Azië

Civis Mundi Digitaal #127

door Jan de Boer

Sinds het begin van dit jaar en vooral in de laatste weken heeft de Democratische Volksrepubliek Korea (Engels: DPRK) een record aantal raketten afgevuurd, zoals die vijf jaar geleden voorafgingen aan een atoomproef. Het zou mij dan ook niet verbazen dat ook nu, voor de zevende keer, een atoomproef zal plaatsvinden na het niet door de DPRK te verstoren 20ste congres van de Chinese Communistische Partij en vlak voor de tussentijdse verkiezingen in Amerika op 8 november.

De omstandigheden voor Pyongyang voor een atoomproef kunnen niet beter zijn dan nu. China en Rusland gaan er graag mee akkoord, want haar strategische waarde ten opzichte van de Verenigde Staten is toegenomen. Moskou en Peking hebben in mei en oktober twee keer hun veto uitgesproken tegen nieuwe sancties tegen de DPRK voor hun in de ogen van China en Rusland gerechtvaardigde raketlanceringen door de vijandige acties van de VS. Moskou en Peking pleiten voor een dialoog. De verschillen in de internationale gemeenschap door de Russische invasie in Oekraïne en de strategische rivaliteit tussen China en de VS, vergiftigd door de kwestie Taiwan, zijn factoren van verdeeldheid waarvan Pyongyang volop profiteert.

Noord-Korea is akkoord met de Russische invasie in Oekraïne, vervolgens ook met de annexatie van zijn 4 oostelijke provincies, en heeft nogmaals zijn eeuwigdurende banden met Peking bevestigd. De verbale, maar niet militaire steun van China voor Rusland heeft bij de Noord-Koreaanse leiders overigens wel de overtuiging versterkt dat zij alleen op zichzelf kunnen rekenen. In het Chinese vriendschapsakkoord tussen China en Noord-Korea (1961) hebben de twee landen beloofd om zich gemeenschappelijk te verdedigen. Maar wat is dan de houding van Peking als de DPRK een aanval begint? En wat betreft Rusland zijn de uitkomst van de oorlog in Oekraïne en het lot van president Poetin onzeker, en Pyongyang heeft er alle belang bij om zijn pionnen naar voren te schuiven nu er nog op de dubbele steun van Rusland en China gerekend kan worden.

Als nucleaire macht, als zodanig niet erkend maar sinds de atoomproef in 2017 wel de facto, perfectioneert de DPRK zijn arsenaal. De leider, Kim Jong-un, heeft in september laten weten dat automatisch en onmiddellijk een nucleair antwoord gegeven kan worden in het geval van een dreigend gevaar. Met andere woorden, dat nucleaire antwoord zou ook gebruikt kunnen worden als een preventieve slag tegen een vijand die klaar staat om het regime aan te vallen.

Het regime van Pyongyang is des te meer geneigd om een nieuwe atoomproef te doen om zijn capaciteiten te laten zien, omdat het weet dat achter het koor van veroordelingen, diplomatieke gebaren en waarschuwingen, de mogelijkheden voor zijn tegenstanders beperkt zijn. De Veiligheidsraad wordt verlamd door hoogst waarschijnlijke Chinese en Russische veto’s en alle te nemen sancties van de VS en zijn bondgenoten hebben slechts een geringe impact op het meest gesanctioneerde land ter wereld. Er blijft dus voor het westerse kamp weinig meer over dan demonstraties van macht, die al begonnen zijn met de oefeningen van de Amerikaanse, Zuid-Koreaanse en Japanse strijdkrachten in de nabijheid van het Koreaanse schiereiland.

De zevende kernproef zal zo een nieuwe demonstratie zijn van ondoeltreffendheid van de politiek van de VS en zijn bondgenoten sinds de jaren 1990. Kim Jong-un heeft in september opnieuw laten weten dat het bezit van nucleaire wapens « onomkeerbaar » is, dat wil zeggen: niet onderhandelbaar. De strategie van het nucleair ontwapenen van Noord-Korea heeft gefaald. De politieke leiders in de wereld zijn zich daarvan wel bewust, maar niemand durft het te erkennen.

Onderhandelingen kunnen alleen maar gaan over een akkoord betreffende (kern)wapencontrole, wat neerkomt op het officieel accepteren van een nieuwe kernmacht. Een erkenning die opnieuw (na de Indiase en Pakistaanse erkenningen – wat betreft Israël sluit Washington zijn ogen) de doctrine van non-proliferatie zou ondermijnen. Dit is onaanvaardbaar voor de VS en zijn bondgenoten, die daarin een precedent zouden zien voor landen als Iran die zich ook van nucleaire wapens willen voorzien.

Deze geblokkeerde situatie laat de VS en zijn bondgenoten geen andere keus dan het tonen van macht – waarop Noord-Korea natuurlijk antwoordt – met als gevolg een steeds grotere spanning in Noordoost-Azië en meer risico’s (escalatie, ongecontroleerde handelingen…) op een verdeeld schiereiland, waar twee legers aan weerszijden van de 38ste breedtegraad al meer dan zeventig jaar tegenover elkaar staan. De spanning is de laatste tijd fors gestegen langs de gedemilitariseerde zone die beide Korea’s scheidt. Zolang de VS doorgaat met het ontkennen van de realiteit, zullen de crises in de regio verergeren en een nucleaire wapenwedloop ontketenen, met een toename van risico’s op frontale botsingen – met alle gevolgen van dien. Heel dom en levensgevaarlijk!

Geschreven in oktober 2022