefde e en goede bedoelingen heb geschreven in de hoop dat er mensen zijn, die als ze dit lezen, ook iets voelen van alle liefde  om ons heen en de mogelijkheden die dit biedt voor de toekomst van onze wereld…

Hoe ben ik tot mijn boek  gekomen?

Al als kind was ik een heel eigenwijs ventje. Slim en niet te stoppen. Regelmatig stond ik voor mijn zolderraam en keek ik naar de sterren, denkend: wat gaan de mensen op deze planeet toch raar met elkaar om! Waarom doen ze toch steeds zo onaardig tegen elkaar en behandelen ze een ander alsof die mens minder waard is dan zichzelf? Later las ik in een Geboorteboek dat mensen die op 13 augustus geboren zijn wereldverbeteraars zijn. Misschien was het al voorbestemd. Na het Atheneum B ben ik Sociale Wetenschappen gaan studeren en ben ik in de Onderwijskunde afgestudeerd en behoorde toen tot de jongste afgestudeerden aan een universiteit in Nederland. Daarna ben ik in militaire dienst geweest bij de Koninklijke Luchtmacht  en heb vervolgens korte tijd een accountancy-opleiding gevolgd, maar uiteindelijk ben ik de ICT in gegaan en heb ik inmiddels gewerkt bij alle grote banken in Nederland.

De ICT bood veel mogelijkheden. Ik heb heel veel opleidingen gevolgd en veel verschillende functies gedaan, wat mij heel veel kennis over mensen, systemen en processen heeft opgeleverd. Waarom vertel ik dit ? Wel, omdat bij het schrijven van mijn boek, als het ware mijn hele leven bij elkaar kwam. Alsof ik al mijn kennis en ervaring kwijt kon. Alsof alles wat ik in mijn leven had gedaan opeens zin had gehad, als een puzzel in elkaar viel. Maar voordat het zover was, moest ik eerst door een diep dal heen. Rond 2000 had ik voldaan aan alles wat we in deze samenleving zien als ‘normaal’: huisje, boompje, beestje. Een leuk gezin, een mooi huis, een goede baan etc.
Overeenkomstig het model van onze kapitalistische samenleving streefde ik naar steeds meer, totdat ik iets teveel hooi op mijn schouders had genomen en er psychisch iets brak. Ik had een ‘burn-out’. Nou ben ik niet de eerste de beste, dus ik ben maar één volledige werkdag niet naar mijn werk geweest en ben meteen de volgende dag met reïntegratie begonnen, waardoor ik na een half jaar al weer fulltime werkte. Het belangrijkste van deze ‘burn-out’ was wel dat het mij aan het denken zette: ‘Waar ben ik nou eigenlijk mee bezig ?’, ‘Wat is het doel van mijn leven ?’, ‘Wat wil ik nou echt bijdragen aan deze wereld ?’ Op zoek naar het antwoord op deze vragen kreeg ik allerlei boeken aangereikt, die enerzijds iets zeiden over het psychologisch en sociologisch kader van mijn eigen functioneren en anderzijds  over de zin van het leven. Eén van die boeken ging over de onderzoeken naar Bijna-dood-ervaringen. Aangezien ik altijd al op zoek was naar de grenzen van onze wetenschap en regelmatig in relatie tot de vraag of er echt een God en een leven na de dood bestaat, sloot dit boek daar mooi bij aan.

Ontspanningsoefeningen en bijna-doodervaringen

Wat ik nog niet heb verteld, is dat ik tijdens de therapie voor mijn ‘burn-out’ een ontspanningsoefening had meegekregen, een soort van meditatie of mindfullness. Ik moest mijn ogen sluiten en eerst mijn spieren allemaal ontspannen en daarna in gedachten naar een ontspannen plek gaan, ondertussen op mijn ademhaling lettend. In het begin leverde mij dit inderdaad steeds meer ontspanning op, maar op een gegeven moment kreeg ik ook het gevoel alsof ik mij ergens mee aan het verbinden was. Iets heel moois, iets niet fysiek. Iets liefdevols wat je zou kunnen zien als ‘the other side’. Dit gaf mij hele mooie inzichten. Toen ik het boek las over Bijna-dood-ervaringen van Raymond Moody, kwam wat daar werd beschreven mij haast als ‘bekend’ voor. In ieder geval begreep ik waar ze het over hadden en door de manier waarop de onderzoeken waren opgezet en de medici die erbij waren betrokken, klonk het logisch en aannemelijk.

