Vertrekt Nederland dit jaar uit Kunduz?

Civis Mundi Digitaal #17

door Hans Feddema

VERTREKT NEDERLAND DIT JAAR UIT KUNDUZ?

Hans Feddema

De Arabische Lente wordt geconfronteerd met heel wat kinderziektes. Milities in Libië hebben vrij spel, de nieuwe president van Egypte opereert niet optimaal en in Tunesië is nu weer onrust. In Syrië is de oorlog te gruwelijk voor woorden, wat (sektarisch) extremisme oproept en tevens haat sterk voedt. Vaak vergeten we die immateriële dimensie. Haat is een energie die lang blijft nawerken. In Afghanistan, waar eind 2014 de NAVO-troepen vertrekken, geldt dat zeker ook. Dit omdat daar naast incidenten als Koranverbranding en het urineren door Amerikaanse mariniers over bebloede Taliban-lijken vooral de buitenlandse bezetting en het er mee samenwerken het huidige Kaboel-bewind zal worden nagedragen. Natuurlijk help het, als er een akkoord zou komen met de Taliban, liefst ook met die in Pakistan, maar de haat zal niet meteen weg zijn. Het feit dat de Taliban vanuit hun kantoor in Katar wel met Kaboel wil onderhandelen maar niet met Karzai, - in hun ogen een marionet van de VS -, spreekt boekdelen. In recente besprekingen van de Kunduz-klankbordgroep op het Binnenhof heb ik dat ‘besmet zijn’ in de ogen van de tegenspeler aan de orde gesteld, nu het kabinet beslist wat te doen met de missie over een half jaar, omdat dan een veiligheids-gat voor de Nederlanders in Kunduz ontstaat door het vertrek medio 2013 van de Duitse troepen. Er wordt nog onderhandeld in de Kamer, maar minister Opstelten liet al doorschemeren dat het ‘samen uit, samen thuis’ met de Duitsers voor de hand ligt. Ik ben daar blij mee, maar dan is er het punt, in hoeverre het door Nederland betaalde maar door Duitsers uitgevoerde ontwikkelingswerk vanuit de missie in omliggende dorpen kan worden voortgezet over een half jaar.

Voortzetting houdt het gevaar van ‘besmet zijn’ in, zeker als op het moment van de Amerikaanse ‘exit’ er geen verzoening tot stand is gekomen tussen de conflicterende partijen. Met hulp via onafhankelijke organisaties als HealthNet of Cordaid, die nu ook prima opereren in Afghanistan, is niets mis, maar ik adviseer dit niet te doen in het kader van semi-voortzetting van de ‘Kunduz-missie’. Geweld en haat hebben een eigen dynamiek. Hoe neutraler het kader van de voort te zetten ontwikkelingshulp is, des te beter. Anders komen na de altijd ook onzekerheid gevende ’exit’, de betreffende dorpen in gevaar.

(Dr Hans Feddema is antropoloog, oud-docent VU., publicist en vredesactivist)