De opstandige mens, bewerkte citaten uit Albert Camus, De mens in opstand
Civis Mundi Digitaal #134
door Jan Chris Jansen
De opstandige mens
De opstandige mens wordt zich, hoe vaag ook,
plotseling bewust van de zekerheid,
dat er in de mens iets is, waarmee hij zich, al was
het slechts voor een enkel ogenblik,
geheel en al kan vereenzelvigen. Deze mogelijkheid
had hij tot dusver nog niet ervaren.
Alle dwang die was voorafgegaan aan het ogenblik,
waarop het verzet gestalte kreeg,
was door hem in zijn slavernij lijdzaam ondergaan.
Het nieuwe élan
Maar dan verliest hij zijn geduld en daarmee begint
in hem een beweging, die zich kan
voegen bij wat hij tevoren al had aanvaard: het nieuwe
élan heeft terugwerkende kracht.
De beweging van verzet die in hem ontstaat brengt
hem verder dan zijn aanvankelijke
weigering en overschrijdt zelfs de grens die hij zijn
tegenstander gesteld had in de eis,
voortaan als gelijke behandeld te willen worden.
Alles of niets
Wat eerst in de opstandige mens een op zichzelf staande
onherleidbare weerstand was, wordt nu
heel de mens, die zich ermee identificeert en er volkomen
in opgaat. Het wordt daardoor voor hem
het hoogste goed. Zijn leven lang had hij als slaaf in een
in een compromis geleefd. Nu werpt
hij zich geheel en al in het alles of niets. Dit bewustzijn
ontstaat in hem tegelijk met het verzet.
Liever staande sterven dan op de knieën verder leven.
*/*
Albert Camus De mens in opstand
De Bezige Bij Amsterdam 1965