Eén van de mooiste zinnen van iemand met een BDE zal ik nooit vergeten: ‘zie God als het strand en ons als alle zandkorrels op het strand.’ Dit veranderde voor mij volledig het oude godsbeeld naar een logisch geheel, waarbij het logische belangrijker is dan wat het precies is. Vergelijk dit met de uitspraak van de wetenschappers dat het heelal niet oneindig is. Dit kunnen zij wetenschappelijk onderbouwen, maar is niet logisch. Dat het heelal oneindig is, is wel logisch, ook al gaat het ons voorstellingsvermogen te boven en is wetenschappelijk niet te bewijzen op dit moment. Dit zijn wel zaken die mij enorm fascineren. Niets zo saai als aan de slag gaan met voldongen feiten ????.

Liefde

Twee andere uitspraken over liefde maakten het plaatje compleet: ‘Liefde is de grootste kracht in het universum’ en ‘Liefde begint, waar macht eindigt.’ Voor mij werd langzaam aan het plaatje compleet hoe het universum werkt, wat belangrijk is en waar ik voor moet gaan. Ik wilde iets liefdevols gaan doen dat bijdraagt aan het geluk en leven van alle mensen hier op aarde. Maar wat dan? Dus stelde ik de vraag aan het ‘universum’: ‘Vertel mij maar wat ik moet doen en ik doe het, maar als ik geen antwoord krijg, doe ik ff niks, want anders pak ik misschien het verkeerde op.’

Voor mijn gevoel kreeg ik door dat het de bedoeling was om een boek te schrijven om alle Geloven bij elkaar te brengen op basis van de positieve overeenkomsten die ze hebben in verband met de lessen uit BDE’s. Op die manier zou het mogelijk zijn om de meerderheid van de wereldbevolking te bereiken. Zo gezegd zo gedaan. Duidelijk werd al snel dat ze vrijwel allemaal liefde als centraal thema hebben. Binnen no-time had ik een opzet voor mijn boek gemaakt en was ik al begonnen met een uitwerking.

Tot mijn verbazing las ik een paar maanden later in het tijdschrift Happinez dat er al een dergelijk boek was met precies dezelfde opzet! Dit boek was geschreven door Bob Coppes, Bijna Dood Ervaringen en de zoektocht naar het Licht. Ik heb hem opgezocht en een gesprek over zijn boek gehad. Later was hij ook aanwezig bij de presentatie van mijn boek in 2009 (en BDE deskundige Pim van Lommel gaf tegelijkertijd ook een lezing in Amersfoort, maar dan in een ander theater). In ieder geval wist ik dat ik niet dit boek moest schrijven, omdat dat er al was, maar wat dan?

Al snel kreeg ik het inzicht dat ik voort moest bouwen op de inzichten van de BDE’s: hoe zou ons leven er uit kunnen zien, als we werkelijk liefde als uitgangspunt van onze samenleving zouden nemen? En zo kwam ook al snel een beeld tot stand van de spirituele samenleving. Een samenleving, waarin liefde voor elkaar, het unieke van ieder mens en leven in evenwicht met alles op aarde de uitgangspunten zijn. Het mooie was dat bij het vormen van het beeld van de spirituele samenleving het net was alsof ik de puzzelstukjes kreeg aangereikt. Het spannendst was het laatste puzzelstukje van hoe de economie dan zou moeten werken. Maar ook dat was een logisch stukje van de gehele puzzel en toen deze klaar was, verscheen de opzet van het boek voor mij, alsof het er altijd al was. Ik hoefde alleen nog de details in te vullen.

