Maand van de filosofie: Schuld & Boete
Civis Mundi Digitaal #17
Maand van de filosofie: Schuld & Boete
3, 4, 12, 18 en 23 april 2013
In de maand van de filosofie, met dit jaar het thema Schuld & Boete, organiseren het Filosofisch Café Haarlem, de filosofische boekhandel Spijkerman & Son en de Bibliotheek Haarlem een vijftal interessante avonden.
3 april - Frans Jacobs - Schuld en boete
Filosofisch Café Haarlem - 19.45 uur (€ 5,- / € 3,- studenten)
Bij schuld en boete denken we meestal aan innerlijk erkende fouten die alleen vallen goed te maken door welgemeende boetedoening. Toch kun je je schuldig voelen wanneer je door een dom ongeluk iemand hebt aangereden. En hoe zit het met collectieve schuld, zoals de aantasting van de natuur? Daaraan hebben we allemaal schuld door een optelsom van daden die stuk voor stuk meestal onschuldig zijn. Als hier al sprake is van collectieve schuld, dan kan die niet door boetedoening ongedaan worden gemaakt. Maar evenmin door er een misdaad van te maken die gestraft dient te worden. Het loont de moeite om het veld van schuld en boete nader te verkennen. Deze inleiding wordt gegeven door emeritus hoogleraar wijsgerige ethiek Frans Jacobs.
4 april - Hans Achterhuis - De utopie van de vrije markt
Bibliotheek Haarlem Centrum - 20.00 uur (€ 5,- / €3,- leden Bibliotheek)
Op het hoogtepunt van de kredietcrisis gaf voormalig topbankier Alan Greenspan publiekelijk toe dat er kennelijk ‘een fout’ zat in zijn diepe overtuiging dat vrije markten geen behoefte zouden hebben aan regulering. In zijn boek De utopie van de vrije markt ontmaskert Hans Achterhuis, emeritus hoogleraar wijsbegeerte, de ideologie van het neoliberalisme tegen de achtergrond van de kredietcrisis. De markt die in traditionele economieën werd begrensd door religieuze en maatschappelijke structuren, kreeg een zelfstandige en belangrijke rol in de opkomende moderne kapitalistische economie. Dit culmineerde in het neoliberalisme dat, zoals dat gaat met alle utopieën, is uitgedraaid op een debacle. Wat nu?
12 april - Gert Jan Slump - Concrete, steel and paint (film)
Filosofisch Café Haarlem - 19.45 uur (€ 5,- / € 3,- studenten)
Deze documentaire (55 min) stelt belangrijke vragen aan de orde over criminaliteit, gerechtigheid, herstel en verzoening en illustreert op indringende wijze hoe kunst de dialoog over diepgaande zaken kan faciliteren. Inleiding en nabespreking staan onder leiding van Gert Jan Slump, criminoloog, sociaal ondernemer en mede oprichter van de Stichting Restorative Justice Nederland.
18 april - Esther Kornalijnslijper - Vertelkunst
Boekhandel Spijkerman & Son - 19.30 uur (€ 5,- / € 3,- studenten)
Het thema Schuld en Boete wordt op een bijzondere manier behandeld in een speciaal verhaal, verteld door Esther Kornalijnslijper. Ze vertelt literaire, poëtische en magisch realistische verhalen die zij vertolkt op een verfijnde, uitdagende en humoristische manier. Stichting Vertelkunst Haarlem biedt vertelkunstenaars een podium om luisteraars te betoveren met hun verhalen.
23 april - Coen Simon - Over de behoefte aan dingen die we niet nodig hebben
Filosofisch Café Haarlem - 19.45 uur (€ 5,- / € 3,- studenten)
‘Geluk is de geur van een nieuwe auto’, aldus de succesvolle reclameman Don Draper in de televisieserie Mad Men. Wat zit er verstopt in de dingen waardoor we ernaar kunnen verlangen alsof ons leven ervan afhangt? Waarom hebben we behoefte aan dingen die we niet nodig hebben? En waarom is goud eigenlijk zoveel waard? In Schuldgevoel, essay van de maand, volgt filosoof en publicist Coen Simon (winnaar van de Socrates Wisselbeker 2012) de gangen van onze verlangens, schulden en verspillingen. Op zoek naar de oorsprong van de economie stuit hij op een schuld die nooit kan worden afgelost: het menselijk tekort. We doen alles om maar van ons schuldgevoel af te komen, zelfs verspillen. Het doel van de economie is dan ook nooit de nul op de eindbalans. Hoe rationeel we de schaarse middelen ook verdelen, dit debet blijft altijd staan.
Bibliotheek Haarlem Centrum, Gasthuisstraat 32, Haarlem. Voor meer informatie zie: www.bibliotheekzuidkennemerland.nl
Boekhandel Spijkerman & Son, Gierstraat 71 is de eerste en enige filosofische boekhandel van Haarlem, en organiseert sinds 2010 in samenwerking met het Filosofisch Café Haarlem de maand van de filosofie. www.boekhandelspijkermanenson.nl.
Het Filosofisch Café Haarlem wordt gehouden in de Remonstrantse Kerk aan de Oranjekade 1 (rolstoeltoegankelijk), Haarlem. Voor meer informatie zie: http://www.remonstranten.org/haarlem/ en www.metwaardenhelen.nl