Kameroen: een verdoemd land
Civis Mundi Digitaal #64
door Jan de Boer
Macht corrumpeert, totale macht corrumpeert totaal. Voorbeelden genoeg op onze onherbergzame planeet van Poetin tot Mugabe. Neem nu ook eens de president van Kameroen, de 85-jarige Paul Biya, die daar vanaf 1982 de scepter zwaait en nu aangekondigd heeft via Twitter - ook graag gebruikt door ene Donald Trump -bij de presidentsverkiezingen op 7 oktober dit jaar zich voor een zevende termijn beschikbaar te stellen. Nee, niet altijd om in Kameroen te zijn want met zijn door corruptie vergaarde rijkdom mag hij, een ware kleptocraat, graag in met name Genève verblijven. Vrijwel tegelijkertijd met zijn twitter-boodschap liet hij ook een video via de sociale media verschijnen waarop militairen hun Kalasjnikov gebruikten om twee vrouwen met hun kinderen waarvan er één nog een baby was, dood te schieten verdacht van medeplichtigheid met de jihadistische groepering Boko Haram. Niks geen justitieel onderzoek, direct executeren, doodsimpel. Toch een teken dat het wrede en duistere bewind van Paul Biya het moeilijk heeft wat betreft de toenemende onveiligheid in zijn land. Hij moet nu het hoofd bieden aan verscheidene gewapende conflicten in zijn land. In plaats van het werken aan een echte democratie en economische ontwikkeling gedurende al de jaren dat hij aan de macht was, heeft hij met bruut militair geweld een zekere vorm van vrede en stabiliteit gegarandeerd. En daar mag hij zich graag op voorstaan nu hij in oktober opnieuw als president gekozen wil worden. Maar dit keer kan hij zichzelf moeilijk als vredestichter presenteren, wel als oorlogschef en dat op verscheidene fronten.
In het uiterste en zeer arme noorden van het land vecht nog altijd zijn leger, ondersteund door elitetroepen en multinationale strijdkrachten van de Afrikaanse Unie tegen de verzwakte jihadisten van Boko Haram. In deze strijd maakt Paul Biya dankbaar gebruik van alle mogelijkheden: de uitgeroepen noodtoestand en anti-terroristische wetgeving, om journalisten, vooraanstaande personen uit de burgerlijke samenleving en tegenstanders van zijn bewind te arresteren en zo nodig uit de weg te ruimen.
In het westen van het land bij de grens van Nigeria liggen twee Engelssprekende regio’s en daar is in 2017 een nieuwe crisis uitgebarsten. Militante strijders in deze regio’s willen zich afscheiden van Kameroen en hun eigen Staat, de Republiek Ambazonie, stichten. Paul Biya beschouwt hun als terroristen. Meer dan duizend wanhopige mannen bevechten de veiligheidstroepen van Paul Biya die zware verliezen lijden. Volgens de " International Crisis Group " zijn tenminste 135 militairen en politieagenten gedood. Beelden van wreedheden door de strijdkrachten van Paul Biya verschijnen steeds meer op de sociale media. De strijd is verworden tot een onbarmhartige oorlog van de president tegen zijn medeburgers die in het begin alleen maar respect voor hun taal vroegen. Omdat Paul Biya elke vorm van een dialoog verwerpt, is deze strijd een afscheidingsbeweging geworden. De strijd tegen Boko Haram, ver van de hoofdstad Yaoundé, wordt door de bevolking ondersteund en internationaal aangemoedigd. Aan deze twee oorlogen kan een strijd zonder genade tegen de gewapende criminaliteit bij de grens met Centraal Afrika toegevoegd worden.
Paul Biya vecht op alle fronten terwijl hij zijn campagne voor zijn herverkiezing als president voorbereid. En die herverkiezing gaat geen verrassingen opleveren, laat de Kameroenese intellectueel Achille Mbembe, professor aan de universiteit van Witwatersrand in Zuid-Afrika mij weten: " De mogelijkheid voor een revolutie via de stembus, is uitgesloten. In plaats daarvan zullen er steeds meer gewapende conflicten zijn met de in aantal groeiende kleine radicale groeperingen".
En dat geeft Paul Biya alle reeds beschreven mogelijkheden zijn criticasters en opposanten monddood en desnoods uit de weg te ruimen en zijn bewind een puur dictatoriaal karakter te geven. Na de presidentsverkiezingen volgen de gemeenteraadsverkiezingen waarvan de datum zonder enige uitleg te geven al een kaar naar de toekomst is verschoven.
Inderdaad, totale almacht corrumpeert totaal. Paul Bliya kan rustig zijn herverkiezing tegemoetzien. Kameroen gaat naar de bliksem maar dat zal Paul Biya in zijn luxueuze villa in Genève en met honderden miljoenen dollars op buitenlandse banken een rotzorg zijn.