Binnen ongeveer 2,5 maand had ik het concept van het hele boek geschreven. Dolenthousiast was ik erover. Niet omdat ik een boek had geschreven, maar omdat het daadwerkelijk mogelijk leek om alle grote wereldproblemen op een positieve manier op te lossen, om het kapitalistische systeem te vervangen door iets anders dat  beter bij de behoeften van de mensen zou aansluiten, macht teniet zou doen en mensen meer de ruimte zou geven om zichzelf te ontplooien en in liefde met elkaar te leven. Een utopie, maar het belangrijkste is natuurlijk om iedereen er op te wijzen dat er wel degelijk structurele oplossingen en alternatieve mogelijkheden zijn en het wel degelijk anders en beter kan. Innoveren is niet alleen iets voor bedrijven en producten, maar inherent aan het hele leven en dus ook ons samenlevingssysteem.

Wat staat er dan in het boek ?
De BDE’en en het onderzoek van Bob Coppes naar de bestaande religies hebben mij geleerd dat Liefde de grootste kracht is, die wij mensen kennen en ook het centrale thema van vrijwel alle geloven. Dit was dus het uitgangspunt en het fundament voor mij om op voort te bouwen. En de centrale vraag was vervolgens: stel dat we Liefde als centraal thema van ons leven zouden nemen, wat kunnen we daar dan mee? En zo onstond het beeld van een leven, waarin we liefdevol met elkaar omgaan, niet alleen binnen ons eigen gezin en familie, maar doorwerkend in alle aspecten van ons leven tot in het zaken doen toe. Daarbij gaat het dan meer om elkaar helpen en dingen gunnen in plaats van  een leven waarin we elkaar beconcurreren en slimmer of sluwer proberen te zijn dan de ander. Het gaat er dan niet om om beter te zijn dan de ander, maar om het beste uit jezelf en anderen te halen om zo de gehele mensheid naar een hoger niveau te krijgen.
De ketting is zo sterk als de zwakste schakel. Dat geldt ook voor ons mensen. We kunnen nog zulke mooie en slimme dingen voor het milieu en klimaat willen doen, maar als een groot deel van de wereldbevolking (bijna) straatarm is en primair bezig is met overleven, dan weet je al dat die mensen niet mee gaan doen. Daar hebben ze de kennis niet voor, het geld niet en  ook de wil niet. En dan hebben we het nog niet eens over een ander groot probleem op onze planeet, de overbevolking. Doordat groei het uitgangspunt van ons systeem is, vinden we het heel normaal en kunnen we niet zonder een groeiende wereldbevolking. De omzetgroei zou anders meteen stoppen.

Echter, op een planeet van beperkte omvang en met beperkte resources kunnen maar een beperkt aantal wezens op een fijne en gezonde manier samen leven. We hebben er dus allemaal baat bij dat de wereldbevolking zich stabiliseert. Door rampen, zoals pandemieën, een reuzenvulkaan uitbarsting, een enorme meteoriet of menselijk ingrijpen kan dat uiteraard ook worden gerealiseerd, maar dit noem ik geen positieve oplossingen.  Maar zodra de welvaart op een bepaald niveau komt in een land, blijkt het bevolkingsaantal zich vanzelf te gaan stabiliseren. Dat is ook niet zo gek, want als mensen meer welvaart krijgen, krijgen ze vaak ook meer kennis, ontwikkelen ze zich, overlijden er minder kinderen, willen ze vervolgens meer tijd voor zichzelf hebben, waardoor ze minder kinderen willen dan de generaties voor hen. Dit lijkt me een mooie en positieve oplossing.

Ieder mens is uniek, met unieke talenten, wensen, dromen en mogelijkheden. Door mensen meer kansen en mogelijkheden te geven om hier uiting aan te geven, zullen ze beter in vel komen te zitten, hetgeen ook weer door zal werken in positieve zin op de menselijke relaties en onderlinge verhoudingen. Dit betekent ander onderwijs, minder gericht op deelname aan een productieproces, maar meer gericht op wie ben ik, wat wil ik, wat kan ik en hoe kom ik waar ik wezen wil?

Klinkt allemaal heel mooi, zul je denken, maar hoe laten we dat economisch werken dan? Dat was uiteraard de lastigste vraag, maar uiteindelijk groeide er een beeld van een systeem zonder geld, maar waarbij er wel een registratie van gewerkte uren is. Het verschil tussen geld en gewerkte uren is dat geld niet gepersonaliseerd is en makkelijk overdraagbaar. Dat laatste werkt o.a. criminaliteit in de hand met alle uitwassen van dien. De gewerkte uren zijn wel gepersonaliseerd en niet verhandelbaar. Alle vormen van bezit vervallen en het gaat voortaan alleen om een gebruiksrecht van producten, zoals een huis en een auto. Op deze manier hebben bezittingen feitelijk een waarde van nul, waardoor daar niet meer de focus op komt te liggen.

