Inleiding en overzicht

Civis Mundi Digitaal #34

door Michel van Hulten

Moraliteit en corruptie, hoort dat bij elkaar? Deugd en ondeugd? Transparant en geheim?

De enorme bedragen die opgeëist worden aan boetes en terugbetalingen beginnen effect te sorteren: het gaat kennelijk ‘lonen’ om eerlijk te zijn en daarom wordt er geld gestoken in ‘compliance’. Ik vind de opkomst van ‘risk managers’ in dit verband een interessant verschijnsel. Oneerlijk handelen wordt niet als zodanig veroordeeld, maar wordt gezien als een ‘risico’ (dat men neemt om in business te blijven) en dan loont het managers in dienst te nemen die dat risico moeten minimaliseren. Wel een ‘level playing field’ scheppen, maar het balletje moet liefst toch wel in de door jou gewenste richting blijven rollen.

Tijd om aandacht te schenken aan ‘deugd’ en ‘deugden’?

• Toon Vissers doet dat, na dertig jaar ervaring te hebben opgedaan in vele landen ter wereld in dienst van de Verenigde Naties. Ga naar zijn website.
  De ‘ondeugden’ komen aan bod op een afzonderlijke post van website www.corruptie.org in het Client Alert geschreven door Charles Ducross, Top Ten International Anti-Corruption Developments for October 2015. Hij schrijft kennelijk elke maand zo’n ‘Top Ten’!
• KPMG kreeg antwoorden van 659 risico-managers gevestigd in 64 landen. Met als doel ‘inzicht te krijgen in de maatregelen die organisaties nemen om met omkoping en corruptie om te gaan’. Uitbannen en bestrijden van corruptie is kennelijk te hoog gegrepen. Het wordt meer realistisch geacht de omgang met die verschijnselen in onze maatschappij te leren kennen en in te tomen.
• Vrijwel gelijktijdig publiceert TRACE wat het ziet als de vijf belangrijkste ontwikkelingen op ditzelfde terrein. Zie de ‘5 Key Trends in Global Anti-Bribery Enforcement’ hierna.

Maar ik begin dit overzicht met een oproep:

Nog maar een op de veertig Nederlandse kiesgerechtigden is lid van een politieke partij. De andere 39 van die 40 komen feitelijk niet meer in aanmerking voor een gekozen of benoemde publieke functie (natuurlijk kent u die enkele uitzonderingen op deze regel). Dat is toch gek? En oneerlijk? Als die 39 nu ook nog de domsten onder ons waren dan kon je er nog vrede mee hebben, maar dat is niet het criterium. Partijleden kennen partijleden, partijleden benoemen partijleden. Soms tegen de klippen op, ze kunnen volstrekt falen op hun publieke post en die moeten verlaten, en duiken binnen de kortst mogelijke tijd weer in een andere post op. Zouden we dat niet ook ‘corruptie’ moeten noemen? Willeke Slingerland noemt het ‘netwerkcorruptie’.

*****