De klimaatconferentie in Parijs: pure hypocrisie

Civis Mundi Digitaal #34

door Jan de Boer

Ecologische gevaren een abstract probleem, want niet zichtbaar

De opwarming van de aarde met alle klimatologische gevolgen van dien, te wijten aan de door menselijke activiteiten uitgestoten broeikasgassen is voor verreweg de meeste mensen geen prioriteit en blijft ver achter problemen als werkeloosheid, koopkracht en terrorisme.

Wat mensen in beweging brengt, is een zichtbaar, duidelijk en onmiddellijk gevaar. Dat is niet het geval met ecologische gevaren die - zo gelooft men – ver weg zijn in tijd en ruimte. Rampen ver weg doen ons niets of niet veel. Bovendien hebben we het over een abstract probleem. Als we naar buiten gaan, zien we bijvoorbeeld niet dat de lagere luchtlagen boordevol fijnstof van CO2 zijn.

Natuurlijk hebben we allerlei verontrustende gegevens betreffende het milieu, maar die zijn niet overtuigend genoeg om ons gedrag te wijzigen. Eeuwenlang hebben de christelijke kerken een goed gedrag gepredikt, maar dat heeft geen zoden aan de dijk gezet wat betreft diefstal, misdaden en onrechtvaardigheid. Wij zijn niets meer en minder dan dieren die vluchten bij duidelijke, zichtbare en directe gevaren en voor de rest zich lekker neervlijen als die gevaren niet direct aanwezig zijn.

Zo gelooft men in het algemeen en ten onrechte dat de klimatologische veranderingen vooral een probleem zijn voor toekomstige generaties, terwijl wij al decennia lang de uitstoot van broeikasgassen hadden moeten terugbrengen om de klimatologische veranderingen op een te hanteren niveau te houden. Immers als er eenmaal bepaalde drempels zijn gepasseerd, is er sprake van onomkeerbare situaties die het bestaan van onze beschaving en daarmee van honderden miljoenen mensen op het spel zetten. En eveneens wordt er door velen gedacht dat uiteindelijk de wetenschap wel een oplossing voor deze gevaren zal vinden, ten onrechte al was het alleen maar omdat wij onvoldoende weten van het "systeem" aarde.

Voorwaarden voor een mislukking aanwezig

Zo zijn dus de voorwaarden aanwezig om de klimaatconferentie in Parijs met als doel de uitstoot van het broeikasgas CO2 tot 2 procent terug te brengen om daarmee een catastrofale opwarming van de aarde met de daarbij behorende klimatologische veranderingen te voorkomen, te laten mislukken. In feite is die mislukking al duidelijk aanwezig. Van de 195 landen die zich in het kader van de Verenigde Naties zich geëngageerd hebben om de uitstoot van broeikasgassen tot 2 procent terug te brengen, hebben op het moment dat ik dit artikel schrijf 155 landen hun niet op elkaar afgestemde plannen - een onwerkbare kakafonie! - daartoe ingediend met als resultaat dat de noodzakelijke teruggebrachte uitstoot van 2 procent niet gerealiseerd wordt, hooguit tot 2, 7 procent wordt teruggebracht. De grote niet gouvernementele organisaties als de Fondation Hulot en het WWF rekenen realistisch eerder op 3 procent......... Dat houdt in dat wanneer niet snel in de komende jaren de niet altijd even harde en vaak ook softe toezeggingen van de diverse landen bijgesteld worden - en veel landen hebben daar bedenkingen bij- een verdere catastrofale opwarming van de aarde onvermijdelijk is.

Over de realiteit van de toezeggingen van de diverse landen valt ook wel het nodige te zeggen en dat tast meteen ook het gegeven van de bovengenoemde 2,7 procent uitstoot van broeikasgassen aan. Immers met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid deugen de toezeggingen lang niet altijd. De situatie is derhalve nog alarmerender dan deze al is.

Deze toezeggingen van de diverse landen zijn gebaseerd op zogeheten inventarisaties van uitstoot van broeikasgassen: een absolute voorwaarde om tot een acceptabel en uitvoerbaar klimaatverdrag te komen. Als de Staten niet precies weten wie wat uitstoot en wanneer en waar dit op hun grondgebied plaatsvindt, is het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen totaal illusoir. Zonder geloofwaardige inventarisaties is de toch al aanvechtbare uitkomst van de klimaatconferentie niet veel meer dan gebakken lucht. En niet te geloven!, deze inventarisaties zijn voor verreweg het grootste deel gebaseerd op gegevens van de betreffende industrieën zelf. De affaire -Volkswagen tot en met het gesjoemel met elektronica in zelfs " groene koelkasten " tonen aan dat wereldwijd de door de industrieën zelf aangedragen gegevens niet betrouwbaar zijn. Zo is het in Frankrijk uiterst vreemd dat bijvoorbeeld de uitstoot van fijn-stofdeeltjes die formeel flink teruggedrongen zou zijn, niet heeft geleid tot een werkelijke vermindering van fijnstofdeeltjes die wij hier nog dagelijks inademen!

Hoe geloofwaardig is dit alles?