Het gaat voortaan met name om de relaties die we hebben, hoe we met elkaar omgaan en zorgen dat we het met zijn allen goed en gezellig hebben. We moeten niet vergeten dat er genoeg ‘natuurlijke’ bedreigingen en uitdagingen zijn, waar we beter onze energie op kunnen richten. Het boek beschrijft verder hoe het leven er dan in alle aspecten uit zou kunnen zien en ook hoe een dergelijke samenleving zou kunnen worden ingevoerd, voorzien van een compleet plan van aanpak met tijdlijnen en al. En om de mensen die het nog niet snappen duidelijk te maken dat switchen naar een andere manier van leven ook noodzakelijk is, wordt in het eerste deel van het boek in het kort de geschiedenis van onze samenleving beschreven en wat er allemaal mis is gegaan, nu nog steeds mis gaat en hoe het kan aflopen  als we zo doorgaan. In het belang van onze kinderen zou je dat niet moeten willen.

Duidelijk was ook voor mij dat de weg vooruit verandering betekent. De geschiedenis van onze planeet en de mensheid laat zien dat er geen sprake is en zal zijn van terug naar zoals het was. Iedere periode is anders en gemiddeld steeds een stap vooruit. Maar ik zag ook dat beschavingen zijn opgekomen en ten onder zijn gegaan. Voordat er een volgende beschaving of samenleving kwam, was de vorige vaak ingestort of verdwenen of overgegaan in de volgende. Daardoor werd mij duidelijk dat de levenscyclus van een samenleving een parabool is, net als alles in het universum. Ook ons eigen leven is een parabool: we worden hulpeloos geboren en weten ons steeds beter te redden, totdat we in de kracht van ons leven zijn tussen de dertig en veertig, waarna alles langzaam aan weer minder begint te worden.

We zijn intelligent genoeg om dit te snappen en zouden dus moeten inzien dat omschakelen naar een volgende samenleving verstandiger is op het moment dat de weg naar beneden is ingezet, voordat we in een diep dal zijn terecht gekomen, met alle ellende van dien. Wellicht dat mede dankzij mijn boek mensen op ideeën worden gebracht en er een beweging in deze richting in gang wordt gezet.

Dit is in het kort de inhoud van mijn boek. Het was prachtig om te schrijven en te zien hoe een ig boek tot stand kwam met één van de mooiste boodschappen die ik mij voor kon stellen: dat het leven hier op aarde voor iedereen geweldig mooi kan worden! Ik wilde dit ook graag aan iedereen vertellen en kon niet wachten om het begin van het in gang zetten van de omschakeling naar een betere samenleving te zien. Gezien de vele positieve kanten aan die nieuwe manier van samenleven dacht ik echt dat dit wel zou worden opgepakt. Ik heb een aantal mooie lezingen gegeven. Ik heb er niks aan over gehouden, maar het was wel mooi om mijn verhaal met veel enthousiasme aan mensen te vertellen, die mijn verhaal graag wilden horen.

Na afloop had ik vaak ook leuke gesprekken. Verschillende keren kreeg ik te maken met mensen die een kind of partner hadden verloren. Zij waren ontzettend blij met mijn boek en/of lezing. Dat was heel ontroerend om te horen en gaf mij veel voldoening. Jammer dat ik nooit een groot publiek heb bereikt, maar ik geloof dat er nog veel meer ‘boodschappers’ zijn, die ook zullen vertellen over een betere wereld. En uiteindelijk zullen we dan toch deze mooie weg inslaan, verwacht ik. Dat kan haast niet anders. Ik geloof heilig in de kracht van Liefde en dat het daardoor uiteindelijk toch allemaal goed zal komen.

Ik wens iedereen die dit artikel leest het allerbeste, veel liefde, veel persoonlijke groei en veel (filosofische) wijsheid !