Om geloofwaardige inventarisaties te krijgen moet er een strikte scheiding zijn tussen diegenen die evalueren en hen die geëvalueerd worden. Dat is nergens het geval met als resultaat dat de "gunstige" inventarisaties niet meer dan met korrel, met een vrachtwagen zout genomen moeten worden. Met andere woorden: de uitstoot van broeikasgassen is heel wat hoger dan de officiële verklaringen van de betreffende regeringen en derhalve moet er nog veel en veel meer gebeuren wil de uitstoot van broeikasgassen tot 2 procent gereduceerd worden. Ongeloofwaardig is overigens ook dat deze klimaatconferentie zich beperkt tot de uitstoot van CO2 en andere (broeikas)gassen als methaan en lachgas dat bijna 300 keer zo giftig is als CO2, ongemoeid laat.

De betreffende regeringen hebben zelf wat betreft de geloofwaardigheid van hun toezeggingen ook de nodige boter op hun hoofd. De auto producerende landen waaronder Frankrijk, Duitsland en Italië hebben grote druk op Europa uitgeoefend om de toekomstige controles van auto’s wat betreft de uitstoot van CO2 zoveel mogelijk af te zwakken met als resultaat dat in ieder geval tot 2019 de autofabrikanten toestemming hebben gekregen om ruim twee keer zoveel CO2 uit te stoten als het door Europa vastgestelde plafond. En wat te denken van het enthousiasme voor deze klimaatconferentie van de Franse regering terwijl tegelijkertijd besloten word de bouw van een naar zeer velen onnodig geachte wereldluchthaven bij Nantes voort te zetten? Dit soort voorbeelden ook in andere landen te over.

De olieproducerende landen zijn niet van plan hun productie te verminderen, laat staan stop te zetten, de conservatieve winnaar van de recente verkiezingen in Polen heeft verkondigd dat steenkool in Polen de belangrijkste energiebron is en blijft, de Amerikaanse president Obama heeft toestemming gegeven voor onderzoek naar fossiele brandstoffen in het noordpoolgebied, enzovoort, enzovoort. Voor een algemene belasting op de uitstoot van broeikasgassen, voorgesteld door het Internationaal Monetair Fonds, wordt door de betreffende landen met hun industrieën niets maar dan ook helemaal niets gevoeld.

Het klimaatverdrag gaat ten koste van de ontwikkeling van de zuidelijke, arme landen. Vandaar dat in het klimaatverdrag ook sprake is van een noodzakelijke steun aan die landen teneinde hun de kans te geven zich op een andere wijze te ontwikkelen en zich te beschermen tegen de catastrofale gevolgen van de klimatologische veranderingen. Die kosten zijn in het klimaatverdrag begroot op 100 miljard dollar, maar daarvan zijn op dit moment slechts 62 miljard door de rijke landen toegezegd. Over geloofwaardigheid gesproken! Daarbij komt ook nog eens dat het steunbedrag van 100 miljard nergens op stoelt, alleen maar een politieke beslissing is. In een degelijke studie van de Verenigde Naties worden de noodzakelijke investeringen in dit kader in de ontwikkelingslanden geschat op 150 miljard dollar per jaar gedurende de periode 2015 - 2030 en daarna op 500 miljard dollar per jaar tot 2050. Dat is andere koek dan de 100 miljard dollar!

Wie gelooft dat dit offer voor het voortbestaan van onze beschaving door de rijke landen wordt gebracht? Niemand. Een voorbeeld: Op 28 september jongstleden kondigde de Franse president Hollande in de Algemene vergadering van de Verenigde Naties vol trots een verhoging van 4 miljard euro aan voor het ontwikkelingsfonds APD tot 2020 waarvan 2 miljard voor de versterking van de klimaatfinanciering. Op 30 oktober jongstleden presenteerde de Franse regering de begroting 2016 met.....een forse vermindering van de financiering van de APD en het milieu.............. Een enorm verschil in woorden en daden, ook in andere landen. Pure hypocrisie!

Er is een culturele revolutie nodig

Waar de wereldleiders het helemaal niet over hebben, is dat willen we onder aanvaardbare condities met zijn allen overleven, er ook een drastische ommekeer in denken en handelen moet plaatsvinden: een minimum aan consumptie met een maximum aan welzijn in een meer egalitaire samenleving die rekening houdt met een beperkte aarde die bovendien geen nooduitgang heeft. Met andere woorden, er is een culturele revolutie nodig. De politiek die altijd volgt ter wille van de kiezersgunst en dus vrijwel nooit anticipeert, is hier totaal incompetent om over het gebrek aan moed maar niet te spreken.

Alle tekenen wijzen er zo helaas op dat ook deze klimaatconferentie opnieuw niets meer en minder is dan een geestelijke zelfbevrediging, een ronkende met fraaie volzinnen versierde communicatie van wereldleiders die voor de zoveelste keer, na Kyoto en Kopenhagen, letterlijk Gods water over Gods akkers laat lopen. De opwarming van de aarde met alle klimatologische gevolgen van dien en de verslechtering van de benodigde infrastructuren gaan zo onverminderd door met als resultaat dat onze op schulden gestoelde beschaving haar bestaan kan gaan aftellen....... hooguit nog twintig, dertig, misschien veertig jaar.